آهک شکفته

خواص آهک شکفته خواص فیزیکی آهک شکفته
تغییر حجم: آهک زنده هنگام شکفتن (هیدراته شدن) ازدیاد حجم پیدا می کند به طوری که آهک های کم مایه – ۱٫۵ تا ۲ برابر و آهک های پرمایه ۲ تا ۳٫۵ برابر افزایش حجم پیدا می کنند. ولی آهک شکفته هنگام سخت شدن تغییر حجم نمی دهد. 
وزن مخصوص آهک هیدراته: وزن مخصوص آهک شکفته (آهک هیدراته) ۲٫۲، خمیر آهک نمناک ۱٫۴، گرد آهک شکفته نلرزیده ۰٫۴۵ و لرزیده آن ۰٫۷ gr/cm3 می باشد. 
دانه بندی: دانه های گرد آهک شکفته ، باید کوچکتر از ۰٫۲ میلیمتر باشد و ریزی دانه ها به ۰٫۰۰۲ میلیمتر (۲ میکرون) هم می رسد. 
افت وزنی آهک: افت وزنی یکی دیگر از خواص آهک شکفته می باشد و در اثر گرمای حدود ۱۰۰ درجه سانتیگراد، ۲۵% وزن آن خواهد بود.

خواص شیمیایی آهک شکفته
خاصیت اسیدی و قلیایی: آهک خاصیت قلیایی دارد و معمولاً ارزانترین قلیاست. همچنین آهک گازهای اسیدی CO 2 و SO 2 را جذب می کند. 
تأثیر ترکیبات آهکی بر فلزات: آب های آهک دار و ملات های آهکی در صورت وجود رطوبت با فلزاتی نظیر سرب، برنج، روی و آلومینیوم ترکیب می شوند و در قطعات و لوله های فلزی که در ساختمان به کار رفته اند، خوردگی ایجاد می کنند. از این رو باید آنها را قبل از مصرف در ساختمان هایی که با ملات آهکی ساخته شده اند، قیر اندود کرد. 
تأثیر ترکیبات آهکی بر گونی عایق کاری: اگر ملات های آهکی در مجاورت عایق قیر و گونی قرار گیرند، باعث پوسیدگی گونی آن می شوند. زیرا با روغن های گیاهی موجود در تارهای گونی ترکیب شده و تشکیل صابون آهکی می دهند. لذا در این موارد باید از مقوای قیر اندود یا نمد قیر اندود یا بافته هایی استفاده کرد که آهک به آنها اثر مخرب نداشته باشد.

خواص مکانیکی آهک شکفته
سختی: سختی یکی از خواص آهک شکفته بوده و آهک های منیزیمی و آهک های سیلیسدار سختتر از آهکهای خالصند.

خاصیت ارتجاعی: آهک هایی که دارای مقدار بیشتری منیزیت هستند، خاصیت ارتجاعی بیشتری نسبت به آهک های خالص دارند.

آهک شکفته | آهک زنده| آهک مرده| آهک هیدراته

آهک شکفته همان آهک زنده CaO است که در اثر ترکیب شدن با آب تبدیل به آهک شکفته یا آهک مرده و یا آهک آب دیده می‌گردد. نام شیمیایی ترکیب آن کلسیم هیدروکسید است.

آهک زنده میل ترکیبی شدیدی با آب دارد.

کربنات کلسیم ترکیبی شیمیایی و سنتز با فرمول CaCO3 است از نظر شیمیایی دارای ترکیب هیدروکسید کلسیم بوده.که به ندرت به شکل آهک خالص در طبیعت یافت می گردد. آن سنگ بیشتر به شکل آهک رسی ،آهک ماسه ای و دولومیت یافت می گردد.ساختار آن از بلور های بی رنگ تشکیل شده است.

آهک هیدراته Slaked Lime از طریق ترکیب آهک زنده با آب به دست می آید

آهک شکفته دارای فرمول شیمیایی Ca(OH)2 بوده و به صورت پودری سفید رنگ و یک دست می باشد

به آهک هیدراته ، آهک شکفته نیز می گویند.آهک زنده در برابر هوا و رطوبت نا پایدار است .وجهت تهیه آهک زنده می بایست سنگ آهک را در کوره های افقی حرارت داد

آهک زنده میل ترکیبی شدیدی با فلزات دارد، از این‌رو با فلزات مصرف شده در ساختمان مانند لوله‌های آب و لوله‌های شوفاژ ترکیب شده و در آنها خوردگی ایجاد کرده و موجب پوسیدگی می‌شود. به همین علت رفته رفته از میزان مصرف آهک در ساختمان کاسته شده و با توسعه کارخانه‌های سیمان پزی در ایران و سراسر دنیا رفته رفته سیمان جای آهک را در صنعت ساختمان سازی گرفته به طوری که امروزه در کمتر ساختمانی از آهک به عنوان ملات استفاده می‌شود.

شدت حرارت آزاد شده به قدری است که مقداری از آب مصرفی را تبخیر می‌کند و مقداری از سنگ آهک را که کاملا پخته نشده باشد تبدیل به آهک زنده می‌نماید.

سنگ آهک خالص در دمای 1000 درجه سانتیگراد وسنگ آهک رسی و دولومیتی در دمای حدود 1300 درجه سانتیگراد کلسینه می گردد .کلسینه شدن یعنی در اثر حرارت کوره ناخالصی های ماده از آن جدا شود.کربنات کلسیم در اثر حرارت با از دست دادن Co2 به آهک تبدیل می گردد

برخی از مصارف آهک هیدراته

- صنایع نفت و گاز و پترو شیمی

- صنایع ساختمان

- استخراج مواد معدنی

- صنایع شیمیایی

تصفیه آب : آهک مرده قادر به جذب ذرات معلق در آب می باشد به همین دلیل از آن برای ته نشین نمودن این ذرات در تصفیه آب استفاده می شود.

• تولید کاغذ : سالیانه میلیون ها تن آهک شکفته در تولید خمیر کاغذ مورد استفاده قرار می گیرد تا خاصیت سوزانندگی سود کاستیک استفاده شده در ترکیب کاغذ را خنثی سازی نماید.

• صنایع نفت و گاز و پترو شیمی وصنایع شیمیایی و صنایع معدنی

• در گاوداری ها و مرغداری ها از این ماده به منظور ضدعفونی و میکروب کشی محیط دامداری استفاده می گردد

• از اهک هیدراته به صورت گسترده ای در صنعت تصفیه آب و فاضلاب استفاده می شود. اهک قادر است تا ذرات ریز معلق در آب را به صورت لخته دراورده و ته نشین نماید. همچنین امکان تنظیم pH آب های اسیدی را نیز دارد

آهک شکفته (آهک تنگ گذاشته):
آهک شکفته , آهکی است که پس از پخته شدن و بیرون آوردن از کارخانه یا کوره این آهک را در فضای باز یا محوطه پهن می کنند و سپس روی آهک آب می پاشند به صورتی که همه آهکها خیس می شود که به اصطلاح قدیمیها می گویند آهک تنگ گذاشته اند و آهک پس از خیس شدن واکنش نشان می دهد و از هم باز می شود و تبدیل به پودر می شوند .

