آشنایی با بنتونیت حفاری | Drilling Bentonite

مونت موریونیت یا بنتونیت ها را با توجه به کاربرد های فراوان آنها به طور خلاصه به شرح زیر دسته بندی می نمایند.

-بنتونیت کلسیم

-بنتونیت سدیم

-مونت موریونیت معروف به خاک اسیدی

کاربرد این بنتونیتها به طور خلاصه بدین شرح زیر می باشد .

بنتونیت کلسیم

در ماسه ریخته گری ،جاذب های روغن و گریس ،فیلتر کردن و تصفیه ،غذای دام و حیوانات اهلی .

بنتونیت سدیم

گلهای حفاری ،ماسه ریخته گرری ،گندل سازی ،غذای حیوانات ،نیازهای مهندسی سیویل.

مونت موریونیت معرو ف به خاک اسیدی

کف لانه های حیوانات خانگی ،جاذب گریس و روغن ،روان سازی ،ناقل رنگ و غیره بنتونیت کلسیم و خاکهای طبیعی فعال بیشتر بدلیل خواص جاذب بودن کاتالیزوری ،توان تعویض کاتیونی و بالاخره چسبانندگی آنها ارزشمند هستند.

1-2-گل حفاری

بنتونیت حفاری بدلیل تعلیق پذیری و استاندارد سیلان در غلظت های بالا و قدرت آب بندی در اثر تورم از حدود 70 سال پیش به عنوان گل حفاری مصرف می شود .این نوع بنتونیت بیشتر از نوع سدیک یا تورم پذیر است .بنتونیت کلسیم یا خاک اسیدی بندرت برای این کار مصرف می شود .

برای این کار بصورت گل ( مخلوط ساده بنتونیت باآب ) که به گل و انیلا (Vanilla ) معروف است در می آورند و در چاهها و گمانه های حفاری تزریق می کنند تا دیواره آنها را به صورت ژل پوشانده ،ترک و شکاف های دیواره گمانه ها پر کرده و موجب کاهش آب (افت آب ) تزریقی در گمانه گردد.لیزی و سیلان آن (در اثر جریان یاببی ) حرکت دستگاه حفاری را در گمانه ها آسانتر می نماید.

در گمانه هائی که کناره دریا و یا در میان سازند های آبدار ،حفر می شود ،تزریق بنتونیت به تنهایی یا با مواد دیگر مانع نفوذ بیش از حد آب بداخل این گمانه ها می شود برای آزمایش تعلیق و غلظت پذیری 5/22 گرم بنتونیت را با 350 سانتی مکعب آب مقطر مخلوط کرده و زمان تعلیق و غلظت آنرا تعیین می کنند و با غلظت سنج مخصوص در 300 تا 600 دورییلد(Yield ) آنرا اندازه گیری می نمایند که ییلد مورد نظر حداقل بایستی 90bbl در هر تن باشد این مخلوط را سپس از فیلتر پرس تحت فشار گذرانده و حجم آب بدست آمده را اندازه گیری می کنند روش دیگر آزمایش سرند تر است برای این کار 1گرم بنتونیت با نرمی 200 مش را با 350 سانتی متر مکعب آب مخلوط کرده و از سرند مخصوص می گذرانند .باقیمانده روی الک را خشک کرده و وزن می نمایند تا درصد بنتونیت رد شده از سرند تعیین شود این رقم نباید از 5/2 درصد بیشتر باشد در مورد آتاپولژیت این رقم 8 درصد است .

بیشترین کاربرد بنتونیت برای گل حفاری در ده سال 1971 تا 1981 در سال 1981 بوده است .چنانکه کشورهای غربی در این سال حدود 8/1 میلیون تن در چاههای نفت مصرف کرده ند که اغللب از نوع سدیک بوده است .در این میان امریکا بزرگترین مصرف کننده در این صنعت است و در سال 1981 به تنهایی حدود 940 هزار تن ،یعنی نصف مصرف دنیای غرب را به خود اختصاص داده است .در جائی که آب معدنی در ناحیه حفاری مانع کار شود از رس های نوع هورمیت یا به عبارتی آتاپولژیت و سپیولیت به جای بنتونیت استفاده می کند .

حداکثر رطوبت بنتونیتی که برای گل حفاری به کار می رود به طور استاندارد و برای زمان تحویل و حمل،10 درصد برای بنتونیت و 16 درصد برای آتاپولژیت است .

2-2-ماسه ریخته گری

ماسه بتنهایی قابلیت چسبندگی ندارد .اگر قالب های ریخته گری با ماسه خالص ساخته شوند قبل یا در موقع ریخته گری از هم پاشیده می شوند برای جلوگیری از این نقصیه از خاصیت چسبندگی بنتونیت استفاده می شود به ماسه های ریخته گری مقداری بنتونیت که ا ز 15 درصد تجاوز نمی کند ،می افزایند این ماسه های بنتونیت دارجهت فرم دادن فلزات و الیاژها به صورت ریخته گری بارها مورد استفاده قرار می گیرند فاصله زمانی استفادده مجدد ممکن است از یکساعت کمتر باشد و چون فلزات با درجه حرارت بالا ئی در قالب ریخته می شوند بنابراین ممکن است باعث از بین بردن خواص مطلوب بنتونیت ،به آن خاصیت چسبندگی می دهد و چون بیشتر قسمت روئی که مستقیما" در تماس با فلز است زیاد صدمه می بیند در بعضی ریخته گریها قالب دو قسمتی تهیه میشود و فقط بنتونیت قسمت روئی را ترمیم می نماید هر چه این قسمت نرمتر و صافتر باشد محصول ریخته گری صافتر بوده و احتیاج به سوهان کشی و پرداخت کمتری خواهد داشت بنابراین جا دارد که دقت بیشتر ی به عمل آورده و خاکهای به کار گرفته شودکه با ماسه سازگاری بهتری داشته باشد از این نظر مونت موریونیت مناسب تر است .به طور کلی بنتونیت های سدیم دار با ماسه سازگارترند.در مواردی که بنتونیت سدیم دار در دسترس نباشد از بنتونیت های کلسیم استفاده می شود و با افزودن کربنات سدیم (معروف به سودالش) به آنها خاصیت چسبندگی می بخشند.

بنتونیت حفاری مصرفی در این کاربرد بایستی دارای مشخصه های زیر باشد آب محتوی آن بین 6تا 12 درصد باشد PH آن برابر یا بزرگتر از 2/8 باشد و اکسید کلسیم آن از 7 درصد بیشتر نباشد .

اصولا" هر ریخته گری بر حسب نوع فلز ، حجم قالب و مقدار و مقدار تولید برای خود مشخصه هایی از نظر مقاومت در برابر حرارت و غیره برای بنتونیت قائل است .

3-2-گندله سازی

از خاصیت چسبانندگی بنتونیت برای گلوله کردن سنگ آهن کنسانتره استفاده می شود برای این منظور بنتونیت را به صورت مرطوب با کنسانتره سنگ آهن مخلوط کرده و از روی یک صفحه مدور گردان عبور می دهند .در اثر نیروی گریز از مرکز و غلطیدن مخلوط دانه های گردنخودی شکلی از آن حاصل می شود .این دانه های نخودی شکل که گندله نامیده می شوند در کوره پخته شده و مقاوم می شوند ،تا در موقع ذوب خرد نگردند بنتونیتی که بدین منظور به کار می رود از نوع چسبنده بوده و بایستی مقاومت کافی د رحال تر و خشک داشته باشند .برای آزمایش مقاومت د رحالت تر و خشک آنها را بر روی یک صفحه گردان پرتاب کرده و درصد خرد شدن و میزان مقامت آنها را تعیین می نمایند.

4-2-دانه های جاذب

مصرف عمدده خاک اسیدی مونت موریونیت به عنوان جاذب برای نفت و گریس بوده و در ساختن لانه حیوانات اهلی و خانگی نیز از این دانه ها استفاده می شود چون علاوه بر گرم و نرم بودن ، در کف لانه فضولات حیوانات را جذب می کند .

مشخصه هایی از نظر سختی و سفتی برای رس ها جاذب ارائه نشده اغلب از موارد ارزان قیمت استفاده می شود معمولا" بنتونیت مصرفی در این صنعت به صورت دانه ای (غیر پودر ) در بازار عرضه می شود .مصرف آمریکا در سال 1987 مقدار 846300 تن از این ماده بوده که 55 تا 70 درصد آن شاید برای مصرف در لانه حیوانات اهلی و خانگی بوده است .

آتاپولژیت رقیب اصلی خاک مونت موریونیت اسیدی در این کاربرد است .سپولیت نیز به عنوان جاذب مصرف می شود .مزایا ی رسها ی هورمیت (سپولیت ) این است که قدرت جذب زیادی دارنند ولی از آن جا که حاوی بلورهای کریستوبالیت (نوع مضر سیلیس ) هستند .می تواند باعث ناراحتی ریوی شود و بایستی در مصرف آن احتیاط کرد.

5-2-بیرنگ کننده (رنگ زدائی یا سفید کردن )

از بنتونیت بطور وسیع در رنگ زدائی روغنها استفاده می شود و منظور از این امر تصیفه سازی و حذف بعضی مواد از روغن است که البته وجود این مواد در محصول نهائی روغن مطلوب نیست .

رنگ زدائی در مورد همه انواع روغنهای حیوانی ، نباتی و معدنی انجام می شود .روغن هائی از قبیل تخم کتان ،سویا ،نارگیل و غیره نیز توسط بنتونیت حفاری رنگ زدائی و خالص می شوند تا درخت صابون ،رنگها و محصولات خوراکی بکار روند ضد عفونی کردن ،ئیدروژن زدائی ،خنثی سازی و رنگ زدائی روغن نیز توسط انجام می شود .

برای تصفیه روغن ،مقدار 5/0 تا 30 درصد وزنی آن از خاک استفاده می شود ولی به هنگام فیلتره کردن آن اگر این خاک به اندازه کافی فعال نشده باشد ممکن است مقداری از روغن را در خود نگهدارد خاکهائی که بدین منظور به کار می روند یا به صورت طبیعی فعال اند (خاک طبیعی فعال ) و یا پس از فعال سازی شیمیایی و یا فیزیکی بصورت فعال در می آیند .برای این منظور سه نوع خاک فعال کاربرد دارد: 1- خاکهای طبیعی فعال ، 2- خاکهای فعال شده بنتونیتی ، 3- بوکسیت فعال شده .

رسهای طبیعی فعال در طبیعت به همان صورت که در صنعت به کار می روند وجود دارند و احتیاج به فعال کردن اسیدی ندارند .پلاستیسیته این خاکها زیاد نییست ،آب فراوانی دارند و ساختمان آنها ورقی شکل است و با از دست دادن آب به زبان می چسبند که یکی از مشخصه های بارز آنها است .

بنتونیت ها ی فعال شده نیز از خاکهای بنتونیتی که توانائی فعال شدن با اسید معدنی را دارند به روش مخصوص تهیه می گردند و قدرت رنگبری آنها چندین برابر رس های طبیعی فعال است .این خاکها به خصوص برای ساختن کاغذهای کاربن بدون کربن به کار می روند .

بوکسیت های فعال شده نیز از حرارت دادن ماده معدنی بوکسیت بدست می آید و فقط برای تصفیه روغنهای نفتی و به صورت دانه ای به کار می روند .

برای رنگ زدائی روغن های حیوانی ،نباتی ،نفتی ،چربیها و مومها از دو روش رد کردن از صافی و تمامی استفده می شود .

در روش رد کردن از صافی روغن از وسط لایه رسی دانه ای شکل به اندازه های 10 تا 60 مش عبور داده می شود ولی در روش تماسی روغن مستقیما" با رس نرم 200 مش مخلوط شده و سپس از فیلتر عبور داده می شود روغنهای نفتی را با هر دو روش ولی روغنهای حیوانی و نباتی را تنها با روش تماسی عمل می کنند تصولا" برای این امر از بنتونیت کلسیم استفاده می شود ولی بنتونیت های سدیم و مونت موریونیت ها ی اسیدی نیز در این کار مصرف دارند از آتاپولژیت نیز برای عمل آوردن روغنهای معدنی استفاده می شود .

بیشتر گلیسرین هائی که از نباتات یا حیوانات به دست می آیند باید قبل از مصرف بیرنگ شوند برای این منظور از رسهای رنبر طی دو روش تصفیه فیزیکی با بخار و شیمیائی استفده می شود .در تصفیه فیزیکی ناخالصی های روغن را با تبخیر کردن آن قبل از سفید کردن جدا می کنند و سپس با اسید سولفوریک یا اسید سیتریک و 5/0 تا 2 درصد خاک بیرنگ کننده فعال آنرا بیرنگ می نمایند ین عمل بندرت 10 تا 15 دقیقفه و در 90 درجه سانتی گراد در خلاء انجام می شود .

از این روش بیشتر برای بیرنگ کردن روغن نخل استفاده می شود ولی گاه روغن ذرت ،سویا ، شلغم روغنی ،چربی تخم ها و چربیهای حیوانی را بدین روش بیرنگ می کنند .در روش شیمیایی نمکها و صمغ را بوسیله اسید جدا می کنند .و یا این که روغن را که توسط قلیا خنثی شده است جهت جدا کردن هر نوع اسید چرب آزاد با آب می شویند و سپس خاک فعال شده به آن اضافه کرده و به مدت 20 تا 30دقیقه در 90 درجه سانتی گراد و تحت خلاء (برای روغن نخل در 140 درجه سانتی گراد ) نگهمیدارند کیفیت خاک فعال شده مربوط به رنگی است که انتظار دارند روغن رنگ مزبور را به خود بگیرد و معمولا" مقدار این خاک 25/0 تا 2 درصد است .

به روغنهای بزرک و سویا که مصارف فنی دارند .مشابه روغنهای خوراکی خاک افزوده و 20 تا 30 دقیقه در 80 تا 110 درجه سانتی گراد حرارت می دهند .

برای تهیه صابون های سفید کننده معمولا" لازم است که روغنها و چربیهای مورد استفاده را قبل از تبدیل به صابون سفید کنند و بدین منظور روغن وچربیها را با 2 تا 4 درصد خاک سفید کننده به مدت 20 تا 30 دقیقه د ر90 تا 120 درجه سانتی گراد حرارت داده وسپس فیلتره م یکنند .

بیشترین مصرف این خاکبرای سفید کردن در روغنهای نباتی و پس از آن روغن نخل است که سالانه حدود 10 میلیون تن روغن نخل تولید می شود .تولید کنندگان عمده روغن نباتی کشورهای آرژانتین ،برزیل ،کانادا ،چین ،هند ، اندونزی ،ایتالیا ،مالزی ریالنیجریه ،فیلیپین ،امریکا و روسیه است .وزارت کشاورزی امریکا (USDA ) تولید دانه های روغنی دنیا را 202 میلیون تن در سالهای 1987و 1988 اعلام کردهاست .

در گذشته روغن های خام در کشورهای مصرف کننده ( کشورهای صنعتی ) رنگ زدائی و تصفیه می شدند و روغن خام از کشورهای تولید کننده به همان صورت خام خریداری شده و به صورت غله به کشورهای صنعتی حمل می شد ولی در حال حاضر کشورهای تولید کننده خود اقدام به تصفیه روغن می کنند تا ارزش افزوده را از آن خود بنمایند.

این موضوع بخصوص در مورد مالزیز که بزرگترین تولید کننده روغن نخل دنیا است صد درصد صدق می کند روغن نخل بزرگی از دانه های روغنی اقتصادی و مفید دنیا است .

یک هکتار نخل روغنی دارای ارزش سالیانه بین 4تا 5 تن روغن خوراکی از آن استفاده می شود ،گر چه مصارف شیمیایی آن نیز در حال افزایش است .تولید روغن نخل کشور های آسیایی(اندونزی ،مالزی ؛فیلیپین ، سنگاپور ،تایلند) حدود 6 میلیون تن روغن خام نخل بوده که 70 درصد تولید روغن دنیا را تشکیل می دهد .رئغن هسته خرما نیز در اسیا بیشتر از سایر نقاط دنیا است .در سال 1987 مقدار روغن شلغم 2/2 میلیون تن و روغن خرما 700 تن بوده است .

تحقیقات زیادی در حال انجام است تا روغن نخل را بتوانند به صورت یک غذای ویژه با ارزش درآورده و به کشورهای توسعه یافته صادر نمایند تا از افت قیمتت آن جلوگیری شود .