بنایان و معماران قدیمی به این آهک آهک شکفته شده یا آهک شکفته می گفتند.

یکی از سیمانهایی که بشر از قدیم بکار می‌گرفته ، آهک است . پیدایش آهک مربوط به زمانی است که انسان آتش را کشف کرد؛ زمانیکه تحولات سنگ آهک در کنار آتش حس کنجکاوی او را برانگیخت… . ایرانیان قدیم نیز آهک را بخوبی می‌شناختند و نمونه‌های متعددی از کاربرد آهک بعنوان سیمان و ملات در ساختمانهای تاریخی بدست آمده است. اما مشکل آهک، عدم مقاومت آن در برابر آب بود. جهت رفع این معضل، مخلوطی از‌ آهک و ماسه و خاک رس و لویی (سر نوعی نی) بنامً ساروج ً بکار گرفته شد که در مقابل آب مقاوم بود. آهک علاوه بر کاربردهای ساختمانی ،در صنایع کاغذ سازی ، تصفیه آب ، تولدی کاربید کلسیم ، تولید گیریس ،‌خنثی کردن اسیدهای فاضلاب، مواد غذایی حیوانات ، معادن زغال سنگ ، جلوگیری از انفجار گاز زغال، خنثی کننده‌ها و … نیز بکار می‌رود. خوشبختانه در ایران، معادن زیادی از سنگ آهک مرغوب مخصوصاً سنگهای رسوبی داریم. ولی متأسفانه برخلاف صنعت تولید گچ که در آن پیشرفت خوبی داشته‌ایم، در مورد آهک چنین نبوده است. البته اخیراً کارخانه‌هایی جهت تولید آهک صنعتی احداث شده. اما در هر صورت هم اکنون آهک آماده در بازار مصالح ساختمانی وجود ندارد. در بعضی جاها هم که آهک عرضه می‌شود ، آهک سنتی است . به همین دلیل از مزایای آهک ـ که برخی از آنها در بخشهای پیشین شرح داده شد ـ محرومیم. در مقطعی از زمان که جامعه ساختمانی با مشکل کمبود سیمان روبرو بود، تشویق سرمایه‌گذاران جهت تولید آهک (برای استفاده در ملات باتارد) مقدور بود . اما پس از برطرف شدن مسأله کمبود، این تحریکات جهت تولید آهک صنعتی بی‌نتیجه ماند. همانطور که ذکر شد، آهکهای فعلی مصرف شده ، بصورت سنتی است. در روش سنتی، سنگ آهک را می‌خرند و در کارگاه روی آن عملیاتی انجام می‌دهند تا آهک بدست آید.

فرمول شیمیایی و نام دیگر آهک 
نام دیگر آهک هیدراته ، هیدروکسید کلسیم با فرمول شیمیایی (Ca(OH)2) است.

تولید آهک – سنگ آهک

آهک را از حرارت دادن سنگ آهک بدست می‌آورند. سنگ آهک انواع مختلفی دارد. این سنگها یا بصورت رسوبی و غیر بلوری است (بدون کریستال) و یا ناشی از ته نشین شدن پوسته‌های جانوران دریایی مثل مرجانهاست که البته اکثراً دارای فسیلند؛ مانند سنگهای آهکی آراگونیت و تِراوِرتَن که در چشمه‌های اطراف کوههای آتش فشانی رسوب می‌کنند .( اگر آب گرم باشد آراگونیت و اگر آب سرد باشد، تراورتن حاصل می‌شود. با وجودی که تراورتن برای تولید آهک استفاده می‌شود ، اما بیش از آن ،‌درنما بکار می‌رود. نماکاران این سنگ را برش داده ، بصورت ورقه‌های نازک در می‌آورند . )

آهک زنده

آهک زنده میل ترکیبی شدیدی با فلزات دارد، از این‌رو با فلزات مصرف شده در ساختمان مانند لوله‌های آب و لوله‌های شوفاژ ترکیب شده و در آنها خوردگی ایجاد کرده و موجب پوسیدگی می‌شود. به همین علت رفته رفته از میزان مصرف آهک در ساختمان کاسته شده و با توسعه کارخانه‌های سیمان پزی در ایران و سراسر دنیا رفته رفته سیمان جای آهک را در صنعت ساختمان سازی گرفته به طوری که امروزه در کمتر ساختمانی از آهک به عنوان ملات استفاده می‌شود.

مراحل و فرآیند تولید و پختن سنگ آهک

جهت تولید آهک ، سنگ آنراحرارت می‌دهند. فرآیند این عمل چنین است:

در این روش،‌ سنگ آهک را بقدری حرارت می‌دهند تا فشار داخل آن از فشار محیط بیشتر شده ، از داخل سنگ خارج شود. دمای لازم جهت پختن سنگ آهک ، بسته به نوع سنگ از متغیر است. این بستگی دمای پخت به نوع سنگ ، مربوط است به میزان ناخالصی موجود در سنگ. ناخالصیها بویژه باعث می‌شوند که آهک یا نشکفد یا دیر شکفته شود . با توجه به این نکته ضروری است که پختن آهک ،‌یک عمل فیزیکی است که صرفا" را از سنگ خارج می‌کنند . درجه حرارت پخت به عامل دیگری نیز وابسته است که آن عامل دوم، فشار اتمسفر می‌باشد. هر چه فشار اتمسفر بیشتر باشد ، دمای پخت بالاتری می‌طلبد. سنگ آهک شکفته در فشار یک اتمسفر ، در دمای تجزیه می‌شود. از حرارت دادن kg10 سنگ آهک خالص ،kg56 آهک خالص یا آهک زنده (CaO) بدست می‌آید. توجه به این نکته ضروری است که از آنجا که هنگام حرارت دادن سنگهای آهک ، ۱۰ تا۲۰ درصد حجم این سنگها کم می‌شود، چیدن آنها در کوره دقت خاصی می‌طلبد تا در هنگام پخت سنگها نریزند.

انواع آهک

در استاندارد، انواع مختلفی از آهک تعریف شده است. استاندارد شماره ۲۷ ایران مشخصات و تعاریف انواع آهک را ارائه می‌کند. در این استاندارد ، انواع آهک بصورت زیر می‌باشد:

۱ـ آهک زنده یا هوایی: آهکی است پرمایه که ۹۵ تا ۱۰۰ درصد CaO دارد. اگر این آهک در معرض آب قرار بگیرد، بسرعت آب جذب کرده ، می‌شکفد و تولید حرارت زیادی می‌کند. افزایش حجم این آهک نیز زیاد است . در هوا گیرش حاصل می‌کند وبه همین دلیل آهک هوایی نیز نامیده می‌شود .

2ـ آهک منیزی یا دولومیتی : آهکی است با بیش از ۲۰% اکسید منیزیم. این آهک به آهستگی شکفته می‌شود و ازدیاد حجمش به نوع سنگ آهک بستگی دارد. در هوا گیرش حاصل کرده ، سخت می‌شود .

۳ـ آهک آبی : دارای ۶۵ تا ۷۵ درصد CaO است که بقیه حجم آنرا خاک رس تشکیل می‌دهد. آهسته شکفته می‌شود و افزایش حجم کمی دارد. این آهک در زیر آب گیرش حاصل می‌کند و سخت می‌شود.

۴ـ آهک نیمه آبی: دارای ۷۵ تا ۸۵ درصد CaO و مابقی، خاک رس است . شکفتن آن آهسته و افزایش حجمش اندک است. مانند آهک آبی در زیر آب گیرش حاصل کرده ، سخت می‌شود. مقاومت آن از مقاومت آهک آبی کمتر است.

۵ـ آهک شکفته یا هیدراته: از ترکیب آب با CaO بدست می‌آید که این آهک به آهک کشته نیز معروف است.

ساخت و عمل آوردن شفته آهک

شفته آهک را باید با دوغاب آهک تهیه نمود. ساختن شفته آهکی با خمیر آهک یا گرد آهک شکفته و مخلوط نمودن آن با خاک به منظور دستیابی به شفته آهکی مرغوب مجاز نمی باشد . مصرف دوغاب آهک باعث می شود که دوغاب به راحتی دور دانه های خاک را اندود نموده و واکنشی یکنواخت میاندانه های رس و دوغاب پدید آید . نتیجه این امر گیرش سریع شفته آهکی است که تاب نهایی شفته آهکی را بالا خواهد برد . میزان آب شفته آهکی بستگی به جنس و دانه بندی خاک مورد مصرف داشته ودر هر محل ، باید میزان آب شفته های خمیری، سفت یا شل را با روش سعی و خطا و آزمایش و زیر نظردستگاه نظارت تعیین نمود.

شفته آهکی که با دوغاب ساخته و خوب عمل آوری شده باشد ، دارای مقاومت ۷ روزه معادل

۵ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع و تاب ۲۸ روزه حدوداً ۱۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع خواهد بود که این مقاومت برای بستر پی ساختمان یا راه کاملاً مناسب م یباشد.

شفته آهکی در هوای گرم زودتر گرفته و سخت می شود . از این رو شفته آهکی برای مناطق گرم

مناسب تر از مناطق سردسیر است.

کمیت و کیفیت مصالح مصرفی شامل آهک و خاک، میزان آهک با توجه به خاک محل مصرف از نظر کیفیت و دانه بندی و نحوه عمل آوردن، باید در مشخصات فنی خصوصی ذکر گردد . پیمانکار موظف است تدابیر لازم را برای تهیه مصالح، ساخت و پروردن صحیح شفته آهکی زیر نظر دستگاه نظارت به عمل آورد. رعایت نکات زیر به هنگام ساخت و اجرا الزامی است:

الف: قبل از شفته ریزی باید محل گودبرداریها و خاکبردار یها با توجه به دستورات دستگاه نظ ارت و

مشخصات فنی خصوصی آماده شود . شفته ریزی باید بعد از کنترل ابعاد و رقوم ، با اجازه دستگاه

نظارت انجام شود.

ب: برای ساخت و عمل آوردن شفته باید در محل کار، مکا نهای مناسبی با تأیید دستگاه نظارت برای اختلاط دوغاب آهک و خاک فراهم شود . آهک باید در مح لهای مناسب و دور از اثرات عوامل جوی، دپو و به هنگام مصرف به محل ساخت حمل گردد.

انواع کوره‌های پخت آهک

جهت حرارت دادن سنگ آهک و دستیابی به آهک ، کوره‌های مختلفی بکار می‌رود که چهار نوع از آنها متداولتر است :

تنوری یا چاهی (سنتی)

حلقه‌ای

ایستاده

گردنده

در کوره‌های تنوری ، محل قرار گرفتن سنگ و آتش ثابت است و دمای آن یکسان نیست . در نتیجه جنس آهک تولید شده در آن متغیر است. از کوره‌های حلقه‌ای جهت تولید زیاد استفاده می‌شود. نحوه عمل این کوره‌ها، شبیه کوره‌های هوفمن است . بدین صورت که سنگها در داخل کوره ثابتند و آتش از بالای آنها حرارت می‌کند. کوره‌های ایستاده بدین صورتند که از بالا بارگیری می‌شوند و برای تولید کمتر بکار می‌روند. این نوع از کوره‌ها دارای سوختهای مختلف می‌باشند. نکته قابل ذکر آنست که از این کوره‌ها بیشتر جهت تولید آهک مورد نیاز برای کارخانه‌های قند استفاده می‌شود. کوره‌های گردنده که برای تولید بیشتر و صنعتی بکار می‌روند، ساختمانی مشابه کوره‌های افقی صنعت سیمان دارند. در این قبیل کوره‌ها ، سنگ آهک از یک طرف داخل شده ، در دمایی بین ۱۴۰۰ تا ۱۸۰۰ درجه حرارت می‌بیند.

شکفتن آهک

مطابق فرمولی که در بخش آهک شکفته بیان شد، آهک زنده در مجاورت آب ، تولید آهک هیدراته بعلاوه ۲۷۵ گرما می‌کند. از نظر تئوری ، جهت شکفتن آهک حدود ۳۲% وزنش آب لازم است . ولی در عمل بین دو تا سه برابر این مقدار آب مصرف می‌شود که این میزان متغیر آب ، بستگی به نوع سنگ آهک و حرارت پخت آن دارد. دلیل این مسأله نیز تبخیر قسمتی از آب می‌باشد. مطلب دیگر آنکه هرچه اندازه دانه‌های آهک کوچکتر یا دمای پخت زیادتر باشد، آهک زودتر شکفته می‌شود. برای تبدیل CaO به آهک شکفته، سه روش وجود دارد:

تر

خشک

تحت فشار

روش تر

در روش تر آهک شکفته را در ظرفهایی چوبی با ارتفاع نه چندان زیاد قرار می‌دهند و داخل آن آب می‌ریزند تا شیر آهک حاصل شود . سپس شیر آهک را داخل گودالی با سطح مقطع ۱۰ تا ۱۲ متر مربع و عمقی اندک می‌ریزند. در آنجا شیر آهک بتدریج آب خود را از دست می‌دهد و خمیر آهک باقی می‌ماند که مصارف ساختمانی دارد. در کشورهای هندوستان وچین از همین روش جهت تهیه آهک در کارگاه استفاده می‌شود.