د رطول عمل فیلتره کردن 20 ت ا30 درصد روغن نخل از بین می رود هرچه روغنهای نباتی افزایش مصرف داشته باشند تقاضا بای خاک بیرنگ کننده نیز افزایش می یابد و هرچه کشورهای تولید کننده روغن خود اقدام به رنگ زدائی و تصفیه روغن بنمایند ،الگوی عرضه و تقاضای دنیا برای بنتونیت بیشتر بهم خواهد خورد چنانکه مصرف خاک بیرنگ کننده در کشورهای مهم صنعتی پایین آمده و در کشورهای تولیدکننده روغن بالا خواهد رفت .در روغنهای اصلی معدنی هم مونت موریونیت و هم آتاپولژیت برای فیلتره کردن روغن بکار می روند .انواع روغنهای اصلی معدنی که بدینوسیله تصفیه می شوند عبارتند از نفت ،روغن سوخت ،روغن های روان ساز (روغن موتورها )، واکس ها و گریس ها .

روغنهای معدنی روانساز) Lubricator ) را برای تصفیه باید تا 300 درجه در خلاء حرارت داد ،ناگفته نماند که جدا کردن کامل اجزا ء موجود ر روغن هائی که د رتوربین ها و عایق های الکتریکی بکار می رود توسط اسید سولفوریک قوی و س÷س تصفیه آن با خاک انجام می گیرد.

خاکهای فعال شده سفید کننده جهت احیاء روانساز ها اهمیت دارد ولی این امر بسادگی تصفیه سایر روغن ها در 80 تا 110 درجه سانتی گراد نیست در این مورد روغن ها را با اسید سولفوریک می آمیزند تا ناخالصی های آنها با اسید ترکیب شده و به صورت رسوب از روغن جدا گردد س÷س بنتونیت فعال شده را به روغن اضافه نموده و 200 تا 300 درجه حرارت داده و از داخل آن بخار رد می کنند و س÷س خاک مصرف شده را توسط فیلتر جدا می کنند مقدار خاک مورد نیاز برای این عمل 3تا5 درصد وزن روغن است .

بنتونیت حفاری :

بنتونیت (Bentonite) سنگی است که بخش اعظم آن را کانیهای رسی (ذرات بسیار ریز با ابعاد کمتر از2 میکرومتر)تشکیل می دهند. از نظر ویژگیهای زمین شناسی، بنتونیت، لایه های رسی غنی از مونتموریونیت ـ بدلیت، بوده که همراهان دیگری نیز دارد. باید توجه داشت که بنتونیت کانی نبوده بلکه مجموعه ای از کانیها در کنار یکدیگر سنگ بنتونیت را تشکیل میدهند. محیط تشکیل این سنگ، آبهای کم عمق، کم انرژی و آب هوای معتدل است.

مهمترین بخش بنتونیت را کانیهای گروهاسمکتیت تشکیل می دهند.
از خواص مهم کانیهای خانوادهاسمکتیت ، جانشینی یونی، خاصیت شکل پذیری ، انبساط و انقباض یونی آنها را می تواننام برد.
میزان خواص کانیهای خانواده اسمکتیت به ترکیب شیمیایی و ساختمانآنها بستگی دارد . در کانی مونتموریونیت سدیم دار ، میزان جذب یونی ، شکل پذیری ،انبساط و انقباض از نوع کلسیم دار آن بیشتر است . ابعاد شبکه مونتموریونیت سدیم وکلسیم از 6/9 آنگستروم در حالت معمولی به 20 آنگستروم در صورتی که رطوبت محیط صد درصد باشد ، افزایش خواهد یافت .
میزان جذب و تورم مونت موریونیت سدیم دارچندین برابر حجم آن است ، به طوری که حالت ژله ای ، پلاستیکی و چسبندگی به خود میگیردو تا 18 برابر حجم خودش متورم می شود.

کانی های مهم بنتونیت :
بنتونیت یک کانی رسی است کهاساساً از کانیهای گروه اسمکتیت تشکیل شده است. اسمکتیت شامل سریهای دی اکتاهدرال وتری اکتاهدرال است. 
کانیهای سری دی اکتاهدرال عبارتند از: مونتموریونیت،بیدلیت و نانترونیت. 
انواع تری اکتاهدرال شامل کانیهای هکتوریت و ساپونیتاست.

مونت موریونیت یا بنتونیت ها را با توجه به کاربرد های فراوان آنها به طور خلاصه به شرح زیر دسته بندی می نمایند.

• بنتونیت های سدیم دار
• بنتونیت های جانشینی توسطسدیم
• بنتونیت های کلسیم دار
• بنتونیت های ارگانوفیل
• بنتونیتهای فعال شده توسط اسید

استخراج و فرآوری :

روشهای استخراج:
معمولا به صورت روباز با بولدوزر و اسکراپر برداشتشده، توسط لودر بار زده میشود و بندرت به صورت زیرزمینیاستخراج میشود.
روشهای فرآوری:
بعد از استخراج، ابتدا بنتونیت را مخلوطمیکنند تا آب و مواد فرار آن از 50-30% به 8-7% کاهش یابد. بعد آن را با آسیابمیلهای یا چکشی خرد کرده، گاهی آن را در خشککن چرخان نیز میریزند.
در بیشترموارد، بنتونیت با دانهبندی 90% ذرات 75 میکرومتر، داد وستد میشود، ولی انجامعملیات بیشتر بر روی آن نیز امکانپذیر است. بهبودسازی بنتونیت با اسیدهای غیرآلی،سبب حل مواد ناخالص شده و حاصل آن از هم بازشدن ورقهها، افزایش قطر منافذ باز وافزایش سطح مونتموریلونیت است، درجه این تغییرات به مونتموریلونیت، نوع اسید و دماو مدت زمان تماس بستگی دارد. رسهای مورد استفاده برای خوراک جانوران با خنثی سازیمحلهای تبادل یونی در ورقههای رس فراهم میشود که معمولاً خنثیسازی با سدیم انجاممیشود.

میزان بنتونیت مصرفی در امریکا شامل 26درصد ریخته گری ، 23 درصد گندوله آهن، 21 درصد جمع آوری فضولات گاو، 20 درصد حفاری،8درصد محیط زیست و 2 درصد مواد غذایی ، داروسازی و . . . است.
خاصیت رنگبریو میزان جذب آب بنتونیت به نوع کانی یا کانی های گروه اسمکتیت بستگی دارد . میزانتورم و خاصیت رنگ بری بیشتر بنتونیت ها در حالت طبیعی در پایه مطلوب نیست ، بنابراینلازم است که تغییراتی ایجاد شود تا خواص آن افزایش یابد .
بنتونیت از ورقههایآلومینا و سیلیکات با پیوند سست تشکیل شده که میتواند در محیط آبی به ذرات با ابعاد003/0میکرومتر ضخامت و 1/0 میکرومتر طول جدا شود. خاصیت جدا شدن آسان و بارالکتریکی منفی سبب انتشار وسیع آن در آب میشود.
بنتونیت حاوی کاتیونهای قابلمبادلة Ca2+, Na+ یا Mg2+ بوده و از هر کانی دیگر به جز زئولیت ظرفیت تبادل یونیبیشتری دارد. این خاصیت بر ویژگیهای تجاری آن تأثیر گذاشته و تقسیمبندی آن بر همیناساس صورت میگیرد. سدیم بنتونیت با قابلیت تورم بسیار بالا و کلسیم بنتونیت باظرفیت تورم پایین، یک فرق اساسی دیگر بین این دو نوع کانی است که نوع سدیم دار، تادمای 400 درجه سانتیگراد پایدار است. نوع کلسیم با کربنات سدیم واکنش داده شده تاخاصیت تورم آن افزایش پیدا کند.
• بنتونیت های فعال طبیعی و بنتونیت های فعالشده توسط اسید:
این نوع بنتونیت ها در صنایع غذایی ، صنایع شیمیایی ، تهیهگوگرد ، صنعت نفت ، کاغذ سازی ، صنعت قند وشکر و نوشابه ، کنترل آتش سوزی ،تمیزکننده وجود دارند .
• بنتونیت های فعال طبیعی و بنتونیت های جانشینی سدیم :
این نوع بنتونیت ها در صنایع شیمیایی ، کاغذ سازی ، صنعت قند وشکر و نوشابه، تمیزکننده ، موادمعدنی ، سرامیک ، کشاورزی ، حفاری و ریخته گری وجود دارند .

کاربردهای بنتونیت:

گندله سازی:

از خاصیت چسبانندگی بنتونیت برای گلوله کردن سنگ آهن کنسانتره استفاده می شود برای این منظور بنتونیت را به صورت مرطوب با کنسانتره سنگ آهن مخلوط کرده و از روی یک صفحه مدور گردان عبور می دهند .در اثر نیروی گریز از مرکز و غلطیدن مخلوط دانه های گردنخودی شکلی از آن حاصل می شود .این دانه های نخودی شکل که گندله نامیده می شوند در کوره پخته شده و مقاوم می شوند ،تا در موقع ذوب خرد نگردند. بنتونیتی که بدین منظور به کار می رود از نوع چسبنده بوده و بایستی مقاومت کافی درحالت تر و خشک داشته باشند .برای آزمایش مقاومت درحالت تر و خشک آنها را بر روی یک صفحه گردان پرتاب کرده و درصد خرد شدن و میزان مقاومت آنها را تعیین می نمایند.

حفاری چاه:
بنتونیت بدلیل تعلیق پذیری و استاندارد سیلان در غلظت های بالا و قدرت آب بندی در اثر تورم از حدود 70 سال پیش به عنوان گل حفاری مصرف می شود .این نوع بنتونیت بیشتر از نوع سدیک یا تورم پذیر است .بنتونیت کلسیم یا خاک اسیدی بندرت برای این کار مصرف می شود .

برای این کار بنتونیت را بصورت گل(مخلوط ساده بنتونیت باآب) که به گل و انیلا (Vanilla ) معروف است در می آورند و در چاهها و گمانه های حفاری تزریق می کنند تا دیواره آنها را به صورت ژل پوشانده ،ترک و شکاف های دیواره گمانه ها پر کرده و موجب کاهش آب (افت آب) تزریقی در گمانه گردد.لیزی و سیلان آن (در اثر جریان یابی) حرکت دستگاه حفاری را در گمانه ها آسانتر می نماید.

در گمانه هائی که کناره دریا و یا در میان سازند های آبدار ،حفر می شود ،تزریق بنتونیت به تنهایی یا با مواد دیگر مانع نفوذ بیش از حد آب بداخل این گمانه ها می شود. برای آزمایش تعلیق و غلظت پذیری 5/22 گرم بنتونیت را با 350 سانتی مکعب آب مقطر مخلوط کرده و زمان تعلیق و غلظت آنرا تعیین می کنند و با غلظت سنج مخصوص در 300 تا 600 دور ییلد(Yield ) آنرا اندازه گیری می نمایند که ییلد مورد نظر حداقل بایستی 90bbl در هر تن باشد این مخلوط را سپس از فیلتر پرس تحت فشار گذرانده و حجم آب بدست آمده را اندازه گیری می کنند روش دیگر آزمایش سرند تر است، برای این کار 1گرم بنتونیت با نرمی 200 مش را با 350 سانتی متر مکعب آب مخلوط کرده و از سرند مخصوص می گذرانند، باقیمانده روی الک را خشک کرده و وزن می نمایند تا درصد بنتونیت رد شده از سرند تعیین شود این رقم نباید از 5/2 درصد بیشتر باشد در مورد آتاپولژیت این رقم 8 درصد است .

کاربرد بنتونیت حفاری چیست

بیشترین کاربرد بنتونیت برای گل حفاری در ده سال 1971 تا 1981 در سال 1981 بوده است .چنانکه کشورهای غربی در این سال حدود 8/1 میلیون تن در چاههای نفت مصرف کرده ند که اغللب از نوع سدیک بوده است .در این میان امریکا بزرگترین مصرف کننده در این صنعت است و در سال 1981 به تنهایی حدود 940 هزار تن ،یعنی نصف مصرف دنیای غرب را به خود اختصاص داده است .در جائی که آب معدنی در ناحیه حفاری مانع کار شود از رس های نوع هورمیت یا به عبارتی آتاپولژیت و سپیولیت به جای بنتونیت استفاده می کند .

در حفاری نفت و گاز از بنتونیت های سدیمدار استفاده می شود . با آزاد شدن بنتونیت در آب، پوستههای نسبتاً بزرگ سدیمبنتونیت به ذرات کلوئیدی تبدیل شده و انرژی الکتریکی ذخیره شده در شبکه بلوری راآزاد میکنند و در حدود 15 تا 30 برابر حجم اولیه متورم میشوند. از این خاصیت درحفاری برای پراکنده سازی مواد سنگینکننده و قطع حفاری استفاده میشود، بدین صورتبنتونیت پوششی را روی دیواره چاه ایجاد کرده و از مهاجرت نفت و گاز ممانعت میکند ودیواره را پایدار و مته را نیز چرب میکند. همچنین بنتونیت، مواد آلی و غیر آلی رااز مخلوط آب جذب کرده و به ویسکوزیته آن در برداشت و بالا آوردن نخالههای حفاری کمک میکند. هکتوریت نیز خواص مشابهی دارد.
بنتونیت2-5 % وزنی گلهای حفاری آبی راتشکیل میدهد, هرچند در انواع دیگر گل حفاری مانند انواع روغنی یا مصنوعی نیز روزبروز کاربرد بیشتری پیدا میکند، در بعضی موارد آن 2-1 % را به خود اختصاص داده و یاکاملاً با پلیمرها جایگزین میشود.

ارتینگ و چاه های ارت:

امروزه بنتونیت حفاری با هزینه ای به مراتب پایین تر جایگزین مناسب و بهینه ای برای مخلوط سنتی ذغال ونمک درسیستم ارتینگ می باشد.

تصفیه و رنگبری :
در صنعت تهیهروغن دانه های گیاهی و پتروشیمی از بنتونیت کلسیم دار به دلیل قابلیت مناسب جانشینیکاتیونی و خاصیت رنگبری استفاده می شود .

دانه های جاذب:

مصرف عمده خاک اسیدی مونت موریونیت به عنوان جاذب برای نفت و گریس بوده و در ساختن لانه حیوانات اهلی و خانگی نیز از این دانه ها استفاده می شود چون علاوه بر گرم و نرم بودن ، در کف لانه فضولات حیوانات را جذب می کند .

مشخصه هایی از نظر سختی و سفتی برای رس های جاذب ارائه نشده اغلب از موارد ارزان قیمت استفاده می شود معمولا" بنتونیت مصرفی در این صنعت به صورت دانه ای (غیر پودر ) در بازار عرضه می شود .

آتاپولژیت رقیب اصلی خاک مونت موریونیت اسیدی در این کاربرد است .سپولیت نیز به عنوان جاذب مصرف می شود .مزایا ی رسها ی هورمیت (سپولیت ) این است که قدرت جذب زیادی دارند ولی از آن جا که حاوی بلورهای کریستوبالیت (نوع مضر سیلیس ) هستند .می تواند باعث ناراحتی ریوی شود و بایستی در مصرف آن احتیاط کرد.

مواد شوینده:

در تهیه مواد شوینده از بنتونیت سدیم و یا کلسیم دار به دو دلیل استفاده می شود. 1 : جلوگیری از راسب شدن مواد 2 - خاصیت نرمی آن. مواد شوینده در خشکشویی ها و مایعات دستشویی و صابون های مایع همه دارای بنتونیت هستند و بنتونیت در آنها بعنوان ماده چرک زدا و همچنین نرم کننده پارچه ها بکار می رود.

داروسازی و پزشکی، آرایشی، لوازم و مواد دارویی:

بنتونیت در صنایع داروسازی به نام صابون کانی یا صابون رسی معروف است. این ماده به صورت طبیعی، به حالت سیلیکات آبدار آلومینیومAl2O3.4SiO2.H2O است که عمدتاً از مونت موریلونیت تشکیل شده است و ممکن است عناصر کلسیم، منیزیم و آهن نیز در ترکیب آن وجود داشته باشد. . پودر دارویی بنتونیت بسیاردانه ریز ، بی بو و به رنگ سفید مایل به خاکستری با حالتی زرد یا صورتی است .
بنتونیت در آب غیر محلول است و با جذب مقدار کمی از آب متورم می شود و سوسپانسیون 2 % آن در آب ، pH قلیایی ( 5/9 تا5/10 ) تولید می کند. بنتونیت با جذب آب به صورت ژل در می آید که غلظت آن به مقدار بنتونیت وارد شده در آب بستگی دارد.