روش خشک

در ایران، بدست آوردن آهک در کارگاه از روش خشک استفاده می‌کنند؛ ولی نه بصورت مطلوب. بلکه بگونه‌ای که آهک بخوبی شکفته نمی‌شود. صحیحترین روش خشک چنین است. روی سطحی حدود ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر آهک ریخته، آنرا با مقدار مناسب آب مرطوب می‌کنیم. مجدداً 30 سانتیمتر دیگر آهک ریخته، آنرا مرطوب می‌کنیم و در نهایت برای مرتبه سوم ، حدود۳۰ سانتیمتر دیگر آهک می‌ریزیم و بعد مجموعه را با عایق مناسب می‌پوشانیم . علت بکاربردن عایق آنست که از هدر رفتن حرارت تولید شده جلوگیری کنیم و از آن در جهت بهتر شکفته شدن آهک استفاده نماییم . علت آنکه روش خشک در کارگاههای داخلی بخوبی انجام نمی‌شود، عدم استفاده از عایق مناسب است. این امر سبب می‌شود که درصد زیادی از آهک نشکفد و بصورت کلوخه باقی بماند . به این کلوخه‌ها اصطلاحاً‌ً نخاله گویند. آهک شکفته را پس از دو روز سرند می‌کنند و کلوخها را بجای قلوه سنگ در زیرسازی کف حیات بکار می‌برند؛ بدون توجه به این نکته که آهک در زیر پوشش کف ، کم کم شکفته شده، موزائیکها را بلند می‌کند. این نحوه شکفتن آهک که باعث ایجاد کلوخه و سایر معضلات می‌شود، هزینه اجرای طرح را نیز افزایش می‌دهد. در روش خشک جهت شکفتن هر لایه، مدتی در حدود سه تا چهار ساعت زمان لازم است و بطور کلی بهتر است لایه‌های آهک ریخته شده حداقل یک روز بحال خود بماند.

روش تحت فشار

در کارخانه‌های صنعتی، جهت تولید آهک از روش تحت فشار استفاده می‌شود . بدینصورت که آهک را در واگنهای مخصوصی می‌ریزند و واگنها داخل دستگاه Auto Clave می‌شوند و داخل دستگاه از دو طرف مسدود می‌شود. آهک در این دستگاه تحت دمای زیاد و فشار بالا در عرض دو تا سه ساعت می‌شکفد.

ویژگیهای فیزیکی آهک

آهک شکفته در هنگام شکفتن ، ۲۷۵ گرما آزاد کرده، حجمش زیاد می‌شود. این افزایش حجم ، به مقدار درصد CaO موجود در آن بستگی دارد. (هر چه مقدار CaO بیشتر باشد ، افزایش حجم نیز بیشتر است.) آهک پرمایه ۲تا ۵/۳ برابر و آهکهای با درصد کمتر ، ۲۵/۱ تا۲ برابر افزایش حجم دارند. وزن مخصوص آهک شکفته ، ۲/۲ می‌باشد.(جهت مقایسه یادآوری می‌شود که این عدد برای سیمان ۱۵/۳ است.) وزن فضایی (وزن حجمی) خمیر مرطوب ، ۴/۱ و برای خمیر خشک ، حدود۷/۰ تن بر متر مکعب است. ریزی دانه های آهک باید همواره کمتر از mm2/0 باشد و البته این مقدار گاهی به mm002/0 نیز می‌رسد.

سخت شدن آهک

جهت سخت شدن ،سه روش وجود دارد که به شرایط سخت شدن بستگی دارد . در اینجا بشرح این روشها می‌پردازیم.

سخت شدن کربناتی

اولین روش ، سخت شدن کربناتی است . در این نوع سخت شدن، دو واکنش بطور همزمان انجام می‌شود. یکی آنکه آبی که بصورت مکانیکی با CaO مخلوط شده تبخیر می‌شود و بلورهای باقی می‌ماند . دیگر آنکه آهک هیدراته با جذب دی‌اکسید کربن و آب ، کربنات کلسیم و آب تولید می‌کند:

در این واکنش ، ذرات کوچک به یکدیگر چسبیده ، دور ذرات ماسه را می‌گیرد و تولید کربنات کلسیم می‌کند که این امر در مجاورت رطوبت تسریعد پیدا می‌کند . یکی از معایب این روش آنست که هر چه پوسته بیشتر به تبدیل شود ، نفوذ به قسمتهای درونی بیشتر است و شکل گیری کامل مقاومت ذرات درونی چندین سال بطول می‌انجامد.

آهک چیست؟
آهک شکفته یکی از قدیمی ترین فرآیند های شیمیایی شناخته شده تاریخ بشری است و به دوران رم قدیم و مصریان که در امور بناسازی مصرف کرده اند برمی گردد و سه هزار سال پیش ایرانیان ساخت شفته آهک را می دانستند و از این ماده در ساختن پی بنا، پل ها، آبگیرها و … استفاده میکردند. آهک سبب ایجاد صنعت سیمان نیز شده چرا که ماده اصلی تشکیل دهنده سیمان آهک می باشد. امروزه در سطح دنیا میلیونها تن آهک در ساتمان سازی و تولید سیمان و سایر صنایع بدلیل خصوصیات ذاتی که دارد و قابل دسترس بودن آن ، بعنوان یکی از عناصر مهم در صنایع مذکور که شرح آن در کاربردهای آهک خواهد بود استفاده می شود. ماده اصلی آهک اکسید کلسیم می باشد که یک ترکیب قلیایی قوی است و می تواند با کلیه اسید ها ترکیب شود و در صنایع مختلف نیز کاربرد خاصی دارد و معمولاً بیشترین تولید آهک زنده تبدیل به هیدراته می گردد و بصورت جامد یا مایع با استفاده از عکس العمل های مربوطه در صنعت استفاده می شود و چون واکنش آهک زنده و آب همراه با حرارت زیاد است از این رو در بسیاری از صنایع آهک هیدراته که تا حد زیادی پایدار است استفاده میگردد.

کاربرد آهک زنده و آهک شکفته
بدلیل خصوصیت ذاتی آهک و قابلیت قلیایی شدید و ارزانی آن در مقایسه با سایر قلیاها کاربرد زیادی در صنایع مختلف دارد که از آنجمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:

۱-صنایع فولاد و ذوب آهن و صنایع فلزی

۲- صنایع پتروشیمی

۳- صنایع مصالح ساختمانی مانند سیمان، سرامیک، موزائیک، پودر سنگ، آجرهای ماسه آهکی

۴- صنایع شیشه

۵- تصفیه ابهای آشامیدنی و صنعتی

۶- تصفیه فاضلابهای صنعتی و شهری

۷- سفید کننده ها

۸- تولید کربید کلسیم(کاربید)

۹- احیاء استخرها و مرداب ها

۱۰- صنایع رنگ سازی

۱۱- مصارف کشاورزی (اصلاح خاک و خنثی سازی زمینهای اسیدی و سموم و حشره کش)

۱۲- مصرف در فرآورده های نسوز

۱۳- صنایع چرم و دباغی

۱۴- مرغداریها، دامداریها، حوضچه های پرورش ماهی و همچنین تأمین کلسیم در خوراک جوجه های گوشتی

۱۵- بعنوان ترد کننده ها در تهیه مرباها (بالنگ، کدو، پوست مرکبات و …)

۱۶- کارخانجات قند و شکر

۱۷- زیرسازی و آسفالت

۱۸- معادن ذغال سنگ(بعنوان نرم کننده ماده منفجره)

۱۹- سایر صنایع (کاغذ، خمیر کاغذ، لاستیک سازی، ضد یخ و …)

۲۰- پالایشگاهها و نیروگاهها

۲۱- شرکت نفت(مناطق نفت خیز جهت حفاری چاهها)

کاربردهای مهم آهک
آهک کاربردهای فراوانی در ساختمان‌سازی و همچنین تهیه و تولید فرآورده‌های صنعتی و شیمیایی دارد، در ادامه به برخی از این موارد اشاره می کنیم:

تولید ظروف چینی : ظروف و وسایل از جنس چینی در واقع از نوعی سرامیک هستند و به دو دسته چینی‌های سخت (چینی اصل) و چینی‌های بدلی (غیر اصل یا غیر سخت) دسته بندی می‌شوند.
تولید شیشه ‌های معمولی : شیشه های معمولی به طور عمده شامل سیلیس ، کربنات کلسیم (یا آهک) ، کربنات سدیم و زغال کک می باشند.
تهیه ساروج : ساروج یا ملاط ، مخلوط و ترکیبی از آهک ، ماسه و آب است . این ماده بر خلاف سیمان آب را جذب نکرده و سفت نمی‌شود، اما در مجاورت هوا به دلیل جذب کربن دی‌اکسید و در نهایت تشکیل سنگ آهک ، به‌تدریج سفت می‌شود.
دباغی پوست : پیش از دباغی پوست بایستی عملیات آماده‌سازی را به منظور حذف ضایعات باقیمانده روی پوست ، انجام داد.یکی از موادی که در فراوری و آماده سازی پوست خام استفاده می شود آهک می باشد. که پس از آن از سولفات آمونیوم جهت عملیات آهک گیری در فرایند دباغی و تولید چرم استفاده می شود.
از مصارف عمده آهک در صنایع شیمیایی ، تهیه هیدروکسید سدیم از کربنات سدیم و هیدروکسید آمونیوم از کلرید آمونیم است.
روش تولید آهک هیدراته : آهک هیدراته به سه روش تولید می شود :
۱٫ روش سنتی
۲٫ روش صنعتی ( ماشینی )
۳٫ تهیه آهک از ماسه بادی
۱٫ روش سنتی : در این روش در محل وجود معدن آهک حفره هایی ایجاد می کردند و نهایتا زمین جای کوره را کمی گود کرده و در آن بته و سنگ آهک را لایه لایه روی هم می چیدند و روی آن را با گل می گرفتند و کوره را از پایین آتش می کردند و روی آهک و خاکستر را مرطوب نگه می داشتند اینکار باعث شکفته شدن آهک می شود، آهک به صورت مایع از حفره های زیرین خارج می شود. Ca(oH)2 ایجاد شده در طبیعت با آب ترکیب شده و این پروسه ادامه می یابد.

۲٫ روش صنعتی : در این روش سنگ ها را از معادن با سایزهای بزرگ داخل بونکر می ریزند زیر بونکر دستگاهی به نام feeder وجود دارد که سنگها را به سمت داخل هدایت کرده ، با تناژ مشخصی وارد سنگ شکن فکی می کند. در این قسمت سنگ ها به قطر بین ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر تبدیل می شوند. تسمه نقاله هایی که از پایین به بالا در حرکت هستند مواد حاصله را داخل بونکر دیگر می ریخته، مواد از بونکر دوم وارد feeder که زیر بونکر است شده و از آنجا به سنگ شکن چکشی منتقل می شوند. خروجی این قسمت سنگ هایی از سایز بین ۵ تا ۱۲ سانتی متر می باشد. مجددا مواد حاصله توسط تسمه نقاله هایی وارد سرند می شوند. در اینجا خاک از سنگها توسط سرند جدا می شود. سپس باقیمانده مواد وارد بالابرهای خاص شده و از بالا توسط دریچه های هیدرولیک به کوره منتقل می شوند.
در کوره در ارتفاع ۶ متری از پایین دور تا دور مشعل هایی وجود دارد و همچنین یک فن دودکش جهت انتقال حرارت مشعل به سرتاسر کوره از بالا عمل مکش را انجام دهد. در اینجا مواد شروع به پختن می کنند.
در پایین کوره ۳ دریچه پنوماتیک وجود دارد که بصورت اتوماتیک باز شده و آهک شکفته در قسمت زیرین کوره توسط نوار نقاله هایی وارد skip دیگری شده، سپس وارد سیلوی آهک می شوند ، آهک پخته شده توسط elevator وارد بونکر دیگری که در ارتفاع قرار دارد، می شوند. در این قسمت توسط دستگاه هیدراتاسیون ، عمل هیدراتاسیون انجام شده و پودر آهک توسط دستگاه جدا می شود .

۳٫ تهیه آهک از ماسه بادی : با آنکه ایران دارای منابع زیادی از سنگ آهک است ، در برخی نقاط مانند خوزستان و کناره شمالی خلیج فارس و دریای عمان به میزان فراوانی آهک وجود دارد. ماسه آهکی را نیز می توان مانند سنگ آهک پخت و تبدیل به آهک زنده کرد، و با این روش آهک شویی، آهک آبدیده را از ناخالصی ها جدا نمود. این آهک شکفته را می توان در ساختن ملات ماسه – آهک و شفته آهکی مصرف کرد. آهک شکفته پخته شده از ماسه های آهکی دارای ویژگی های معمول آهک است.

انواع آهک ها در کارهای ساختمانی استفاده می‌شود

آهکهای چرب یا پر قوه
این نوع آهکها ، حدود چهار درصد ناخالصی همراه دارد و مهمترین ویژگی آن این است که در تماس با آب به‌شدت شکفته می‌شود و حجم آن تا حدود ۲٫۵ برابر مقدار اولیه‌اش افزایش می‌یابد. مخلوط آن با شن در تماس با گاز کربنیک به‌سرعت خود را می‌گیرد و سفت می‌شود، (به مدت ۱۵ روز در مجاورت هوا). از اینرو ، آهک چرب را آهک هوایی نیز می‌گویند.

آهکهای کم قوه
این نوع آهکها از سنگ آهکی که ۵ تا ۶ درصد آهک دارند، تولید می‌شود و ناخالصی‌های عمده آن را اکسید آهن (گل اُخری) ، اکسید سیلیسیم (سیلیس) و اکسید آلومینیوم (آلومین) تشکیل می‌دهد. از ویژگیهای این نوع ماده آن است که به‌کندی شکفته می‌شود و ملاط حاصل از مخلوط آن با شن ، به‌آرامی‌ در هوا سفت می‌شود.

آهکهای آبی
این نوع آهکها ، معمولا از سنگ آهکی که حدود ۶ تا ۲۲ درصد گل رس دارند، تهیه می‌شود. از ویژگیهای مهم این نوع آهکها آن است که دور از هوا و حتی در زیر آب ، به آهستگی سفت می‌شود، در تماس با آب خیلی شکفته می‌شوند و با آب خمیر کم‌چسب تولید می‌کند. بطور کلی ، می‌توان این نوع آهکها را حد واسط بین آهکهای هوایی و سیمان است

کاربرد آهک :
در صنعت ساختمان سازی ، در صنعت شیشه‌سازی ، در صنایع شیمیایی به عنوان کمک ذوب ، ماده قلیا کننده ، جاذبه رطوبت ، عامل چسبندگی و… ، سنگ آهک با درصد بالا از کربنات کلسیم به عنوان مل ، در صنعت سیمان ، در چاپ و امور چاپی، در خمیر دندان سازی، لاک سازی ، عطرسازی و لاستیک سازی ، در تهیه کود و استفاده در زمینهای بی آهک ,صنایع مس و فولاد، چرم سازی، صنایع شیمیایی، دام و طیور، تصفیه آب، گندزدایی

سخت شدن هیدارتی

نوع دوم سخت شدن ، سخت شدن هیدارتی است . در اینجا در نتیجه یک تبدیل تدریجی همزمان با واکنش با آب ، پودر آهک شکفته شده ، به جسمی سخت تبدیل می‌شود.