از خاصیت جذبی این ماده به عنوان تثبیت کننده و تصفیه کننده استفاده می شود. نام دارویی این ماده لوسیون کالامین(CalaminLotoin) یا بنتونیت ماگما می باشد. بنتونیت به عنوان یک ماده حجم دهنده و روکش در مواد دارویی بکار می رود و بنا به خاصیت آب گیری / آب دهی حالت خمیری به خود می گیرد، این ویژگی آن را ماده ای پر کار در کرم های محافظ صنعتی – محلولهای شستشو ، کمپرس های مرطوب و در موارد حساسیتی به عنوان ماده ی ضد خارش بکار می رود . در امور پزشکی بنتونیت به عنوان یک پادزهر در مسمومیت های فلزات سنگین مورد مصرف قرار می گیرد. در محصولات دارویی کاربردی در امور بهداشتی مانند دارو های آفتاب سوختگی، پودر بچه و پودر سفید کننده صورت بنتونیت کاربرد فراوان دارد .

نیازهای مهندسی عمران:

بنتونیت به صورت گل در نیازهای مهندسی عمران در پی ریزیها،به صورت دیواره های ساختمان ،شمع کوبی ،دوغاب کردن و روان سازی مصالح بنائی بکار می رود، همچنین در کارهای مختلف تونل سازی نیز کار برد دارد.

گلهای محتوی 4تا 8 درصد بنتونیت برای دوغاب کردن بکار می روند و این گل مانع حرکت آب در داخل خاک شده و همچنین از حرکت آب در داخل شکافها و درزهای سنگ و ساختمان های با بنای سنگی جلوگیری می کند .مثلا" میتوان در صورت تزریق گل از جریان آب در شن های ساحلی جلوگیری کرد، همچنین مانع نفوذ آب استخر به آن طرف دیواره ها می گردد و در صورتی که بداخل ماسه ها تزریق شود احتیاج به دیواره سازی نداشته و سدی در مقابل آب می گردد به عنوان روان ساز در حفر گمانه ها و در مصالح ساختمانی جهت بتن و شفته ریزی کمک می نماید.

اگر گل بنتونیتی و دوغاب های بنتونیتی به تنهایی به کار روند ممکن است ژل های تشکیل شده در اثر لرزش شکسته شده و بهم بریزند برای جلوگیری از این کار باید بنتونیت را با سیمان یا سیلیکاتهای اصلی مخلوط کرد.

یکی از مصارف عمده بنتونیت در مهندسی عمران تهیه بتونهای پلاستیک است .اختلاط آن با سیمان یا بتون دوامی بیشتر از سنگ نسوز سخت بدان بخشیده و از ترکیدن آن جلوگیری می کند بتون پلاستیکی رابرای ساختن دیوارهای غیر قابل نفوذ در استخر های بزرگ آب و همچنین در اطراف کارگاههای شیمیائی به کار می برند .

محیط زیست :
پساب های صنعتی و کشاورزی مهمترین عامل آلوده کننده آب های سطحیو زیرزمینی هستند . به منظور کنترل این پساب ها ، محیط های نگهداری و انتقال را بااستفاده از بنتونیت های سدیم دار باید ایزوله نمود .
ویژگی جذب کنندگی و پس دهندگی آب در بنتونیت برای خالص سازی فاضلاب ها بسیار مفید است. دستورات اولیه محیطی اینگونه بیان می کنند که به خاکهای دارای قابلیت نفوذ پذیری کم اساسا" باید بنتونیت اضافه شود تا بعنوان یک ماده روان ساز در ساختار و اصلاح زمینهای کویری، آنها را از آسیب آبهای آلوده کننده ( شوره ) محافظت کنند.

گندوله آهن جهت شمش آهن:

بنتونیت به عنوان یک عامل ضروری در تولید پلت های سنگ آهن کاربرد دارد. از طریق این فرایند سنگ های معدن به پلتهای کروی تبدیل می شوند که برای تولید مواد تغذیه کوره های انفجار جهت تولید آهن مناسب جهت قالب ریخته گری یا تولید در چرخه احیا مستقیم آهن(DRI) کاربرد دارد. از دهه 1950 به منظور پلیتی کردن، بنتونیت برابر کانه منیتیت و هماتیت ریزدانه اضافه میگردد. حدود 8-6 کیلوگرم سدیم بنتونیت به 1 تن کانه آهن خشک اضافه میگردد.

ماسه های گداز فلز:

از بنتونیت های سدیم دار به دلیل خاصیت پلاستیکی و چسبندگی آن در تهیه قالب های ریخته گری استفاده می شود. در تهیه قالب های ریخته گری، بنتونیت به دلیل چسبندگی، دانه های ماسه را به هم متصل می نماید و خاصیت پلاستیکی آن موجب می شود تا زیر فشار آن را متراکم نموده و شکل مناسب قالب را تهیه نمود. بنتونیت بعنوان یک ماده نگهدارنده در تهیه آهن ، استیل و آلیاژ های چدن بکار می رود.

6-4% بنتونیت برای به هم چسباندن دانه های ماسه سبز قالبریزی و چرخه ریخته گری فلزات مورد استفاده قرار میگیرد. در فرمولبندی قالبریزی پیشرفته خاک زغال، سلولز یا دیگر منابع کربن به آن اضافه میگردد. این مواد برای جلوگیری از تخریب بعد از برداشت قالب الگو ضروری است. سدیم بنتونیت و کلسیم بنتونیت هردو میتوانند استفاده شوند ولی نوع سدیم در دمای بالا پایدارتر است.

بکارگیری بنتونیت به عنوان جاذب رطوبت:

به علت خاصیت جذب رطوبت در غذای حیوانات، حشره کشها، دفع زباله و پایدارسازی خاک بکار میرود.

جذب یونها:

خاصیت جذب یونها و مولکولها توسط بنتونیت بسیار بالا است. نوع کلسیمدار سریعتر آب جذب میکند ولی نوع سدیم دار ظرفیت بیشتری دارد. نوع کلسیم دار با اسید آلی واکنش داده شده تا ناخالصی هایی مانند کلسیت را حل کند. یون های دوظرفیتی مانند کلسیم را با هیدروژن جایگزین کند و فلزاتی مانند آهن II و III، آلومینیم و منیزیم را شسته باعث افزایش سطح مخصوص و تخلخل و تغییر شبکه بلورین شود. از آن برای تصفیه، رنگزدایی، آبگیری و گندزدایی روغنهای حیوانی و گیاهی و یا خنثی سازی بکار میرود. بنتونیت ناخالصیها و باکتریهای لخته شده را جذب و با حذف نمکهای منیزیم و کلسیم سبب نرمشدن آب میشود.

مصارف کشاورزی:

رس های مونتموریونیتی در برخی از صنایع کشاورزی کاربرد دارند که عبارتند از: سموم کشاورزی به عنوان ناقل ،کودهای کشاورزی جهت حاصلخیزی خاک و گلوله سازی غذای حیوانات مصرف آن در این موارد از کشوری به کشور دیگر و از سالی به سالی دیگر با توجه به تغییرات آب و هوائی و جانشینی ساده در تغییر است .

گلوله سازی غذای حیوانات:

بنتونیت ها سدیم و کلسیم هر دو برای گلوله کردن وتشکل غذاها ی خشک حیوانی بخصوص در آمریکا به کار می روند.سپیولیت ،کائولن ،آتاپولژیت و مواد آلی چسباننده چون لیگنوسولفات (Lignosolphate) نیز بدین منظور به کار می روند.وقتی بنتونیت به اندازه 5/2 درصد کل وزن ماده به غذای حیوانات اضافه شود شیر گاو ها را افزایش داده و در غذای پرندگان خانگی و بوقلمون نیز کیفیت و کمیت تخم مرغ را بالا می برد.

در سال 1988 محققین دانشگاه نیو انگلند استرالیا متوجه شدند که اضافه کردن 18 گرم بنتونیت به شرب گوسفندها پشم آنهارا به اندازه 2 گرم در روز افزایش می دهد و لذا اعلام داشتند که بنتونیت از نظر افزایش تولید پشم پتانسیل خوبی داشته و اضافه کردن آن به آب آبیاری جهت ترمیم چراگاهها و ترمیم تغذیه نیز موثر بوده و از مرگ و میر بره ها جلوگیری می نماید .

مواد سمی:

سموم بصورت گرد ویا محلول روغنی تهیه می شوند مونت موریونیت ها یکی از چندین نوع پودری می باشند که در فرمول سموم گردی یا دانه ای شکل قابل حل در آب وجود دارند خاصیت مونت موریونیت در این سموم به عنوان ناقل جهت علف کشی و دفع آفات نباتی می باشد و مصرف آن به همین جهت در آمریکا در سال 1985 حداکثر 149000 تن بوده است ، آتاپولژیت نیز بدین منظور به کار رفته است و حدود 3 درصد مصرف کلمونت موریونیت آمریکا را تشکیل می دهد ،بنتونیت سدیم و کلسیم بدلیل گرانتر بودن کمتر از خاک مونت موریونیت اسیدی و آتا پولژیت مصرف می شوند .

در ژاپن بنتونیت برای تهیه حشره کش ها مصرف می شود و در سال 1983 مقدار آن 46900 تن ( یعنی حدود 13 درصد کل مصرف بنتونیت زاپن ) گزارش شده است .

آمار مصرفی در اروپا در این باره داده نشده و باحتمال زیاد بدلیل وجود بارندگی شدید در فصول سمپاسی به نظر می رسد که کشورهای اروپائی از سموم گردی استفاده نکرده بلکه از سموم روغنی استفاده می نمایند .اندازه ذرات بنتونیت ناقل 5/0 تا 4 میکرون می باشد و مقدار آن نیز در حشره کشهای گردی ممکن است 1 درصد باشد ولی معمول آن 5تا 10 درصد می باشد. انتخاب نوع ناقل مربوط به عوامل فنی از قبیل اندازه ذرات،قابلیت تر شدن باآب و قیمت آن می باشد با توجه به کنترلهای محیط زیستی شدید میزان استفاده از سم های گردی شکل پایین آمده است .

از مونت موریونیت ،آتاپولژیت و سپیولیت در بریتانیا برای تهیه دانه های حشره کش (نه به صورت گرد) استفاده می گردد.

بعضی کشورها به جای مصرف بنتونیت از دیاتومیت و باطله های ذغالسنگ استفاده می نمایند. دیاتومیت ماده خوبی است ولی گرانتر از رسها است .

کودها:

در کودها نیز مونت موریونیت به عنوان ناقل کاربرد دارد گر چه مقدار مصرف آن در این صنعت زیاد نیست ولی بهر حال مصرف دارد در آمریکا حدود 2 درصد کل مصرف بنتونیت را تشکیل می دهد .خاک مونت موریونیت اسیدی بیشتر از همه انواع مصرف می گردد.

آتاپولژیت نیز کم و بیش درآمریکا بدین منظور مصرف می شود و در سالهای 1980 مقدار مصرف آن حدود 43000 تا 56000 تن در سال بوده است .

پرکننده:

بعضی از انواع کلسیم بنتونیت سفید رنگ بوده و در پایدارسازی امولسیونها و به عنوان ماده ژله ساز، چسبنده و نرمکننده استفاده میشود.

بنتونیت بهبود دهنده:

سدیم بنتونیت برای تغییر خواص ترکیبات آلی مایع مانند ویسکوزیته، سوسپانسیون و ... به آنها افزوده میشود. کاغذ چاپ بدون کربن، گل حفاری، گریس، رنگ، جوهر چاپ، تصفیه نفت، روغن، حلال و کاتالیزورهای Si/Al را میتوان از مخلوط کردن رسهایی مانند بنتونیت با اسید و کلسیمدار کردن آن بدست آورد که از آن برای حذف عناصر قلیایی، قلیایی خاکی، آهن ، Al و Mg استفاده میشود.

هکتوریت: 
اندازة ذرات کوچکتر، سطح ویژهبزرگتر و ظرفیت بالای تبادل کاتیونی، خواص ویسکوزیته و آماس آن را از مونتموریونیتبیشتر میکند (گل حفاری). هکتوریت یا مخلوط آن با مونتموریونیت برای تعلیق (داروهایضد اسید معده، پاککنندههای ساینده، گندزداهای مایع)، ژلهسازی (مواد آرایش صورت،خمیر ریش، پماد جوش) و ... استفاده میشود.

کاتالیزور:

بنتونیت نیز چون مواد آلی مختلف دارای خاصیت کاتالیزوری است ولی این خاصیت در همه انواع آن به یک اندازه نیست این خاصیت رل مهمی را همراه با خواص دیگر در استفاده صنعتی از این خاکها بازی می کند که از آن جمله تهیه گازوئیل و بعضی از روغن های بیرنگ می باشد تولید موفقیت آمیز کاتالیزور های خاکی برای تجزیه و رقیق کردن نفت (Cracking ) و تهیه گازوئیل اهمیت ویژه ای دارد .انواع خاکهائی که بدین منظور استفاده می شوند عبارتند از : مونت موریونیت ،هالویزیت و کائولینیت ،آهن موجود در مونت موریونیت باید خیلی کم باشد.

سایر مصارف:

علاوه بر کاربرد های اعلام شده بنتونیت کاربردهای دیگری نیز در بعضی صنایع دارد که آماری از آنها در دست نیست این کاربردها به شرح زیر است :

- سرامیک های بدنه سفید دارای مقادیر قابل توجهی مونت موریونیت و مقداری خاک رس های نوع دیگر می باشند .

- تصفیه آب ،این مصرف محدود است و بیشتر اختصاص به جمع کردن خمیرهای کاغذ از آبهای کثیف و آلوده دارد.

- بنتونیت بخصوصی از نوع سدیم در جوشکاری جهت کمک به خارج کردن قسمت ذوب شده به کار می رود.

- ژلهای بنتونیتی برای تغلیظ صابونهایی چون صابون لیتیوم و کلسیم و سدیم بکار میرود. مقدار 5تا 10 درصد بنتونیت به روغن های معدنی که برای تهیه گریس به کار می رود در حرارتهای بین 150تا200 درجه می افزایند تا غلظت آنها را بالا ببرد.

-در دارو سازی و خمیرهای زیبائی نیز انواعی از بنتونیت مصرف می شود ،مثل کرم ها ،پودرهای پا و بدن ،کرم های صورت و گلهای درمانی ،برای این کاربرد ها بنتونیت سدیم بر بنتونیت کلسیم برتری دارد.

-در کاغذسازی جهت غیر شفاف کردن کاغذهای نازک و کاغذهای کپی دار بدون کاربن نیز بنتونیت بکار می رود .

- به عنوان ناقل درتهیه انواعی از مرکب مورد استفاده قرار می گیرد.

- برای تهیه مدادهای گرافیتی به عنوان چسباننده کاربرد دارد.

-در معادن ذغالسنگ برای جلوگیری از خود سوزی ذغالسنگ بر روی سنگ ذغال و همچنین دیواره حائل کارگاههای استخراج شده دوغاب بنتونیت پاشیده می شود تا از نفوذ هوا و در نتیجه خود سوزی آن جلوگیری به عمل آید ضمنا" به قسمت آتش گرفته نیز دوغاب و پودر بنتونیت برای مسدود کردن هوای ورودی بهآن قسمت پاشیده می شود.

- جهت تعویق انداختن آتش سوزی بخصوص در آتش سوزی جنگل ها بصورت پودر مرطوب پاشیده می شود .

-بنتونیت نوع سدیم متورم شونده در بسیاری از پاک کننده های منسوجات بکار برده می شود .

- ترکیباتی که توسط هواپیما به عنوان سمپاشی یا غیره پاشیده می شود دارای بنتونیت می باشند.

- به عنوان پرکننده یا چسباننده در ترکیب عایق های الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرد.

- از بنتونیت کلسیم یا انواع متورم شونده آن در ساختن حباب چراغ ها استفاده می شود.

استانداردها:

انستیونفت آمریکا و (OCMA) در اروپا فهرست خواص لازم برای گل حفاری را بیان کرده کهمهمترین آنها عبارتند از:

در هر بشکه گل حفاری با ویسکوزیته تقریبی 15 سانتیپواز،از یک تن رس استفاده میشود. در آزمایش دانهبندی، کمتر از 5/2% باید روی مش 200 باقیبماند.

بنتونیت مورد استفاده در ریختهگری:
92%مونتموریلونیت، 3% کوارتز، 5% فلدسپار، 12-6% رطوبت، PH 3/8 ، کمتر از 70/0 % CaO، حدروانی 800-600،مفاومت تراکمی خشک 656Kpa، تغییرات اندازه دانه 95-69% ، 75mm با 95-90% استاندارد معمول جامعه ریختهگران فولاد آمریکا.
برایپلیتی کردن کانه آهن: 
استانداردی وجود ندارد، ولی حالت مناسب 90-70 % ، 44میکرومتر با 10% رطوبت.
دانه های جاذب رطوبت:
نیازمند مخلوط یکنواخت ازکانیهای سیلیکاتی که تمیز، یکنواخت، بدون کلوخه و مواد خارجی باشند، درصدمونتموریلونیت 90-80% با اندازه مش 50-20.

بازیافت: 
احیاء ماسه هایقالبریزی در ریختهگری بدلیل افزایش تصاعدی قیمت خرید و دفع آنها، روز به روز در حالگسترش است. با این حال بنتونیت تازه نیز به آن اضافه میشود، چراکه نوع بازیافتیبدلیل اینکه تا دمای 600 درجه سانتیگراد گرم شده است، آب ترکیبی خود را از دست دادهو پیوستگی آن ازبین رفته است. در فرآیند Clarification بعد از فیلتر کردن، بنتونیتبازیافت شده، تکلیس شده و مورد استفاده مجدد قرار میگیرد. امکان بازیافت ازگل حفاریتا حدی وجود دارد، با این وجود هزینه جداسازی مواد تشکیل دهنده گل به اندازه هزینههرکدام میشود.

جایگزینها:
جاذب: آتاپولگیت/سپیولیت، دیاتومیت، ژیپس،پلیپروپیلن، خاک اره، زئولیت.
حمل کننده: آتاپولگیت، بنتونیت، دیاتومیت،کائولن، پیت، پومیس، پیروفیلیت، سپیولیت، تالک، ورمیکولیت، زئولیت.
گل حفاری: پلیمرهای مختلف مانند پلیاکریلایدهای تا حدی آبدار شده، آتاپولگیت، سپیولیت.
پلیتی کردن کانه آهن: پلیمرها.
تصفیه کردن روغنها: بوکسیت فعال شده، سیلیکاتمنیزیم.
مادة ژلاتینی و ضخیمساز: آتاپولگیت/ سپیولیت، پلیمرهای مختلف،ضخیمکنندههای سلولزی.

بازارهای عمده جهانی:
تولیدکنندگان اصلیبنتونیت، آمریکا، شوروی سابق و تا حدی یونان هستند. آمریکا صادرکننده اصلی بهکانادا، مکزیک و آمریکای جنوبی، ژاپن و اروپا است. همچنین یونان و ترکیه مقادیرقابل توجهی بنتونیت را روانه بازار میکنند.

تأثیرات زیستمحیطی:
آژانس بین المللی سلامت جهانی سیلیس متبلور را به عنوان ماده سرطانزامعرفی کرده است. برای مثال مواد شیمیایی و معدنی که 1/0% یا بیشتر سیلیس متبلورداشته باشند، براساس استاندارد موسسه سلامت و بهداشت جمعیت برای مقابله با خطراتناشی از ارتباط با محیط آلوده(Occupational Safety & Health Administration s`Hazard Communication Standard) در آمریکا تحت نظارت قانون قرار گرفتهاند، بهطوریکه به صورت قانون کار، آموزش کارگران و برچسب زدن بر چنین محصولاتی مطابقروشهای اعلام شده برای مواد سرطانزا (Material Safety Data Sheet, MSDS) میبایستانجام گیرد.
بنابراین تا زمانی که طی فرآوری، درصد سیلیس متبلور در بنتونیتکمتر از 1% شود، بنتونیت تحت قانون فوق قرار میگیرد.
بنتونیت حفاری

Bentonite - Drilling Grade

توضیحات

پودر بنتونیت حفاری که بعنوان روان کننده مته حفاری کاربرد دارد باعث بالابردن راندمان وعمر مته نیز میگردد که یکی دیگر از محصولات تولیدی شرکت نگین پودر میباشد که تحت استاندارد OCMA با مشخصات ذیل تولید میگردد:

Viscometer dial reading at 600r/min : Min. 30
Yield point/plastic viscosity Ratio : Max. 6
Filtrate volume : Max. 16.0 cm3
Residue of diameter greater than 75um : Max. 2.5%
Moisture: Max. 13.0% 
Packing: 1000 Kgs. Jumbo bag (drilling standard)

بنتونیت حفاری و نقش آن در سیال حفاری:

بنتونیت (Bentonite) سنگی است که بخش اعظم آن را کانیهای رسی تشکیل می دهند. از نظر ویژگیهای زمین شناسی، بنتونیت، لایه های رسی غنی از مونتموریونیت است که همراهان دیگری نیز دارد. باید توجه داشت که بنتونیت کانی نبوده بلکه مجموعه ای از کانیها در کنار یکدیگر سنگ بنتونیت را تشکیل میدهند. محیط تشکیل این سنگ، آبهای کم عمق، کم انرژی و آب هوای معتدل است.
بدون شک نقش بنتونیت در صنعت حفاری، خاصه در ترکیب سیال حفاری غیر قابل انکار است. ویژگی های منحصر بفرد این سنگ باعث شده است که گل شناسان از بنتونیت بعنوان یک ماده افزودنی چند منظوره در ساختمان سیال حفاری خود استفاده نمایند. از مهمترین کاربردهای بنتونیت میتوان به سرد و لغزان کردن مته و ساق حفاری، تمیز کردن ته چاه و مته، انتقال خرده ها به سطح زمین، کنترل هرزروی و غیره اشاره کرد که تمامی این اعمال توسط خواصی همچون لغزانندگی، گرانروی، وزن، مقاومت ﮊلی و توانایی در دیواره سازی ( Filtrate control ) ایجاد شده که این سنگ در سیال حفاری بوجود می آورد. بر اساس نوع کاتیون (Cation) موجود در کانی های رسی، بنتونیت های سدیم دار و بنتونیت های کلسیم دار از مهمترین انواع بنتونیت می باشند. بنتونیت های سدیم دار (بنتونیت تیپ وایومینگ) بدلیل ظرفیت بالای جذب آب، تورم پذیری زیاد و خاصیت ژلی بالا، مناسب ترین نوع بنتونیت در گل های پایه آبی بشمار می روند.

بنتونیت و کاربرد آن در کشاورزی:

بنتونیت باعث صرفه‌جوئی در مصرف آب شده و در مناطق خشک و کم‌آب میزان آبیاری را کاهش می‌دهد (به دلیل ظرفیت جذب و نگهداری بالای آب توسط آن).
بنتونیت به دلیل قابلیت تبادل کاتیونی فوق‌العاده (CEC) باعث صرفه‌جوئی در مصرف کودهای شیمیایی شده و بازدهی کود را بالا می‌برد.
بنتونیت از آلودگی آبهای زیرزمینی و سطحی که در اثر استفاده از کودهای شیمیایی به وجود می‌آید، کاسته و به بهداشت محیط کمک می‌کند.
بنتونیت موجب افزایش تولید در واحد سطح گردیده و در نتیجه سود بیشتری را متوجه کشاورزان می‌نماید.
بنتونیت نه تنها خود در از بین بردن پاره‌ای از آفتهای نباتی موثر است بلکه به عنوان کریر (CARRIER) سموم بکار می‌رود.
بنتونیت با محبوس کردن مواد ازته و آزاد‌سازی تدریجی آن به هنگام نیاز، از سوزش ریشه گیاه جلوگیری می‌کند.
از بنتونیت در انبار کردن غلات برای جذب رطوبت و از بین بردن آفات انباری در سیلوها به ویژه در مناطق مرطوب، به منظور جلوگیری از کپک زدن استفاده می‌شود.
بنتونیت با جذب عناصر فلزی سنگین و مواد رادیواکتیو از ورود این مواد به گیاه و در نتیجه وارد شدن به چرخه غذایی انسان جلوگیری می‌نماید.
بنتونیت بهره‌وری کودهای حیوانی را افزایش داده و از بوی نامطلوب آن می‌‌کاهد.

بنتونیت و کاربرد آن در ارتینگ:

استفاده از بنتونیت در چاه های ارت از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است زیرا علاوه بر قیمت پایین تر وکیفیت مناسب تر نسبت به ذغال ونمک ، دراین طرح حجم وعمق شبکه ارت کاهش می یابد .
بالا بودن خاصیت تبادل یونی بنتونیت .
بنتونیت قابلیت استفاده درانواع روش های اجرایی سیستم زمین را داراست .
استفاده از بنتونیت درزمین های سنگی وسنگ لاخی توصیه جدی می شود.
بالا بودن طول عمر مفید میله ارت وصفحه به علت ممانعت از اکسید شدن وپدیده خوردگی .
حمل ونقل آسانتر وتمیزتر نسبت به ذغال ونمک.

بنتونیت حفاری

بنتونیت حفاری | Drilling Bentonite

نام صنعتی : بنتونیت حفاری | Drilling Bentonite

فرمول شیمیایی : (Na , CaO) (Al, Mg) (Si4O10)3 (OH)6 nH2O)

میزان جذب : 600 به بالا

ایلد : 6.25%

نام های دیگر : گل سرشوی، رس صابونی و یا تیلوریت

بسته بندی : بیگ بگ 1.5 تنی

بنتونیت چیست؟
بنتونیت حفاری ماده ای است معدنی از دسته رس ها یا شبه رس ها و از کانی های متورم شونده تشکیل شده است .
در گذشته بنتونیت ، خاکی بود که به آن گل سرشوی می گفتند و خواصی مشابه صابون داشت که برای شستشو استفاده می شد. امروز به این خاک بنتونیت می گویند که اگر یک مشت از آن را داخل یک لیترآب بریزید حجیم می شود و بعد از خشک شدن از بتون هم محکمتر است.

** بنتونیت های متورم Swelling bentonite یا بنتونیت های سدیم دار.
می توانند چندین برابر حجم معمولی خود آب جذب کند و منبسط شود ، به طوری که حالت ژله ای ، پلاستیکی و چسبندگی به خود بگیرد . این نوع بنتونیت معمولاً در حفاری و دوغاب ( گل آب ) دیواره ها استفاده می شود.

از جمله خصوصیات که باعث کاربرد گسترده آن شده است می توان به چسبندگی، جذب آب، تورم پذیری، پلاستیستیه، نرم بودن و …آن است.

این محصول جاذب آلومینیوم است و عناصری مانند پتاسیم ، سدیم ، کلسیم و آلومینیوم را در خود دارد.

** بنتونیت های غیرمتورم Non-swelling bentonite یا بنتونیت های کلسیم دار.

طبق آنالیز استاندارد OCMA

مصارف و کاربردبنتونیت حفاری :
بنتونیت به دلیل داشتن خواص نرم بودن، تورم پذیری، قابلیت نسبتا خوب در مخلوط شدن با آب، خمیری شدن، پلاستیک بودن، چسبندگی، جاذب بودن و غیره مصارف زیادی دارد از جمله :

طیور
کاشی
آبزیان
سرامیک

خوراک دام

بستر گاوداری
بستر مرغداری
گوگرد بنتونیت دار

چاه های ارت و ارتینگ
مهندسی عمر

گندوله سازی

فولاد سازی
لعاب سازی
ریخته گری

سد سازی

حفاری
تونل

بنتونیت در مش و دانه بندی مختلف

انواع خاک بنتونیت
انواع مختلف این ماده بر اساس ماده ناخالص غالب در آن شکل گرفته و خصوصیات آن نیز بر همین اساس نغییر می نماید. عناصری همچون پتاسیم, سدیم, کلسیم و آلومینیوم در ساختار آن وجود داشته و همچنین دو گونه چهار وجهی و هشت وجهی نیز به صورت کلی ساختار آن را تشکیل می دهد. نوع چهاروجهی آن از یک اتم سیلیس به همراه چهار اتم اکسیژن ساخته شده و صفحه ای فلوسیلیکاتی ایجاد می نماید. ساختار هشت وجهی نیز از شش واحد هیدروکسیل احاطه کننده کاتیون ها شکل گرفته است. دو گونه مهم این ترکیب عبارتند از:

بنتونیت سدیمی یا سدیم دار : این ماده وقتی با آب تماس داشته باشد متورم شده و قادر است چندین بار آب جذب کرده و خشک شود. به دلیل خواص عالی کلوئیدی از آن در حفاری چاه های نفت استفاده می شود. همچنین خاصیت تورم پذیری, آن را به عنوان یک سیلانت برای ایجاد سدی نفوذ ناپذیر در مصارف مختلف مطرح نموده است.

بنتونیت کلسیمی یا کلسیم دار : این ماده خاصیت جذب یون ها را در مواد محلول به خوبی چربی ها دارد. از آن برای لکه گیری پارچه و نیز تولید مواد شوینده استفاده می شود.

بسته بندی بنتونیت
بنتونیت در بسته بندی جامبو بگ و کیسه

بنتونیت با قدرت جذب آب ۲۵۰ – ۴۰۰ – ۶۰۰ – ۸۰۰

به صورت کلوخه ، دانه بندی و پودری با جذب آب های مختلف

با قیمت مناسب ، رقابتی و ارزان تر از …..

برچسب: آنالیز خاک بنتونیت, اعلام قیمت خاک بنتونیت, بتن, بسته بندی خاک بنتونیت, بسته بندی شده, بنتونیت های سدیم دار, بنتونیت های کلسیم دار, بنتونیت, بنتونیت آبزیان, بنتونیت پودری, بنتونیت جذبی, بنتونیت چاه ازت, بنتونیت حفاری , بنتونیت خوراک, بنتونیت خوراک دام,بنتونیت ریختگری, بنتونیت ساختمانی, بنتونیت سیال حفاری, بنتونیت صادراتی, بنتونیت طیور, بنتونیت کاشی, بنتونیت کلوخه, بنتونیت کود کشاورزی, بنتونیت گرانوله, بنتونیت گل حفاری, بنتونیت گندوله سازی, بنتونیت لعاب, بنتونیت میکرونیزه, تیلوریت, جذاب رطوبت،پودری, حفاری بنتونیت, خاک بنتونیت, خاک بنتونیت به شرط آنالیز, خاک رس, خریدار بنتونیت, دانه بندی بنتونیت, درباره ی خاک بنتونیت, درخواست خرید خاک بنتونیت, رس صابونی, رنگ خاک بنتونیت, ریخته گری, سد سازی, سرامیک, سیال حفاری, فروش استثنایی خاک بنتونیت, فروش ویژه خاک بنتونیت, فروشنده بنتونیت, فولاد سازی, قیمت خاک بنتونیت, قیمت مناسب خاک بنتونیت, کاربردهای خاک بنتونیت, کارخانجات خاک بنتونیت, کارخانه ی خاک بنتونیت, کیفیت, گل حفاری, گل سرشوی, ماده معدنی بنتونیت, محصولات خاک بنتونیت, مصارف خاک بنتونیت, مصرف های خاک بنتونیت, معدن بنتونیت, مواد پر کننده, نقطه جوش خاک بنتونیت, نقطه ذوب خاک بنتونیت, همه چیز درباره ی خاک بنتونیت

مشخصات بر اساس استاندارد API & OCMA
یکی از مهمترین مصارف بنتونیت در ایران و خارج از کشور در صنعت حفاری است.به طوری که بیشترین صادرات بنتونیت به این نوع خاص از بنتونیت تعلق میگیرد.استاندارد بنتونیت حفاری تولید شده در ایران به ۲ نوع تقسیم میگردد.بنتونیت مخصوص حفاری با استاندارد اکما و دیگیری با استاندارد API.