در مرحله ابتدایی، آهک نشکفته در آب حل می‌شود تا محلول اشباه شده‌ای بوجود آید. ذرات درشت آهک از محلول جدا می‌شود و هیدروژل (ژل آبی: هیدروکسید کلسیم) تشکیل می‌دهد. این امر سبب افزایش مقاومت می‌گردد. هیدروژل تولید شده در مرحله سخت شدن ، مقدار زیادی آب در خود نگاه می‌دارد وچسبندگی قابل توجهی ندارد. کربناته شدن بعدی ، باعث بهبود مقاومت می‌شود.

تذکر :از این دو نوع سخت شدن کمتر استفاده می‌شود . امروزه بیشتر از سخت شدن نوع سوم استفاده می‌کنند.

سخت شدن هیدروسیلیکاتی

مهمترین کاربرد فعلی آهک ، تهیه فرآورده‌های ماسه آهکی است که در اثر واکنشهای هیدروسیلیکاتی بوجود می‌آید. آب آهک در دمای عادی با سیلیس ترکیب نمی‌شود. ولی در مخلوط آب آهک و ماسه، در دمای زیاد و تحت فشار، آهک و سیلیس در اثر واکنشهای هیدروسیلیکاتی با یکدیگر ترکیب می‌شوند و سیلیکاتهای کلسیم را تولید می‌کنند که همانند بتن ،‌بسیار سخت و محکم است. از این روش در تهیه آجر در مناطقی که خاک رس ، کم و آهک و سیلیس بوفور یافت می‌شود استفاده می‌کنند: آجرهای ماسه آهکی . رنگ این آجرهای رسی ، خاکستری و روشن است . این آجرها جنسی توپر و سنگین دارند. روش تولید اینگونه محصولات چنین است که ۸۸ تا ۹۵ درصد ماسه سیلیسی با ۵ تا ۱۲ درصد گرد آهک زنده (آهک نشکفته) در دستگاه مخلوط کن ریخته می‌شود و با افزودن حدود ۷ تا ۸ درصد آب، این آهک می‌شکفد. مخلوط حاصل را در قالبهای فلزی می‌ریزند و در دستگاه پرس، تحت فشاری بیش از at150 قرار می‌دهند. این قطعات تحت فشار شکل می‌گیرند . در مرحله بعد ، برخلاف آجر معمولی، این خشتها را خشک نمی‌کنند. (زیرا بیش از ۷ الی ۸ درصد آب ندارد.) بلکه خشتها روی واگن چیده شده ، وارد دستگاه Auto Clave می‌گردد. Auto Clave شبیه تونلی است بقطر ۲ الی ۳ متر و طول ۱۰ تا ۲۰ متر . خشتها مدت ۸ ساعت در دمای و فشار at10 قرار می‌گیرند. این قطعات ،‌پس از خروج از Auto Clave ،۳۵۰ مقاومت دارند. این میزان مقاومت به چند عامل بستگی دارد:

۱ـ نسبت مواد خام: اگر مقدار آهک افزایش یابد، تاحد مشخصی (حدود۲۰%) مقاومت آجر حاصل افزایش می‌یابد. اما اگر مقدار آهک از آن حد معین تجاوز نماید، جمع شدگی خشت زیاد شده ، مقاومت کاهش می‌یابد

2ـ کیفیت مخلوط شدن: آب اضافی در مخلوط نیز باعث چسبیدن مواد به قالبها و متلاشی شدن خشتها در Auto Clave می‌گردد.

3ـ فشار قالب‌گیری : هر چه فشار پرس بیشتر شود ، مقاومت آجر تولید شده نیز بیشتر خواهد بود. اما این واکنش حدی دارد که اولاً هزینه بالا نرود و ثانیاً دانه‌‌ها خرد نشود.

4ـ شرایط دستگاه Auto Clave : درمورد Auto Clave نیز هر چه فشار افزایش یابد ، مقاومت زیاد می‌شود . ولی اینجا نیز محدوده‌ای خاکم است. چرا که در فشارهای بالای دستگاه، مقاومت قطعه حاصل ثابت می‌ماند.

مقاومت آجرهای ماسه‌ آهکی در برابر سایش کم است. به همین دلیل استفاده از آن برای پوشش کفها و در محلهای جریان دائمی آب توصیه نمی‌شود . اما بعلت نوع قالب‌گیری و دقت در آن ، از ظاهری مطلوب برخوردار بوده ، برای استفاده در نما بسیار زیبا است. جهت نصب این آجرها به مقدار ملات کمتری نیاز است .در ساختمانهای عمومی مثل ادارات ـ که مسأله زیبایی در درجه اول از اهمیت مطرح نیست ـ می‌توان از آنها بهره جست بدون آنکه نیاز به پوشش رنگ و … داشته باشند. این آجرها سفیدک نمی ‌زنند ضریب تغییرات آنها کمتر است. با توجه به کلیه مطالب مطرح شده می‌توان دریافت که استفاده از این نوع آجرها سبب اقتصادی‌تر شدن طرح می‌گردد. همچنین استفاده از آنها سبب کم شدن فشار بر زمینهای کشاورزی مناطقی مانند ورامین و … می‌شود.

کاربرد دیگری از آهک

شفته آهکی

آهک شکفته از گذشته‌های دور در صنعت ساختمان جهت پی سازی بکار رفته است. در قدیم جهت احداث بنا، ابتدا محل پیها را می‌کندند. سپس خاک خارج شده را با آهک و لاشه سنگهای بزرگ و آب مخلوط می‌کردند و در پیها می‌ریختند. (به این عمل اصطلاحاًً شفته ریزی گویند.) شفته ریزی مقارن فصل پاییز انجام می‌گرفت و تا پایان بهار بحال خود رها می‌شد. پس از آن، روی آن پی ساختمان می‌ساختند. علت این فاصله زیاد بین شفته‌ریزی و شروع ساختمان، سرعت اندک آهک در فرآیند شکفتن بود.

امروزه با پیدایش صنعت سیمان و تکتولوژی بتن، از شفته‌ ریزی کمتر استفاده می‌شود. اما هنوز در مناطقی برای تثبیت زمین از شفته آهک استفاده می‌کنند؛ مانند زیرسازی راه در زمینهای لجنزار. بدلیل همین کاربرد، نحوه صحیح شفته ریزی را شرح می‌دهیم: آهک را در بشکه‌ای از آب حل کرده ، دوغ‌آب یکنواخت بدست می‌آوریم . خاکی که از پس خارج می‌شود را با این دوغ‌آب مخلوط می‌کنیم و شفته‌ریزی می‌کنیم . اینگونه مخلوط کردن ، محصولی یکنواخت می‌دهد.