نوع بنتونیت استفاده شده در حفاری نفت و گاز از نوع بنتونیت های سدیم دار بوده و با آزاد شدن بنتونیت در آب، پوسته‌های نسبتاً بزرگ سدیم بنتونیت به ذرات کلوئیدی تبدیل شده و انرژی الکتریکی ذخیره شده در شبکه بلوری را آزاد می‌کنند و در حدود ۱۵ تا ۳۰ برابر حجم اولیه متورم می‌شوند. از این خاصیت در حفاری برای پراکنده سازی مواد سنگین‌کننده و قطع حفاری استفاده می‌شود، بدین صورت بنتونیت پوششی را روی دیواره چاه ایجاد کرده و از مهاجرت نفت و گاز ممانعت می‌کند و دیواره را پایدار و مته را نیز چرب می‌کند. همچنین بنتونیت، مواد آلی و غیر آلی را از مخلوط آب جذب کرده و ویسکوزیته آن در برداشت و بالا آوردن نخاله‌های حفاری کمک می کند.
بنتونیت۲-۵ % وزنی گل‌های حفاری آبی را تشکیل می‌دهد, هر چند در انواع دیگر گل حفاری مانند انواع روغنی یا مصنوعی نیز روز بروز کاربرد بیشتری پیدا می‌کند، در بعضی موارد آن ۲-۱ % را به خود اختصاص داده و یا کاملاً با پلیمرها جایگزین می‌شود.
این شیوه استفاده از حدود ۷۰ سال پیش در این صنایع استفاده شده ، خاصیت تعلیق پذیری و استاندارد آن در علضت های بالا و همچنین درز گیری در اثر تورم مهمترین دلایل برای استفاده از بنتونیت در این صنایع است.

بنتونیت در صنعت حفاری، خاصه در ترکیب سیال حفاری غیر قابل انکار است. ویژگی های منحصر بفرد این سنگ باعث شده است که گل شناسان از بنتونیت بعنوان یک ماده افزودنی چند منظوره در ساختمان سیال حفاری خود استفاده نمایند. از مهمترین کاربردهای بنتونیت میتوان به سرد و لغزان کردن مته و ساق حفاری، تمیز کردن ته چاه و مته، انتقال خرده ها به سطح زمین، کنترل هرزروی و غیره اشاره کرد که تمامی این اعمال توسط خواصی همچون لغزانندگی، گرانروی، وزن، مقاومت ﮊلی و توانایی در دیواره سازی ( Filtrate control ) ایجاد شده که این سنگ در سیال حفاری بوجود می آورد. بر اساس نوع کاتیون (Cation) موجود در کانی های رسی، بنتونیت های سدیم دار و بنتونیت های کلسیم دار از مهمترین انواع بنتونیت می باشند. بنتونیت های سدیم دار (بنتونیت تیپ وایومینگ) بدلیل ظرفیت بالای جذب آب، تورم پذیری زیاد و خاصیت ژلی بالا، مناسب ترین نوع بنتونیت در گل های پایه آبی بشمار می روند.

یکی از مهمترین مصارف بنتونیت در ایران و خارج از کشور در صنعت حفاری است.به طوری که بیشترین صادرات بنتونیت به این نوع خاص از بنتونیت تعلق میگیرد.استاندارد بنتونیت حفاری تولید شده در ایران به ۲ نوع تقسیم میگردد.بنتونیت مخصوص حفاری با استاندارد اکما و دیگیری با استاندارد API

نوع بنتونیت استفاده شده در حفاری نفت و گاز از نوع بنتونیت های سدیم دار بوده و با آزاد شدن بنتونیت در آب، پوسته‌های نسبتاً بزرگ سدیم بنتونیت به ذرات کلوئیدی تبدیل شده و انرژی الکتریکی ذخیره شده در شبکه بلوری را آزاد می‌کنند و در حدود ۱۵ تا ۳۰ برابر حجم اولیه متورم می‌شوند. از این خاصیت در حفاری برای پراکنده سازی مواد سنگین‌کننده و قطع حفاری استفاده می‌شود، بدین صورت بنتونیت پوششی را روی دیواره چاه ایجاد کرده و از مهاجرت نفت و گاز ممانعت می‌کند و دیواره را پایدار و مته را نیز چرب می‌کند. همچنین بنتونیت، مواد آلی و غیر آلی را از مخلوط آب جذب کرده و ویسکوزیته آن در برداشت و بالا آوردن نخاله‌های حفاری کمک می کند.

بنتونیت۲-۵ % وزنی گل‌های حفاری آبی را تشکیل می‌دهد, هر چند در انواع دیگر گل حفاری مانند انواع روغنی یا مصنوعی نیز روز بروز کاربرد بیشتری پیدا می‌کند، در بعضی موارد آن ۲-۱ % را به خود اختصاص داده و یا کاملاً با پلیمرها جایگزین می‌شود.

این شیوه استفاده از حدود ۷۰ سال پیش در این صنایع استفاده شده ، خاصیت تعلیق پذیری و استاندارد آن در علضت های بالا و همچنین درز گیری در اثر تورم مهمترین دلایل برای استفاده از بنتونیت در این صنایع است.

بنتونیت بدلیل تعلیق پذیری و استاندارد سیلان در غلظت های بالا و قدرت آب بندی در اثر تورم از حدود 70 سال پیش به عنوان گل حفاری مصرف می شود .این نوع بنتونیت بیشتر از نوع سدیک یا تورم پذیر است .بنتونیت کلسیم یا خاک اسیدی بندرت برای این کار مصرف می شود . برای این کار بنتونیت را بصورت گل(مخلوط ساده بنتونیت با آب) که به گل و انیلا (Vanilla ) معروف است در می آورند و در چاه ها و گمانه های حفاری تزریق می کنند تا دیواره آنها را به صورت ژل پوشانده ،ترک و شکاف های دیواره گمانه ها پر کرده و موجب کاهش آب (افت آب) تزریقی در گمانه گردد. لیزی و سیلان آن (در اثر جریان یابی) حرکت دستگاه حفاری را در گمانه ها آسانتر می نماید. در حفاری نفت و گاز از بنتونیت های سدیم دار استفاده می شود . با آزاد شدن بنتونیت در آب، پوسته های نسبتاً بزرگ سدیم بنتونیت به ذرات کلوئیدی تبدیل شده و انرژی الکتریکی ذخیره شده در شبکه بلوری را آزاد میکنند و در حدود 15 تا 30 برابر حجم اولیه متورم میشوند. از این خاصیت درحفاری برای پراکنده سازی مواد سنگین کننده و قطع حفاری استفاده میشود، بدین صورت بنتونیت پوششی را روی دیواره چاه ایجاد کرده و از مهاجرت نفت و گاز ممانعت میکند ودیواره را پایدار و مته را نیز چرب میکند. همچنین بنتونیت، مواد آلی و غیر آلی را از مخلوط آب جذب کرده و به ویسکوزیته آن در برداشت و بالا آوردن نخاله های حفاری کمک میکند. .

بنتونیت و نقش آن در سیال حفاری
بنتونیت (Bentonite) سنگی است که بخش اعظم آن را کانی های رسی (ذرات بسیار ریز با ابعاد کمتر از2 میکرومتر) تشکیل می دهند. از نظر ویژگی های زمین شناسی، بنتونیت، لایه های رسی غنی از مونتموریونیت ـ بدلیت، بوده که همراهان دیگری نیز دارد. باید توجه داشت که بنتونیت کانی نبوده بلکه مجموعه ای از کانیها در کنار یکدیگر سنگ بنتونیت را تشکیل می دهند. محیط تشکیل این سنگ، آب های کم عمق، کم انرژی و آب هوای معتدل است.
بدون شک نقش بنتونیت در صنعت حفاری، خاصه در ترکیب سیال حفاری غیر قابل انکار است. ویژگی های منحصر به فرد این سنگ باعث شده است که گل شناسان از بنتونیت بعنوان یک ماده افزودنی چند منظوره در ساختمان سیال حفاری خود استفاده نمایند. از مهمترین کاربردهای بنتونیت میتوان به سرد و لغزان کردن مته و ساق حفاری، تمیز کردن ته چاه و مته، انتقال خرده ها به سطح زمین، کنترل هرزروی و غیره اشاره کرد که تمامی این اعمال توسط خواصی همچون لغزانندگی، گرانروی، وزن، مقاومت ﮊلی و توانایی در دیواره سازی (Filtrate control) ایجاد شده که این سنگ در سیال حفاری بوجود می آورد. بر اساس نوع کاتیون (Cation) موجود در کانی های رسی، بنتونیت های سدیم دار و بنتونیت های کلسیم دار از مهمترین انواع بنتونیت می باشند. بنتونیت های سدیم دار (بنتونیت تیپ وایومینگ) به دلیل ظرفیت بالای جذب آب، تورم پذیری زیاد و خاصیت ژلی بالا، مناسب ترین نوع بنتونیت در گل های پایه آبی به شمار می روند.
درایران لایه های بنتونیتی بیشتر در سازند های توفی مثل سازند کرج (با سن ائوسن) و معادل این سازند در ایران مرکزی یافت می شوند.

یکی از مهمترین مصارف بنتونیت در ایران و خارج از کشور در صنعت حفاری است.به طوری که بیشترین صادرات بنتونیت به این نوع خاص از بنتونیت تعلق میگیرد.استاندارد بنتونیت حفاری تولید شده در ایران به ۲ نوع تقسیم میگردد.بنتونیت مخصوص حفاری با استاندارد اکما و دیگیری با استاندارد API.
نوع بنتونیت استفاده شده در حفاری نفت و گاز از نوع بنتونیت های سدیم دار بوده و با آزاد شدن بنتونیت در آب، پوسته‌های نسبتاً بزرگ سدیم بنتونیت به ذرات کلوئیدی تبدیل شده و انرژی الکتریکی ذخیره شده در شبکه بلوری را آزاد می‌کنند و در حدود ۱۵ تا ۳۰ برابر حجم اولیه متورم می‌شوند. از این خاصیت در حفاری برای پراکنده سازی مواد سنگین‌کننده و قطع حفاری استفاده می‌شود، بدین صورت بنتونیت پوششی را روی دیواره چاه ایجاد کرده و از مهاجرت نفت و گاز ممانعت می‌کند و دیواره را پایدار و مته را نیز چرب می‌کند. همچنین بنتونیت، مواد آلی و غیر آلی را از مخلوط آب جذب کرده و ویسکوزیته آن در برداشت و بالا آوردن نخاله‌های حفاری کمک می کند.
بنتونیت۲-۵ % وزنی گل‌های حفاری آبی را تشکیل می‌دهد, هر چند در انواع دیگر گل حفاری مانند انواع روغنی یا مصنوعی نیز روز بروز کاربرد بیشتری پیدا می‌کند، در بعضی موارد آن ۲-۱ % را به خود اختصاص داده و یا کاملاً با پلیمرها جایگزین می‌شود.
این شیوه استفاده از حدود ۷۰ سال پیش در این صنایع استفاده شده ، خاصیت تعلیق پذیری و استاندارد آن در علضت های بالا و همچنین درز گیری در اثر تورم مهمترین دلایل برای استفاده از بنتونیت در این صنایع است.
باید بخاطر داشت بنتونیت های کلسیدی در این نوع صنعت به ندرت استفاده میگردند.
یکی از مهمترین مصارف بنتونیت در ایران و خارج از کشور در صنعت حفاری است.به طوری که بیشترین صادرات بنتونیت به این نوع خاص از بنتونیت تعلق می گیرد.استاندارد بنتونیت حفاری تولید شده در ایران به ۲ نوع تقسیم میگردد.بنتونیت مخصوص حفاری با استاندارد اکما و دیگری با استاندارد API.

تولید پودر بنتونیت حفاری جهت مصارف داخلی و صادرات به کشورهای ترکمنستان , امارات متحده عربی آسیای جنوب شرقی , روسیه , روسیه سفید , قزاقستان منطقه بایکان آباد

بنتونیت تولیدی دارای ییلد بالای ۱۶ و اندیس تورم ژله بالای ۲۵ تا ۳۰ بوده و کلیه پارامترهای مورد نیاز استاندارد Ocma را دارا بوده.

.این محصول با دارا بودن جذب آب بالا در صنعت گندوله سازی آهن مورد استفاده قرار میگیرد

.کلیه پارامترهای ییلد , اندیس تورم, اندیس ژله و درصد مونت مطابق با استانداردهای مورد نیاز صنعت حفاری میباشد و تاکنون به کشورهای آسیای میانه عمارات ,و عراق صادر گردیده

نوع سفید برفی این نوع بنتونیت در صنایع دترجنت ,شوینده ها کاربرد وسیعی داشته و در گذشته با نام گل سرشور برای شستشوی سر و البسه مورد استفاده قرار میگرفته ..

بسته بندی بنتونیت :

کیسه های پلی اتیلن ۳۵ الی ۴۰ کیلویی

بیگ بگ یا جامبو بگ با وزن یک تن

بسته بندی پلی اتیلن بر روی پالت و در صورت نیاز تسمه کشی و شرینگ شده

بسته بندی صادراتی با کشتی که در داخل بیگ بگ یک لایه پلاستیک استفاده میگردد و یا بیگ بگ از نوع لمینت شده میباشد

پوذر بنتونیت چیست | گل حفاری

بنتونیت بدلیل خواص نرم بودن تورم پذیری ،کلوئیدی و خوب مخلوط شدن با آب ،خمیری شدن ،پلاستیک بودن ،چسبندگی و چسبانندگی ،جاذب بودن و غیره دارای مصارف پر شماری است از جمله گل حفاری ،عامل چسباننده در ماسه های ریخته گری،جلوگیری از نفوذ آباز سدهاو کانالها و استخرهای اب ،عامل شفاف کننده مایعات بخصوص آبمیوه های،زلال کردن آب و صاف کردن مایعات از جمله پارافین ،گندله کردن مواد معدنی از جمله سنگ آهن ،گلوله کرد

بنتونیت بدلیل خواص نرم بودن تورم پذیری ،کلوئیدی و خوب مخلوط شدن با آب ،خمیری شدن ،پلاستیک بودن ،چسبندگی و چسبانندگی ،جاذب بودن و غیره دارای مصارف پر شماری است از جمله گل حفاری ،عامل چسباننده در ماسه های ریخته گری،جلوگیری از نفوذ آباز سدهاو کانالها و استخرهای اب ،عامل شفاف کننده مایعات بخصوص آبمیوه های،زلال کردن آب و صاف کردن مایعات از جمله پارافین ،گندله کردن مواد معدنی از جمله سنگ آهن ،گلوله کردن غذای دام و حیوانات اهلی ،ناقل در رنگها و سایر مواد اسپری شدنی چون سموم گیاهی و حیوانی ،پرکننده در خیلی از صنایع از جمله کاغذ و رنگ و غیره صنایع پاک کننده از جمله صابون سازی ،تهیه بعضی از انواع سرامیک جهت تکمیل فرمول بدنه یا لعاب ،تهیه سموم کشاورزی و دفع افات نباتی ،صنایع دارو سازی ،به عنوان فیلتر ، به عنوان کاتالیزور،رنگبری روغنهای صنعتی ،نفتی و خوراکی ؛جدا کردن صمغ از بنزین ولجن های اسیدی از روغنها ،آتش نشانی ،صنعت کرم ابریشم در معادن ذغالسنگ جهت فرونشاندن آتش و یا برای پوشش دیواره های محل استخراج شده جهت ممانعت از ورود هوا و ممانعت از خود سازی ذغال و غیره .

کاربردهای بنتونیت چیست

گندله سازی:

از خاصیت چسبانندگی بنتونیت برای گلوله کردن سنگ آهن کنسانتره استفاده می شود برای این منظور بنتونیت را به صورت مرطوب با کنسانتره سنگ آهن مخلوط کرده و از روی یک صفحه مدور گردان عبور می دهند .در اثر نیروی گریز از مرکز و غلطیدن مخلوط دانه های گردنخودی شکلی از آن حاصل می شود .این دانه های نخودی شکل که گندله نامیده می شوند در کوره پخته شده و مقاوم می شوند ،تا در موقع ذوب خرد نگردند. بنتونیتی که بدین منظور به کار می رود از نوع چسبنده بوده و بایستی مقاومت کافی درحالت تر و خشک داشته باشند .برای آزمایش مقاومت درحالت تر و خشک آنها را بر روی یک صفحه گردان پرتاب کرده و درصد خرد شدن و میزان مقاومت آنها را تعیین می نمایند.

حفاری چاه:
بنتونیت بدلیل تعلیق پذیری و استاندارد سیلان در غلظت های بالا و قدرت آب بندی در اثر تورم از حدود 70 سال پیش به عنوان گل حفاری مصرف می شود .این نوع بنتونیت بیشتر از نوع سدیک یا تورم پذیر است .بنتونیت کلسیم یا خاک اسیدی بندرت برای این کار مصرف می شود .

برای این کار بنتونیت را بصورت گل(مخلوط ساده بنتونیت باآب) که به گل و انیلا (Vanilla ) معروف است در می آورند و در چاهها و گمانه های حفاری تزریق می کنند تا دیواره آنها را به صورت ژل پوشانده ،ترک و شکاف های دیواره گمانه ها پر کرده و موجب کاهش آب (افت آب) تزریقی در گمانه گردد.لیزی و سیلان آن (در اثر جریان یابی) حرکت دستگاه حفاری را در گمانه ها آسانتر می نماید.

در گمانه هائی که کناره دریا و یا در میان سازند های آبدار ،حفر می شود ،تزریق بنتونیت به تنهایی یا با مواد دیگر مانع نفوذ بیش از حد آب بداخل این گمانه ها می شود. برای آزمایش تعلیق و غلظت پذیری 5/22 گرم بنتونیت را با 350 سانتی مکعب آب مقطر مخلوط کرده و زمان تعلیق و غلظت آنرا تعیین می کنند و با غلظت سنج مخصوص در 300 تا 600 دور ییلد(Yield ) آنرا اندازه گیری می نمایند که ییلد مورد نظر حداقل بایستی 90bbl در هر تن باشد این مخلوط را سپس از فیلتر پرس تحت فشار گذرانده و حجم آب بدست آمده را اندازه گیری می کنند روش دیگر آزمایش سرند تر است، برای این کار 1گرم بنتونیت با نرمی 200 مش را با 350 سانتی متر مکعب آب مخلوط کرده و از سرند مخصوص می گذرانند، باقیمانده روی الک را خشک کرده و وزن می نمایند تا درصد بنتونیت رد شده از سرند تعیین شود این رقم نباید از 5/2 درصد بیشتر باشد در مورد آتاپولژیت این رقم 8 درصد است .

بیشترین کاربرد بنتونیت برای گل حفاری در ده سال 1971 تا 1981 در سال 1981 بوده است .چنانکه کشورهای غربی در این سال حدود 8/1 میلیون تن در چاههای نفت مصرف کرده ند که اغللب از نوع سدیک بوده است .در این میان امریکا بزرگترین مصرف کننده در این صنعت است و در سال 1981 به تنهایی حدود 940 هزار تن ،یعنی نصف مصرف دنیای غرب را به خود اختصاص داده است .در جائی که آب معدنی در ناحیه حفاری مانع کار شود از رس های نوع هورمیت یا به عبارتی آتاپولژیت و سپیولیت به جای بنتونیت استفاده می کند .

در حفاری نفت و گاز از بنتونیت های سدیمدار استفاده می شود . با آزاد شدن بنتونیت در آب، پوستههای نسبتاً بزرگ سدیمبنتونیت به ذرات کلوئیدی تبدیل شده و انرژی الکتریکی ذخیره شده در شبکه بلوری راآزاد میکنند و در حدود 15 تا 30 برابر حجم اولیه متورم میشوند. از این خاصیت درحفاری برای پراکنده سازی مواد سنگینکننده و قطع حفاری استفاده میشود، بدین صورتبنتونیت پوششی را روی دیواره چاه ایجاد کرده و از مهاجرت نفت و گاز ممانعت میکند ودیواره را پایدار و مته را نیز چرب میکند. همچنین بنتونیت، مواد آلی و غیر آلی رااز مخلوط آب جذب کرده و به ویسکوزیته آن در برداشت و بالا آوردن نخالههای حفاری کمک میکند. هکتوریت نیز خواص مشابهی دارد.
بنتونیت2-5 % وزنی گلهای حفاری آبی راتشکیل میدهد, هرچند در انواع دیگر گل حفاری مانند انواع روغنی یا مصنوعی نیز روزبروز کاربرد بیشتری پیدا میکند، در بعضی موارد آن 2-1 % را به خود اختصاص داده و یاکاملاً با پلیمرها جایگزین میشود.

ارتینگ و چاه های ارت:

امروزه بنتونیت با هزینه ای به مراتب پایین تر جایگزین مناسب و بهینه ای برای مخلوط سنتی ذغال ونمک درسیستم ارتینگ می باشد.

تصفیه و رنگبری :
در صنعت تهیهروغن دانه های گیاهی و پتروشیمی از بنتونیت کلسیم دار به دلیل قابلیت مناسب جانشینیکاتیونی و خاصیت رنگبری استفاده می شود .

دانه های جاذب:

مصرف عمده خاک اسیدی مونت موریونیت به عنوان جاذب برای نفت و گریس بوده و در ساختن لانه حیوانات اهلی و خانگی نیز از این دانه ها استفاده می شود چون علاوه بر گرم و نرم بودن ، در کف لانه فضولات حیوانات را جذب می کند .

مشخصه هایی از نظر سختی و سفتی برای رس های جاذب ارائه نشده اغلب از موارد ارزان قیمت استفاده می شود معمولا" بنتونیت مصرفی در این صنعت به صورت دانه ای (غیر پودر ) در بازار عرضه می شود .

آتاپولژیت رقیب اصلی خاک مونت موریونیت اسیدی در این کاربرد است .سپولیت نیز به عنوان جاذب مصرف می شود .مزایا ی رسها ی هورمیت (سپولیت ) این است که قدرت جذب زیادی دارند ولی از آن جا که حاوی بلورهای کریستوبالیت (نوع مضر سیلیس ) هستند .می تواند باعث ناراحتی ریوی شود و بایستی در مصرف آن احتیاط کرد.

مواد شوینده:

در تهیه مواد شوینده از بنتونیت سدیم و یا کلسیم دار به دو دلیل استفاده می شود. 1 : جلوگیری از راسب شدن مواد 2 - خاصیت نرمی آن. مواد شوینده در خشکشویی ها و مایعات دستشویی و صابون های مایع همه دارای بنتونیت هستند و بنتونیت در آنها بعنوان ماده چرک زدا و همچنین نرم کننده پارچه ها بکار می رود.

داروسازی و پزشکی، آرایشی، لوازم و مواد دارویی:

بنتونیت در صنایع داروسازی به نام صابون کانی یا صابون رسی معروف است. این ماده به صورت طبیعی، به حالت سیلیکات آبدار آلومینیومAl2O3.4SiO2.H2O است که عمدتاً از مونت موریلونیت تشکیل شده است و ممکن است عناصر کلسیم، منیزیم و آهن نیز در ترکیب آن وجود داشته باشد. . پودر دارویی بنتونیت بسیاردانه ریز ، بی بو و به رنگ سفید مایل به خاکستری با حالتی زرد یا صورتی است .
بنتونیت در آب غیر محلول است و با جذب مقدار کمی از آب متورم می شود و سوسپانسیون 2 % آن در آب ، pH قلیایی ( 5/9 تا5/10 ) تولید می کند. بنتونیت با جذب آب به صورت ژل در می آید که غلظت آن به مقدار بنتونیت وارد شده در آب بستگی دارد.

از خاصیت جذبی این ماده به عنوان تثبیت کننده و تصفیه کننده استفاده می شود. نام دارویی این ماده لوسیون کالامین(CalaminLotoin) یا بنتونیت ماگما می باشد. بنتونیت به عنوان یک ماده حجم دهنده و روکش در مواد دارویی بکار می رود و بنا به خاصیت آب گیری / آب دهی حالت خمیری به خود می گیرد، این ویژگی آن را ماده ای پر کار در کرم های محافظ صنعتی – محلولهای شستشو ، کمپرس های مرطوب و در موارد حساسیتی به عنوان ماده ی ضد خارش بکار می رود . در امور پزشکی بنتونیت به عنوان یک پادزهر در مسمومیت های فلزات سنگین مورد مصرف قرار می گیرد. در محصولات دارویی کاربردی در امور بهداشتی مانند دارو های آفتاب سوختگی، پودر بچه و پودر سفید کننده صورت بنتونیت کاربرد فراوان دارد .

نیازهای مهندسی عمران:

بنتونیت به صورت گل در نیازهای مهندسی عمران در پی ریزیها،به صورت دیواره های ساختمان ،شمع کوبی ،دوغاب کردن و روان سازی مصالح بنائی بکار می رود، همچنین در کارهای مختلف تونل سازی نیز کار برد دارد.

گلهای محتوی 4تا 8 درصد بنتونیت برای دوغاب کردن بکار می روند و این گل مانع حرکت آب در داخل خاک شده و همچنین از حرکت آب در داخل شکافها و درزهای سنگ و ساختمان های با بنای سنگی جلوگیری می کند .مثلا" میتوان در صورت تزریق گل از جریان آب در شن های ساحلی جلوگیری کرد، همچنین مانع نفوذ آب استخر به آن طرف دیواره ها می گردد و در صورتی که بداخل ماسه ها تزریق شود احتیاج به دیواره سازی نداشته و سدی در مقابل آب می گردد به عنوان روان ساز در حفر گمانه ها و در مصالح ساختمانی جهت بتن و شفته ریزی کمک می نماید.

اگر گل بنتونیتی و دوغاب های بنتونیتی به تنهایی به کار روند ممکن است ژل های تشکیل شده در اثر لرزش شکسته شده و بهم بریزند برای جلوگیری از این کار باید بنتونیت را با سیمان یا سیلیکاتهای اصلی مخلوط کرد.

یکی از مصارف عمده بنتونیت در مهندسی عمران تهیه بتونهای پلاستیک است .اختلاط آن با سیمان یا بتون دوامی بیشتر از سنگ نسوز سخت بدان بخشیده و از ترکیدن آن جلوگیری می کند بتون پلاستیکی رابرای ساختن دیوارهای غیر قابل نفوذ در استخر های بزرگ آب و همچنین در اطراف کارگاههای شیمیائی به کار می برند .

محیط زیست :
پساب های صنعتی و کشاورزی مهمترین عامل آلوده کننده آب های سطحیو زیرزمینی هستند . به منظور کنترل این پساب ها ، محیط های نگهداری و انتقال را بااستفاده از بنتونیت های سدیم دار باید ایزوله نمود .
ویژگی جذب کنندگی و پس دهندگی آب در بنتونیت برای خالص سازی فاضلاب ها بسیار مفید است. دستورات اولیه محیطی اینگونه بیان می کنند که به خاکهای دارای قابلیت نفوذ پذیری کم اساسا" باید بنتونیت اضافه شود تا بعنوان یک ماده روان ساز در ساختار و اصلاح زمینهای کویری، آنها را از آسیب آبهای آلوده کننده ( شوره ) محافظت کنند.

گندوله آهن جهت شمش آهن:

بنتونیت به عنوان یک عامل ضروری در تولید پلت های سنگ آهن کاربرد دارد. از طریق این فرایند سنگ های معدن به پلتهای کروی تبدیل می شوند که برای تولید مواد تغذیه کوره های انفجار جهت تولید آهن مناسب جهت قالب ریخته گری یا تولید در چرخه احیا مستقیم آهن(DRI) کاربرد دارد. از دهه 1950 به منظور پلیتی کردن، بنتونیت برابر کانه منیتیت و هماتیت ریزدانه اضافه میگردد. حدود 8-6 کیلوگرم سدیم بنتونیت به 1 تن کانه آهن خشک اضافه میگردد.

ماسه های گداز فلز:

از بنتونیت های سدیم دار به دلیل خاصیت پلاستیکی و چسبندگی آن در تهیه قالب های ریخته گری استفاده می شود. در تهیه قالب های ریخته گری، بنتونیت به دلیل چسبندگی، دانه های ماسه را به هم متصل می نماید و خاصیت پلاستیکی آن موجب می شود تا زیر فشار آن را متراکم نموده و شکل مناسب قالب را تهیه نمود. بنتونیت بعنوان یک ماده نگهدارنده در تهیه آهن ، استیل و آلیاژ های چدن بکار می رود.

6-4% بنتونیت برای به هم چسباندن دانه های ماسه سبز قالبریزی و چرخه ریخته گری فلزات مورد استفاده قرار میگیرد. در فرمولبندی قالبریزی پیشرفته خاک زغال، سلولز یا دیگر منابع کربن به آن اضافه میگردد. این مواد برای جلوگیری از تخریب بعد از برداشت قالب الگو ضروری است. سدیم بنتونیت و کلسیم بنتونیت هردو میتوانند استفاده شوند ولی نوع سدیم در دمای بالا پایدارتر است.

بکارگیری بنتونیت به عنوان جاذب رطوبت:

به علت خاصیت جذب رطوبت در غذای حیوانات، حشره کشها، دفع زباله و پایدارسازی خاک بکار میرود.

جذب یونها:

خاصیت جذب یونها و مولکولها توسط بنتونیت بسیار بالا است. نوع کلسیمدار سریعتر آب جذب میکند ولی نوع سدیم دار ظرفیت بیشتری دارد. نوع کلسیم دار با اسید آلی واکنش داده شده تا ناخالصی هایی مانند کلسیت را حل کند. یون های دوظرفیتی مانند کلسیم را با هیدروژن جایگزین کند و فلزاتی مانند آهن II و III، آلومینیم و منیزیم را شسته باعث افزایش سطح مخصوص و تخلخل و تغییر شبکه بلورین شود. از آن برای تصفیه، رنگزدایی، آبگیری و گندزدایی روغنهای حیوانی و گیاهی و یا خنثی سازی بکار میرود. بنتونیت ناخالصیها و باکتریهای لخته شده را جذب و با حذف نمکهای منیزیم و کلسیم سبب نرمشدن آب میشود.

مصارف کشاورزی:

رس های مونتموریونیتی در برخی از صنایع کشاورزی کاربرد دارند که عبارتند از: سموم کشاورزی به عنوان ناقل ،کودهای کشاورزی جهت حاصلخیزی خاک و گلوله سازی غذای حیوانات مصرف آن در این موارد از کشوری به کشور دیگر و از سالی به سالی دیگر با توجه به تغییرات آب و هوائی و جانشینی ساده در تغییر است .

گلوله سازی غذای حیوانات:

بنتونیت ها سدیم و کلسیم هر دو برای گلوله کردن وتشکل غذاها ی خشک حیوانی بخصوص در آمریکا به کار می روند.سپیولیت ،کائولن ،آتاپولژیت و مواد آلی چسباننده چون لیگنوسولفات (Lignosolphate) نیز بدین منظور به کار می روند.وقتی بنتونیت به اندازه 5/2 درصد کل وزن ماده به غذای حیوانات اضافه شود شیر گاو ها را افزایش داده و در غذای پرندگان خانگی و بوقلمون نیز کیفیت و کمیت تخم مرغ را بالا می برد.

در سال 1988 محققین دانشگاه نیو انگلند استرالیا متوجه شدند که اضافه کردن 18 گرم بنتونیت به شرب گوسفندها پشم آنهارا به اندازه 2 گرم در روز افزایش می دهد و لذا اعلام داشتند که بنتونیت از نظر افزایش تولید پشم پتانسیل خوبی داشته و اضافه کردن آن به آب آبیاری جهت ترمیم چراگاهها و ترمیم تغذیه نیز موثر بوده و از مرگ و میر بره ها جلوگیری می نماید .

مواد سمی:

سموم بصورت گرد ویا محلول روغنی تهیه می شوند مونت موریونیت ها یکی از چندین نوع پودری می باشند که در فرمول سموم گردی یا دانه ای شکل قابل حل در آب وجود دارند خاصیت مونت موریونیت در این سموم به عنوان ناقل جهت علف کشی و دفع آفات نباتی می باشد و مصرف آن به همین جهت در آمریکا در سال 1985 حداکثر 149000 تن بوده است ، آتاپولژیت نیز بدین منظور به کار رفته است و حدود 3 درصد مصرف کلمونت موریونیت آمریکا را تشکیل می دهد ،بنتونیت سدیم و کلسیم بدلیل گرانتر بودن کمتر از خاک مونت موریونیت اسیدی و آتا پولژیت مصرف می شوند .

در ژاپن بنتونیت برای تهیه حشره کش ها مصرف می شود و در سال 1983 مقدار آن 46900 تن ( یعنی حدود 13 درصد کل مصرف بنتونیت زاپن ) گزارش شده است .

آمار مصرفی در اروپا در این باره داده نشده و باحتمال زیاد بدلیل وجود بارندگی شدید در فصول سمپاسی به نظر می رسد که کشورهای اروپائی از سموم گردی استفاده نکرده بلکه از سموم روغنی استفاده می نمایند .اندازه ذرات بنتونیت ناقل 5/0 تا 4 میکرون می باشد و مقدار آن نیز در حشره کشهای گردی ممکن است 1 درصد باشد ولی معمول آن 5تا 10 درصد می باشد. انتخاب نوع ناقل مربوط به عوامل فنی از قبیل اندازه ذرات،قابلیت تر شدن باآب و قیمت آن می باشد با توجه به کنترلهای محیط زیستی شدید میزان استفاده از سم های گردی شکل پایین آمده است .