برخی خواص شفته آهکی

مقاومت بدست آمده از شفته آهکی در شرایط مرطوب ، حدود ۳۰ در ۲۸ روز است که در مقایسه با سیمان ،کمتر است . این عدد در ۲۷۰ روز به۶۵ و پس از سپری شدن ۳۰ سال به حدود ۸۰ تبدیل می‌شود. بهترین خاک جهت تهیه شفته آهکی ، خاک دارای شن است. اگر دانه‌بندی خاک ریز باشد ، شفته پس از یک یا دو روز ترک می‌خورد . در اینصورت سطح شفته را با چکشی مخصوص بنام " تُخماب" که از جنس چوب است می‌کوبند و آنرا غلتک می‌کنند تا ترکها هم آیند.

شفته آهکی بر فلزات مانند سرب ، روی ، آهن و‌ آلومینیوم اثر کرده ، آنها را در خود حل می‌کند. پس باید توجه نمود که هنگام شفته ریزی ، در داخل آهک ، میلگرد و … قرار نگیرد.

یکی از دلایل ترکیدگی لوله‌های آب ، آهک درون ملات است. آهک لوله‌های گالوانیزه را بتدریج سوراخ کرده ، می‌ترکاند. در نتیجه باید لوله‌ها را از آهک درون ملات دور نگه داشت. از اینرو همواره سعی بر این است که حتی‌المقدور تأسیسات آبرسانی و گاز رسانی روکار باشد. در ساختمانهای عمومی، لوله‌ها را از داخل کانالهای سرویس عبور می‌دهند. نکته مهم دیگری که توجه به آن ضروری است آنست که آهک به قیر و گونی صدمه می‌زند. البته هنوز بطور دقیق مشخص نیست که این صدمات بر قیر وارد می‌شود یا بر گونی . اما درهر صورت ، آهک در برابر این پوشش عایق ، نقش تخریبی دارد. بدین جهت در جایی که می‌خواهند قیر و گونی شود ، نباید آهک وجود داشته باشد. در ساختمانها برای زیرزمین ، یک پی می‌سازند. جهت جلوگیری از نفوذ رطوبت به داخل زیرزمین ، پی را قیر و گونی می‌کنند . با توجه به مسأله آهک موجود در ملات، روش صحیح کار چنین است:

درکنار دیوار پی ، یک ردیف آجر ۱۰ سانتیمتری می‌چینند. روی این ردیف آجر را قیر وگونی می‌کنند و بعد روی پوشش عایق ، یک ردیف آجر ۲۰ سانتیمتری (دوردیف آجر ۱۰ سانتیمتری مجاور هم) قرار می‌ دهند . توجه شود که ملات این ردیف آجرها حتماً باید بدون آهک باشد

فروش آهک هیدراته

آهک هیدراته (شکفته , آب خورده ) کیسه ای , کیسه های ۱۵ کیلویی , ظرفیت حمل وانت ۱۵۰ کیسه, ایسوزو ۳۰۰ کیسه

قیمت هر کیسه ۳۵۰۰ تومان , کرایه حمل هر وانت ۵۰,۰۰۰ تومان و ایسوزو ۱۰۰,۰۰۰ تومان

در صورت اعلام انصراف از خرید(بعد از ارسال محصول)،کرایه رفت و برگشت بعلاوه

(هزینه تخلیه و بارگیری ۱۰۰۰۰تومان )از وجه واریزی شما کسر گردیده و ما بقی به حساب شما واریز میگردد.

سفارشهای خرید بعد از ساعت ۱۶ویا روزهای تعطیل، صبح روز بعد ارسال می گردند.

جنس آهک بازاری (اهک زنده) بستگی به جسم‌های بیگانه در آن دارد. اگر سنگ آهکی بیش از ۹۰٪ وزنش کربنات کلسیم داشته باشد، اهکی که از آن پخته شود آهک پرمایه و هر گاه کربنات کلسیم کمتر از ۷۵٪ وزنش باشد، اهکی که از آن پخته شود آهک کم مایه است.

هرگاه بر روی کلسیم اکسید (اهک زنده) آب ریخته شود، بر اثر واکنش با آب، گرما ایجاد می‌کند که موجب بخار شدن قسمتی از آب می‌شود. در این عمل، اهک بر اثر جذب آب، متورم شده، سپس به‌صورت گرد سفیدی در می‌آید که اصطلاحاً اهک مرده نامیده می‌شود (زیرا در تماس با آب، دیگر واکنشی از خود نشان نمی‌دهد)، این عمل را شکفته شدن اهک نیز می‌گویند. هر گاه مقداری آب به اهک مرده اضافه شود، به شیر اهک تبدیل می‌شود که اگر آن را صاف کنیم، محلول زلالی که در حقیقت محلول سیرشده کلسیم هیدروکسید در آب است، حاصل می‌شود که به آب آهک موسوم است. آب آهک کاربردهای بسیاری در صنایع شیمیایی دارد. مثلاً در تهیه سدیم هیدروکسید، آمونیاک، هیدروکسید فلزات، پرکلرین و به‌ویژه در استخراج منیزیم از آب دریا بکار می‌رود.

مشخصات محصول آهک هیدراته :

نام شیمیایی : آهک هیدراته.

فرمول شیمیایی : (Ca(OH)2).

اسامی مترادف با آهک هیدراته : هیدروکسید کلسیم ، آهک صنعتی ، آهک مرده ، آهک زنده ، آهک آب خورده.

گرید محصول : 1. آهک هیدراته صنعتی.

شکل ظاهری : پودر سفید رنگ.

حلالیت در آب : محلول می باشد.

آهک هیدراته چیست ؟

آهک خالص سفید رنگ است ولی با وجود ناخالصی ها می تواند تا حدودی باعث تغییر رنگ آن شوند، چنانچه ناخالصی های سنگ آهک ، کربنات منیزیم باشد آن را سنگ آهک دولومیتی می نامند و از پختن آن آهک منیزیومی حاصل می شود، هرگاه ناخالصی سنگ آهک مواد رسی و سیلیسی باشد، از پختن آن بسته به مقدار ناخالصی ، آهک نیمه آبی یا آهک آبی تولید می شود.

تاریخچه : سنگ آهک بدون شک یکی از قدیمی ترین موادی است که از زمان های دور مورد استفاده واقع شده است. دودمان های چادر نشین که در جستجوی چراگاه به مناطق سردسیر و گرمسیر می رفتند با سنگ و گل اجاق می ساختند و در آن آتش می افروختند. تمام یا قسمتی از سنگ های آهکی که در ساختن اجاق به مصرف می رسید، می پخته و به آهک زنده تبدیل شده است. آهک زنده پس از بارندگی شکفته شده و به شیر آهک تبدیل می گشته و شیر آهک هنگام گرفتن جسم های پیرامون خود را به همدیگر چسبانیده است. علاوه بر این به استفاده آهک در ساروج ( ملات آهک و خاکستر ) در سازه های بسیار قدیمی از جمله زیگورات چغازنبیل و ... می توان اشاره کرد.

موارد مصرف و کاربرد آهک هیدراته :

1.استفاده از آهک در آسفالت.