از مونت موریونیت ،آتاپولژیت و سپیولیت در بریتانیا برای تهیه دانه های حشره کش (نه به صورت گرد) استفاده می گردد.

بعضی کشورها به جای مصرف بنتونیت از دیاتومیت و باطله های ذغالسنگ استفاده می نمایند. دیاتومیت ماده خوبی است ولی گرانتر از رسها است .

کودها:

در کودها نیز مونت موریونیت به عنوان ناقل کاربرد دارد گر چه مقدار مصرف آن در این صنعت زیاد نیست ولی بهر حال مصرف دارد در آمریکا حدود 2 درصد کل مصرف بنتونیت را تشکیل می دهد .خاک مونت موریونیت اسیدی بیشتر از همه انواع مصرف می گردد.

آتاپولژیت نیز کم و بیش درآمریکا بدین منظور مصرف می شود و در سالهای 1980 مقدار مصرف آن حدود 43000 تا 56000 تن در سال بوده است .

پرکننده:

بعضی از انواع کلسیم بنتونیت سفید رنگ بوده و در پایدارسازی امولسیونها و به عنوان ماده ژله ساز، چسبنده و نرمکننده استفاده میشود.

بنتونیت بهبود دهنده:

سدیم بنتونیت برای تغییر خواص ترکیبات آلی مایع مانند ویسکوزیته، سوسپانسیون و ... به آنها افزوده میشود. کاغذ چاپ بدون کربن، گل حفاری، گریس، رنگ، جوهر چاپ، تصفیه نفت، روغن، حلال و کاتالیزورهای Si/Al را میتوان از مخلوط کردن رسهایی مانند بنتونیت با اسید و کلسیمدار کردن آن بدست آورد که از آن برای حذف عناصر قلیایی، قلیایی خاکی، آهن ، Al و Mg استفاده میشود.

بنتونیت چیست؟

واژه بنتونیت(به انگلیسی Bentonite) را نخستین بار در سال ١٨٩٨ دانشمندی به نام نایت، به کار برده است.

این واژه از اصطلاح محلی به نام شیل های بنتون واقع در ایالات وایومینگ آمریکا گرفته شده است. استفاده از بنتونیت به زمان های ما قبل تاریخ بر می گردد. این کانی ها دارای اثرات شفا بخش در برخی بیماری های گوارشی و زخم ها بوده است. همچنین قابلیت جذب فلزات سنگین، باکتری ها و مواد ضد تغذیه ای را دارا می باشد.

بنتونیت نوعی رس ریزدانه است که حداقل ۸۵ درصد رس مونتموریلونیت داشته باشد. واحدهای ساختاری این رس از ۲ صفحه از چهاروجهی های سیلیکا که مابینشان یک صفحه از چهاروجهی های آلومینا قرار دارد، تشکیل شده است ( نام مونتموریلونیت نیز از نام محلی در جنوب فرانسه به نام مونتموریلون گرفته شده که دارای منابع بسیار زیادی بنتونیت است) . بنتونیت بهرنگ سفید تا سفید مایل به کرم با دانه بندی بصورت مش ۱۲۰ -۱۰۰ می باشد و بسته بندی آن بصورتکیسه لامینت دولایه است.

این ماده بصورت عمومی تولید می شود با دامنه کاربرد گستردهدر صنایع مختلف ، بخصوص به عنوان ماده حامل در صنایعداروسازی ، مکمل و کنسانتره سازی کاربرد دارد.

ایرانیان از قدیم بنتونیت را با عناوین خاک رنگبر، گل سرشو، خاک شیره و رس صابونی می شناختند و با بعضی خواص آن از جمله، شستشوی لباس و به عنوان ماده تمیز کننده آشنا بودند. ابن سینا نیز از این ماده معدنی به عنوان ماده ای زود شکن یاد کرده که در آب به خوبی حل می شود. در گذشته در بعضی نقاط ایران از این ماده، استفاده خوراکی می کردند که این امر هنوز هم در بعضی از روستاها به صورت خیلی نادر مرسوم است . از دیدگاه پزشکی این افراد به جهت کمبود کلسیم عادت به گل خواری دارند. در فرهنگ غرب آن را به نام های رس صابونی و تیلوریت و بالاخره بنتونیت می شناسند.

ساختار بنتونیت:

بنتونیت یک فیلوسیلیکات آلومینیوم دار با فرمول زیر می باشد :

Na,Ca)0.33 (Al,Mg)2Si 4O10 (OH)2. nH2o)

که اساسا از مونتموریلونیت یا کانی های گروه اسمکتیت تشکیل شده است. کانی های گروه اسمکتیت شامل سری های دی اکتاهدرال و تری اکتاهدرال است. کانی های سری دی اکتاهدرال عبارتند از : مونتموریلونیت، بیدلیت و نانترونیت. انواع تری اکتاهدرال شامل کانی های هکتوریت و ساپونیت است.

از خواص مهم کانی های خانواده اسمکتیت ، جانشینی یونی، خاصیت شکل پذیری ، انبساط و انقباض یونی آن ها را می توان نام برد. بر اثر هوازدگی در آب و هوای خشک اسمکتیت تشکیل می شود. در محیط های رسوبی رودخانه ای و دریاچه ای غالباً کائولینیت پایدار است ، در صورتی که در محیط های دریایی کائولینیت و اسمکتیت گاهی به ایلیت تبدیل می شوند .

اسمکتیت از تریاس تا عهد حاضر یافت می شود و با افزایش عمق ابتدا به رس های بین لایه ای و سپس می تواند به ایلیت تبدیل شود.

اسمکتیت ها یکی از انواع خاک های رسی١:٢ هستند که به طور گسترده ای برای اهداف جذبی استفاده شده اند. (منظور از خاک های رسی١:٢، یک لایه آلومینیوم و دو لایه سیلیس می باشد).

مشخصات شیمیایی بنتونیت:

بنتونیت در خانواده سیلیکات های صفحه ای و گروه اسمکتیت بوده و از نظر ساختمانی دارای ساختمان سه لایه ای هستند که یک لایه آلومینیوم هشت وجهی بین دو لایه سیلیس چهار وجهی قرار می گیرد. صفحات چهاروجهی از SiO4 تشکیل شده است و هر چهاروجهی آن توسط ۳ اتم اکسیژن با چهار وجهی های مجاور خود پیوند می یابد. بنتونیت حاوی هیدروکسیل (OH) اند که در مرکز حلقه شش تایی قرار می گیرند .صفحات چهار وجهی توسط صفحات هشت وجهی به یکدیگر متصل می شوند . صفحات هشت وجهی از کاتیون های دو و سه ظرفیتی تشکیل شده اند. نحوه قرار گرفتن صفحات چهار وجهی و هشت وجهی به حالت T-O-T است . فاصله بنیادی در این گروه ۱۴ آنگستروم است ولی بعلت توانایی جذب مولکول های آب توسط اسمکتیت این فاصله می‌تواند از ۶/۹ تا ۴/۲۱ آنگستروم تغییر کند.

بنتونیت عمدتاً بر دو نوع است:

بنتونیت های متورم Swelling bentonite یا بنتونیت های سدیم دار.

بنتونیت های غیرمتورم Non-swelling bentonite یا بنتونیت های کلسیم دار.

خواص کانیهای خانواده اسمکتیت به ترکیب شیمیایی و ساختمان آنها بستگی دارد . در کانی بنتونیت سدیم دار میزان جذب یونی ، شکل پذیری ، انبساط و انقباض از نوع کلسیم دار آن بیشتر است . ابعاد شبکه بنتونیت سدیم و کلسیم دار از ۶/۹ آنگستروم در حالت معمولی به ۲۰ آنگستروم در صورتی که رطوبت محیط صد درصد باشد ، افزایش خواهد یافت.

بنتونیت های متورم یا بنتونیت های سدیم دار می توانند چندین برابر حجم معمولی خود آب جذب کند و منبسط شود ، به طوری که حالت ژله ای ، پلاستیکی و چسبندگی به خود بگیرد . این نوع بنتونیت معمولاً در سیالات حفاری و دوغاب ( گل آب ) دیواره ها استفاده می شود.

انواع بنتونیت ها از دیدگاه صنعتی:

بنتونیت های سدیم دار

بنتونیت های جانشینی توسط سدیم

بنتونیت های کلسیم دار

بنتونیت های ارگانوفیل

بنتونیت های فعال شده توسط اسید

کاربردهای عمومی بنتونیت:

بنتونیت به دلیل داشتن خواص نرم بودن، تورم پذیری، قابلیت نسبتا خوب در مخلوط شدن با آب، خمیری شدن، پلاستیک بودن، چسبندگی، جاذب بودن و غیره، مصارف پرشماری دارد که از آن جمله می توان به تولید گل حفاری، تهیه ی ماسه ی ریخته گری، عامل جلوگیری کننده از نشت آب در سدها و کانال های آبرسانی، عامل شفاف کننده ی مایعات مثل آبمیوه ها و شراب، زلال کننده ی آب و صاف کننده ی مایعاتی نظیر پارافین، گندوله کردن مواد معدنی مثل سنگ آهن، پلت کردن خوراک دام، عامل ناقل در رنگ ها و سایر مواد اسپری شدنی، تهیه ی سموم گیاهی و حیوانی، پرکننده در صنایعی مثل کاغذسازی، تولید پاک کننده ها و شوینده ها و تهیه ی انواع سرامیک و رنگ بری و تصفیه انواع روغن ها اشاره کرد.

هر نوع بنتونیت معمولا در یک سری از فعالیت های فوق کاربرد پیدا می کند. مثلا بنتونیت کلسیم دار در ماسه ی ریخته گری، به عنوان جذب کننده روغن و گریس، فیلتر کردن و تصفیه کردن و تهیه ی خوراک دام و طیور به کار می رود. بنتونیت سدیم دار عموما در گل های حفاری، گندوله سازی، نیازهای مهندسی و تهیه ی خوراک دام و طیور به کار گرفته می شود و بنتونیت هایی که با اسید فعال شده اند در تهیه ی خاک مخصوص فضولات حیوانی، جاذب گریس و روغن و نظایر آن کاربرد دارد.

بنتونیت | Bentonite

بنتونیت را می شناسید؟

قدیم ها بنتونیت ، خاکی بود که به آن گل سرشوی می گفتند و خواصی مشابه صابون داشت که برای شستشو استفاده می شد…!

امروز به این خاک بنتونیت می گویند که اگر یک مشت از آن را داخل یک لیترآب بریزید حجیم می شود و بعد از خشک شدن از بتون هم محکمتراست…!

در خراسان جنوبی معادن خاک بنتونیت وجود دارد که مرغوب ترین خاک آن سفید رنگ است و عمری هزار ساله دارد…! بعضی از این معادن ماهانه سه هزار تن از این خاک را بوسیله لودر استخراج می کنند … خاک بنتونیت به دلیل چسبندگی؛ جذب آب؛ تورم پذیری و نرم بودن کاربردهای زیادی در ریخته گری؛ حفاری چاههای نفت؛ سد سازی و کشاورزی دارد

عمده واحد های فعال خاک بنتونیت که خاک مرغوب و صادراتی دارند در قائن؛ شمال غرب بیرجند و بخشی در فردوس هستند.. اما اینکه این خاک به چه دردی می خورد و کجا می رود حکایت جالبی دارد…! هر تن خاک بنتونیت را ده هزار تومان می فروشند و همین خاک در دوبی بعد از فرآوریهر کیلو تا هفتصد هزار تومان به فروش می رسد..!
سالانه صدها هزار تن از این خاک مرغوب چه بطور رسمی و چه قاچاق به کشور دوبی صادر می شود ظاهرا برای استفاده برای چاههای نفت اما حقیقت تلخ این است که این خاک برای ساخت جزایر مصنوعی استفاده می شود…!

جزایر النخیل موسوم به پالم آیلند که در سواحل جنوبی خلیج فارس در دست احداث است … به اسم صادرات غیر نفتی مرغوب ترین خاک ایران را خارج می کنند تا جزایری به مساحت پنجاه کیلومتر مربع در امارات ساخته بشود که هم تهدیدی برای محیط زیست خلیج فارس محسوب می شود و هم خواسته یا ناخواسته با این کار تیشه به ریشه معادن و منابع خودمان می زنیم…! تنها جزیره نخلی جمیرا نیاز به بیش از پنجاه میلیون متر مکعب خاک برای به سطح آب رساندن این سازه دارد…! عرب ها با پول خیلی چیزهای ما را خریدند…حتی خاک ما را…! خاکی که برای دفاع ازآن زمانی خون دادیم و نگذاشتیم دشمن پا روی آن بگذارد، حالا تریلی تریلی و کشتی کشتی تحویل و تقدیمشان می کنیم و چندرغاز پول می گیریم؛ اسمش را هم گذاشتیم صادرات غیر نفتی …

زبانم نمی چرخد که این را بگویم…!

اما شاید اگر ما توانایی و لیاقت این را نداریم که از منابع خاکی خودمان استفاده بهینه ببریم همان بهتر باشد تا این خاک گرانبها را بدهیم که آنها ازش جزیره نخل جمیرا بسازند که گفته می شود ازروی ماه قابل دیدن است و بعد ما برویم آنجا برای تفریح و چند برابر پولهایی که برای خاک آن جزیره ها گرفته ایم را روانه جیبهایشان کنیم …!

بنتونیت چیست؟
بنتونیت

واژه بنتونیت را نخستین بار در سال ١٨٩٨ دانشمندی به نام نایت، به کار برده است. این واژه از اصطلاح محلی به نام شیل های بنتون واقع در ایالات وایومینگ آمریکا گرفته شده است. استفاده از بنتونیت به زمان های ما قبل تاریخ بر می گردد. این کانی ها دارای اثرات شفا بخش در برخی بیماری های گوارشی و زخم ها بوده است. همچنین قابلیت جذب فلزات سنگین، باکتری ها و مواد ضد تغذیه ای را دارا می باشد.

ایرانیان از قدیم بنتونیت را با عناوین خاک رنگبر، گل سرشو، خاک شیره و رس صابونی می شناختند و با بعضی خواص آن از جمله، شستشوی لباس و به عنوان ماده تمیز کننده آشنا بودند. ابن سینا نیز از این ماده معدنی به عنوان ماده ای زود شکن یاد کرده که در آب به خوبی حل می شود. در گذشته در بعضی نقاط ایران از این ماده، استفاده خوراکی می کردند که این امر هنوز هم در بعضی از روستاها به صورت خیلی نادر مرسوم است . از دیدگاه پزشکی این افراد به جهت کمبود کلسیم عادت به گل خواری دارند. در فرهنگ غرب آن را به نام های رس صابونی و تیلوریت و بالاخره بنتونیت می شناسند.

تعریف بنتونیت :
بنتونیت ماده ای است معدنی از دسته رس ها یا شبه رس ها و از کانی های متورم شونده تشکیل شده است، که عموما حاوی مونتموریلونیت و به مقدار کم بیدلیت هستند. به همین دلیل، منظور از بنتونیت، رسی است که ۸۵-۹۰ درصد کانی مونتموریلونیت داشته باشد

نام مونتموریلونیت نیز از نام محلی در جنوب فرانسه به نام مونتموریلون گرفته شده که دارای منابع بسیار زیادی بنتونیت است .

ساختمان بنتونیت :
بنتونیت یک فیلوسیلیکات آلومینیوم دار با فرمول زیر می باشد :

Na,Ca)0.33 (Al,Mg)2Si 4O10 (OH)2. nH2o)

که اساسا از مونتموریلونیت یا کانی های گروه اسمکتیت تشکیل شده است. کانی های گروه اسمکتیت شامل سری های دی اکتاهدرال و تری اکتاهدرال است. کانی های سری دی اکتاهدرال عبارتند از : مونتموریلونیت، بیدلیت و نانترونیت. انواع تری اکتاهدرال شامل کانی های هکتوریت و ساپونیت است.

از خواص مهم کانی های خانواده اسمکتیت ، جانشینی یونی، خاصیت شکل پذیری ، انبساط و انقباض یونی آن ها را می توان نام برد. بر اثر هوازدگی در آب و هوای خشک اسمکتیت تشکیل می شود. در محیط های رسوبی رودخانه ای و دریاچه ای غالباً کائولینیت پایدار است ، در صورتی که در محیط های دریایی کائولینیت و اسمکتیت گاهی به ایلیت تبدیل می شوند .

اسمکتیت از تریاس تا عهد حاضر یافت می شود و با افزایش عمق ابتدا به رس های بین لایه ای و سپس می تواند به ایلیت تبدیل شود.

اسمکتیت ها یکی از انواع خاک های رسی١:٢ هستند که به طور گسترده ای برای اهداف جذبی استفاده شده اند. (منظور از خاک های رسی١:٢، یک لایه آلومینیوم و دو لایه سیلیس می باشد).

مشخصات شیمیایی بنتونیت :
بنتونیت در خانواده سیلیکات های صفحه ای و گروه اسمکتیت بوده و از نظر ساختمانی دارای ساختمان سه لایه ای هستند که یک لایه آلومینیوم هشت وجهی بین دو لایه سیلیس چهار وجهی قرار می گیرد. صفحات چهاروجهی از SiO4 تشکیل شده است و هر چهاروجهی آن توسط ۳ اتم اکسیژن با چهار وجهی های مجاور خود پیوند می یابد. بنتونیت حاوی هیدروکسیل (OH) اند که در مرکز حلقه شش تایی قرار می گیرند .صفحات چهار وجهی توسط صفحات هشت وجهی به یکدیگر متصل می شوند . صفحات هشت وجهی از کاتیون های دو و سه ظرفیتی تشکیل شده اند . نحوه قرار گرفتن صفحات چهار وجهی و هشت وجهی به حالت T-O-T است . فاصله بنیادی در این گروه ۱۴ آنگستروم است ولی بعلت توانایی جذب مولکول های آب توسط اسمکتیت این فاصله می‌تواند از ۶/۹ تا ۴/۲۱ آنگستروم تغییر کند.

بنتونیت عمدتاً بر دو نوع است :
بنتونیت های متورم Swelling bentonite یا بنتونیت های سدیم دار.

بنتونیت های غیرمتورم Non-swelling bentonite یا بنتونیت های کلسیم دار.

خواص کانیهای خانواده اسمکتیت به ترکیب شیمیایی و ساختمان آنها بستگی دارد . در کانی بنتونیت سدیم دار میزان جذب یونی ، شکل پذیری ، انبساط و انقباض از نوع کلسیم دار آن بیشتر است . ابعاد شبکه بنتونیت سدیم و کلسیم دار از ۶/۹ آنگستروم در حالت معمولی به ۲۰ آنگستروم در صورتی که رطوبت محیط صد درصد باشد ، افزایش خواهد یافت.

بنتونیت های متورم یا بنتونیت های سدیم دار می توانند چندین برابر حجم معمولی خود آب جذب کند و منبسط شود ، به طوری که حالت ژله ای ، پلاستیکی و چسبندگی به خود بگیرد . این نوع بنتونیت معمولاً در سیالات حفاری و دوغاب ( گل آب ) دیواره ها استفاده می شود.

انواع بنتونیت ها از دیدگاه صنعتی :
بنتونیت های سدیم دار

بنتونیت های جانشینی توسط سدیم

بنتونیت های کلسیم دار

بنتونیت های ارگانوفیل

بنتونیت های فعال شده توسط اسید

کاربردهای عمومی بنتونیت :
بنتونیت به دلیل داشتن خواص نرم بودن، تورم پذیری، قابلیت نسبتا خوب در مخلوط شدن با آب، خمیری شدن، پلاستیک بودن، چسبندگی، جاذب بودن و غیره مصارف پرشماری دارد که از آن جمله می توان به تولید گل حفاری، تهیه ی ماسه ی ریخته گری، عامل جلوگیری کننده از نشت آب در سدها و کانال های آبرسانی، عامل شفاف کننده ی مایعات مثل آبمیوه ها و شراب، زلال کننده ی آب و صاف کننده ی مایعاتی نظیر پارافین، گندوله کردن مواد معدنی مثل سنگ آهن، پلت کردن خوراک دام، عامل ناقل در رنگ ها و سایر مواد اسپری شدنی، تهیه ی سموم گیاهی و حیوانی، پرکننده در صنایعی مثل کاغذسازی، تولید پاک کننده ها و شوینده ها و تهیه ی انواع سرامیک و رنگ بری و تصفیه انواع روغن ها اشاره کرد.همچنین از بنتونیت در ارتینگ و استفاده به عنوان بنتونیت چاه ارت نیز استفاده می شود.

هر نوع بنتونیت معمولا در یک سری از فعالیت های فوق کاربرد پیدا می کند. مثلا بنتونیت کلسیم دار در ماسه ی ریخته گری، به عنوان جذب کننده روغن و گریس، فیلتر کردن و تصفیه کردن و تهیه ی خوراک دام و طیور به کار می رود. بنتونیت سدیم دار عموما در گل های حفاری، گندوله سازی، نیازهای مهندسی و تهیه ی خوراک دام و طیور به کار گرفته می شود و بنتونیت هایی که با اسید فعال شده اند در تهیه ی خاک مخصوص فضولات حیوانی (بنتونیت گرانوله بستر حیوانات مانند بنتونیت بستر گربه)، جاذب گریس و روغن و نظایر آن کاربرد دارد.

خاک بنتونیت | Bentonite 
بنتونیت چیست؟
خاک بنتونیت در گذشته به نام گل سرشوی بود که برای شستشو استفاده می کردند .

فرمول شیمیایی : (Al2O3-4SiO2-4H2O)

بنتونیت با قدرت جذب آب ۲۵۰-۶۰۰- ۸۰۰

بنتونیت با ایلد ۱۶-۱۸ min تن بر متر مکعب

نام های دیگر : گل سرشوی، رس صابونی و یا تیلوریت

ماده معدنی بنتونیت از دسته رس ها یا شبه رس ها و از کانی های متورم شونده است.

در گذشته از نوعی خاک به نام گل سرشوی برای شستشو استفاده می کردند که شبیه صابون بود. همان خاک امروزه بنتونیت نامیده می شود. اگر مشتی بنتونیت را داخل یک لیترآب بریزید حجیم می شود و پس از خشک شدن از بتون هم محکمتر می گردد.

بنتونیت به دو صورت وجود دارد:
بنتونیت متورم Swelling Bentonite (سدیم دار)

بنتونیت غیرمتورم Non-swelling Bentonite (کلسیم دار)

بنتونیت متورم یا سدیم دار چندین برابر حجم خود آب جذب می کند و منبسط و چسبنده می گردد. این نوع بنتونیت بعنوان بنتونیت حفاری و همچنین بعنوان دوغاب برای درز گیری دیوار ها استفاده می شود.

به طور کلی بنتونیت جاذب آلومینیوم بوده و حاوی عناصری مانند کلسیم، پتاسیم، سدیم و آلومینیوم است.

کاربرد بنتونیت :
بنتونیت به خوبی آب را جذب می کند. از این رو کاربردهای مختلفی دارد:

بنتونیت برای حفاری

بنتونیت برای لعاب سازی

بنتونیت برای فولاد سازی

بنتونیت برای کود کشاورزی

بنتونیت برای کاشی و سرامیک

بنتونیت برای بتن و بتن پلاستیک

بنتونیت خوراک دام ، طیور و آبزیان

بنتونیت برای ریخته گری و قالب سازی

بنتونیت برای تولید کود گوگرد بنتونیت دار

بنتونیت برای کف چاه های ارت و ارتینگ برق

بنتونیت برای بستر گربه ، مرغداری و گاوداری
بنتونیت برای ساختمان سازی، سد سازی و تونل سازی

خاک بنتونیت با رنگ های سفید ، طوسی و سبزه و قهوه ای

خاک بنتونیت با دانه بندی متنوع و پودری با مش های مختلف

خاک بنتونیت در بسته بندی کیسه های ۴۰ کیلوئی و جامبو بگ ا تنی

خاک بنتونیت به صورت کلوخه ، دانه بندی و پودری با جذب آب مختلف

کیمیا پارس نیاز شما را در خصوص خاک بنتونیت بصورت کلوخه و پودری داخلی و صادراتی تأمین مینماید.

برای درخواست خرید خاک بنتونیت ، از طریق لینک ثبت سفارش بالای صفحه اقدام فرمائید.

بنتونیت رنگی, بنتونیت شکسته, نمونه و عکس بنتونیت بستر حیوانات, نمونه و عکس بنتونیت پودرهای شوینده, نمونه و عکس بنتونیت خوراک دام و طیور, نمونه و عکس بنتونیت کشاورزی

Red Bentonite 1-3
بنتونیت بستر حیوانات, بنتونیت رنگی, بنتونیت گرانول, نمونه و عکس بنتونیت بستر حیوانات, نمونه و عکس بنتونیت پودرهای شوینده, نمونه و عکس بنتونیت خوراک دام و طیور, نمونه و عکس بنتونیت کشاورزی

Granulated Bentonite 1-3
بنتونیت بستر حیوانات, بنتونیت گرانول, نمونه و عکس بنتونیت بستر حیوانات, نمونه و عکس بنتونیت خوراک دام و طیور, نمونه و عکس بنتونیت کشاورزی

Granulated Bentonite 1-3 01
بنتونیت بستر حیوانات, بنتونیت شکسته, نمونه و عکس بنتونیت بستر حیوانات, نمونه و عکس بنتونیت خوراک دام و طیور, نمونه و عکس بنتونیت کشاورزی

Graded Bentonite 1-4,5
بنتونیت شکسته, نمونه و عکس بنتونیت بستر حیوانات, نمونه و عکس بنتونیت خوراک دام و طیور, نمونه و عکس بنتونیت کشاورزی

Graded Bentonite 1-3
بنتونیت شکسته, نمونه و عکس بنتونیت بستر حیوانات, نمونه و عکس بنتونیت خوراک دام و طیور, نمونه و عکس بنتونیت کشاورزی

Graded Bentonite 0,6-3
بنتونیت گرانول, نمونه و عکس بنتونیت بستر حیوانات, نمونه و عکس بنتونیت خوراک دام و طیور, نمونه و عکس بنتونیت کشاورزی

Graded Bentonite 0,6-1,2
نمونه و عکس بنتونیت حفاری

Drilling Bentonite 325Mesh
بنتونیت رنگی, بنتونیت گرانول, نمونه و عکس بنتونیت بستر حیوانات, نمونه و عکس بنتونیت پودرهای شوینده

Colored Bentonite 1-3 – Yellow
بنتونیت رنگی, بنتونیت گرانول, نمونه و عکس بنتونیت بستر حیوانات, نمونه و عکس بنتونیت پودرهای شوینده

بنتونیت:

بنتونیت (Bentonite) سنگی است که بخش اعظم آن را کانیهای رسی (ذرات بسیار ریز با ابعاد کمتر از2 میکرومتر)تشکیل می دهند. از نظر ویژگیهای زمین شناسی، بنتونیت، لایه های رسی غنی از مونتموریونیت ـ بدلیت، بوده که همراهان دیگری نیز دارد. باید توجه داشت که بنتونیت کانی نبوده بلکه مجموعه ای از کانیها در کنار یکدیگر سنگ بنتونیت را تشکیل میدهند. محیط تشکیل این سنگ، آبهای کم عمق، کم انرژی و آب هوای معتدل است.

مهمترین بخش بنتونیت را کانیهای گروهاسمکتیت تشکیل می دهند.
از خواص مهم کانیهای خانوادهاسمکتیت ، جانشینی یونی، خاصیت شکل پذیری ، انبساط و انقباض یونی آنها را می تواننام برد.
میزان خواص کانیهای خانواده اسمکتیت به ترکیب شیمیایی و ساختمانآنها بستگی دارد . در کانی مونتموریونیت سدیم دار ، میزان جذب یونی ، شکل پذیری ،انبساط و انقباض از نوع کلسیم دار آن بیشتر است . ابعاد شبکه مونتموریونیت سدیم وکلسیم از 6/9 آنگستروم در حالت معمولی به 20 آنگستروم در صورتی که رطوبت محیط صد درصد باشد ، افزایش خواهد یافت .
میزان جذب و تورم مونت موریونیت سدیم دارچندین برابر حجم آن است ، به طوری که حالت ژله ای ، پلاستیکی و چسبندگی به خود میگیردو تا 18 برابر حجم خودش متورم می شود.

کانی های مهم بنتونیت :
بنتونیت یک کانی رسی است کهاساساً از کانیهای گروه اسمکتیت تشکیل شده است. اسمکتیت شامل سریهای دی اکتاهدرال وتری اکتاهدرال است. 
کانیهای سری دی اکتاهدرال عبارتند از: مونتموریونیت،بیدلیت و نانترونیت. 
انواع تری اکتاهدرال شامل کانیهای هکتوریت و ساپونیتاست.

مونت موریونیت یا بنتونیت ها را با توجه به کاربرد های فراوان آنها به طور خلاصه به شرح زیر دسته بندی می نمایند.

• بنتونیت های سدیم دار
• بنتونیت های جانشینی توسطسدیم
• بنتونیت های کلسیم دار
• بنتونیت های ارگانوفیل
• بنتونیتهای فعال شده توسط اسید

استخراج و فرآوری :

روشهای استخراج:
معمولا به صورت روباز با بولدوزر و اسکراپر برداشتشده، توسط لودر بار زده میشود و بندرت به صورت زیرزمینیاستخراج میشود.
روشهای فرآوری:
بعد از استخراج، ابتدا بنتونیت را مخلوطمیکنند تا آب و مواد فرار آن از 50-30% به 8-7% کاهش یابد. بعد آن را با آسیابمیلهای یا چکشی خرد کرده، گاهی آن را در خشککن چرخان نیز میریزند.
در بیشترموارد، بنتونیت با دانهبندی 90% ذرات 75 میکرومتر، داد وستد میشود، ولی انجامعملیات بیشتر بر روی آن نیز امکانپذیر است. بهبودسازی بنتونیت با اسیدهای غیرآلی،سبب حل مواد ناخالص شده و حاصل آن از هم بازشدن ورقهها، افزایش قطر منافذ باز وافزایش سطح مونتموریلونیت است، درجه این تغییرات به مونتموریلونیت، نوع اسید و دماو مدت زمان تماس بستگی دارد. رسهای مورد استفاده برای خوراک جانوران با خنثی سازیمحلهای تبادل یونی در ورقههای رس فراهم میشود که معمولاً خنثیسازی با سدیم انجاممیشود.

میزان بنتونیت مصرفی در امریکا شامل 26درصد ریخته گری ، 23 درصد گندوله آهن، 21 درصد جمع آوری فضولات گاو، 20 درصد حفاری،8درصد محیط زیست و 2 درصد مواد غذایی ، داروسازی و . . . است.
خاصیت رنگبریو میزان جذب آب بنتونیت به نوع کانی یا کانی های گروه اسمکتیت بستگی دارد . میزانتورم و خاصیت رنگ بری بیشتر بنتونیت ها در حالت طبیعی در پایه مطلوب نیست ، بنابراینلازم است که تغییراتی ایجاد شود تا خواص آن افزایش یابد .
بنتونیت از ورقههایآلومینا و سیلیکات با پیوند سست تشکیل شده که میتواند در محیط آبی به ذرات با ابعاد003/0میکرومتر ضخامت و 1/0 میکرومتر طول جدا شود. خاصیت جدا شدن آسان و بارالکتریکی منفی سبب انتشار وسیع آن در آب میشود.
بنتونیت حاوی کاتیونهای قابلمبادلة Ca2+, Na+ یا Mg2+ بوده و از هر کانی دیگر به جز زئولیت ظرفیت تبادل یونیبیشتری دارد. این خاصیت بر ویژگیهای تجاری آن تأثیر گذاشته و تقسیمبندی آن بر همیناساس صورت میگیرد. سدیم بنتونیت با قابلیت تورم بسیار بالا و کلسیم بنتونیت باظرفیت تورم پایین، یک فرق اساسی دیگر بین این دو نوع کانی است که نوع سدیم دار، تادمای 400 درجه سانتیگراد پایدار است. نوع کلسیم با کربنات سدیم واکنش داده شده تاخاصیت تورم آن افزایش پیدا کند.
• بنتونیت های فعال طبیعی و بنتونیت های فعالشده توسط اسید:
این نوع بنتونیت ها در صنایع غذایی ، صنایع شیمیایی ، تهیهگوگرد ، صنعت نفت ، کاغذ سازی ، صنعت قند وشکر و نوشابه ، کنترل آتش سوزی ،تمیزکننده وجود دارند .
• بنتونیت های فعال طبیعی و بنتونیت های جانشینی سدیم :
این نوع بنتونیت ها در صنایع شیمیایی ، کاغذ سازی ، صنعت قند وشکر و نوشابه، تمیزکننده ، موادمعدنی ، سرامیک ، کشاورزی ، حفاری و ریخته گری وجود دارند .