2.تثبیت بستر کانال و پایدار نمودن زمین بستر راه

3.در صنعت ساختمان سازی

4.کاربرد آهک در صنعت ساخت ( تهیه سیمان ، تهیه آجر ماسه آهکی ، صنعت شیشه سازی ، تهیه ایتونگ ، فولاد و ... )

5.جلوگیری از حمله ریشه درختان مختلف به لاینینگ کانال و تخریب آن

6.استفاده از شفته آهکی جایگزین خاکریز پشت سازه ها و ...

7.پر کردن درز و دوختن لایه های خاک ، زمانیکه خاکبرداری سازه به صورت قائم انجام شود

8.کاربرد آهک در صنعت آب

9.استفاده از آهک جهت تهیه قند از نیشکر

موارد مصرف و کاربرد آهک در آسفالت :

تزریق دوغاب آهک شکفته یکی از روشهایی است که برای اصلاح ترمیم بزرگراه ها و جاده ها در نقاطی که خاک زیر آسفالت رسی بوده و امکان نشت داشته باشد استفاده می شود. با تزریق دوغاب آهک ، خاک رس ناحیه مورد نظر به شفته آهکی تبدیل می گردد. یکی از روش های تزریق دوغاب آهک این است که سطح رویه آسفالتی را سوراخ کرده و با فشار ، آب آهک را در زیر لایه آسفالتی راه تزریق کنند. روش دیگر استفاده از سوراخهایی به قطر 15 تا 22 سانتیمتر و عمق 50 تا 70 سانتیمتر بر روی جاده خراب شده می باشد که گرد آهک شکفته را داخل سوراخها ریخته و به آن آب اضافه می کنند و آن را مخلوط می نمایند تا خمیر دوغاب تشکیل شود . خاک خارج شده از سوراخ را دوباره داخل آن ریخته و یک لایه قیر روی آن می کشند.

در امریکا از سال 1910 در اسفالت آمیخته داغ از آهک برای کاهش حساسیت به رطوبت و زدودگی به کار رفته است. در حالیکه شیر آهک مدتها افزودنی تایید شده برای پیاده روهای آسفالتی بوده است دارای مزیت های مهم دیگری است :

1. سفتی و ایستادگی را در برابر شکستگی در دمای پایین می افزاید.

2. شیمی اکسیداسیون را در خاک رس برای کاهش سخت شدگی زمانی تغییر می دهد.

3. ذرات رس را برای گسترش ثبات رطوبت و دوام تغییر می دهد.

استفاده از آهک در ساختمان سازی : ملاتهای بنایی ، گچ بری ها و گچ کاری ها : آهک به عنوان ترکیب اصلی در ملات های بنایی برای قرن هاست که به کار می رود، و این کاربرد مهم هم در کاربردهای امروزی هم قدیمی به چشم می خورد. ملات های ساخته شده با آهک و سیمان قابلیت کاری بالایی همراه با قدرت فشاری و نفوذپذیری اندک در مقابل آب دارند. آهک یک جز اصلی در گچ بری های داخلی و خارجی و گچ کاری ها بوده ، استحکام ، دوام و قابلیت کاری این پرداخت ها را افزایش می دهد. همه این کاربردهای آهکی به وسیله کاربردهای ASTM و استانداردهای مربوطه حمایت می شوند.

آهک آب خورده برای کاربردهای بنایی : آهک هیدراته یا آب خورده نوع s یک محصول با خلوص بالا و سفید و مرغوب است. ملات و یک محصول صرفا آمریکایی با شرایط سختی بیشتر جهت کاربنایی می باشد. آهک هیدراته نوع SA ( هوا خورده ) غیر از اینکه شامل یک عامل هوایی می باشد ه خلاهای اندکی را در ملات مخلوط ایجاد می کند ، هر نوع آن به خوبی فراهم کننده ملات با کیفیت عالی است و هر دوی آنها مشمول ASTM C207 هستند.

عملکرد در کاربردهای بنایی مدرن : تحقیقات عملکرد ملات های آهک – سیمان را با عملکرد ملات های سیمان بنایی مقایسه می کند (که از سنگ آهک و سایر افزودنی ها بجای آهک آب زده استفاده می کند.) ، ملات های سیمان – آهک اتصال و چسبندگی و قدرت برشی بالاتری داشته و همچنین نشتی آب کمتری را نشان می دهد.

روش تولید آهک هیدراته :

آهک هیدراته به سه روش تولید می شود :

1. روش سنتی

2. روش صنعتی ( ماشینی )

3. تهیه آهک از ماسه بادی

1. روش سنتی :

در این روش در محل وجود معدن آهک حفره هایی ایجاد می کردند و نهایتا زمین جای کوره را کمی گود کرده و در آن بته و سنگ آهک را لایه لایه روی هم می چیدند و روی آن را با گل می گرفتند و کوره را از پایین آتش می کردند و روی آهک و خاکستر را مرطوب نگه می داشتند اینکار باعث شکفته شدن آهک می شود، آهک به صورت مایع از حفره های زیرین خارج می شود. Ca(oH)2 ایجاد شده در طبیعت با آب ترکیب شده و این پروسه ادامه می یابد.

2. روش صنعتی : در این روش سنگ ها را از معادن با سایزهای بزرگ داخل بونکر می ریزند زیر بونکر دستگاهی به نام feeder وجود دارد که سنگها را به سمت داخل هدایت کرده ، با تناژ مشخصی وارد سنگ شکن فکی می کند. در این قسمت سنگ ها به قطر بین 20 تا 30 سانتی متر تبدیل می شوند. تسمه نقاله هایی که از پایین به بالا در حرکت هستند مواد حاصله را داخل بونکر دیگر می ریخته، مواد از بونکر دوم وارد feeder که زیر بونکر است شده و از آنجا به سنگ شکن چکشی منتقل می شوند. خروجی این قسمت سنگ هایی از سایز بین 5 تا 12 سانتی متر می باشد. مجددا مواد حاصله توسط تسمه نقاله هایی وارد سرند می شوند. در اینجا خاک از سنگها توسط سرند جدا می شود. سپس باقیمانده مواد وارد بالابرهای خاص شده و از بالا توسط دریچه های هیدرولیک به کوره منتقل می شوند.

در کوره در ارتفاع 6 متری از پایین دور تا دور مشعل هایی وجود دارد و همچنین یک فن دودکش جهت انتقال حرارت مشعل به سرتاسر کوره از بالا عمل مکش را انجام دهد. در اینجا مواد شروع به پختن می کنند.

در پایین کوره 3 دریچه پنوماتیک وجود دارد که بصورت اتوماتیک باز شده و آهک پخته در قسمت زیرین کوره توسط نوار نقاله هایی وارد skip دیگری شده، سپس وارد سیلوی آهک می شوند ، آهک پخته شده توسط elevator وارد بونکر دیگری که در ارتفاع قرار دارد، می شوند. در این قسمت توسط دستگاه هیدراتاسیون ، عمل هیدراتاسیون انجام شده و پودر آهک توسط دستگاه جدا می شود .

3. تهیه آهک از ماسه بادی : با آنکه ایران دارای منابع زیادی از سنگ آهک است ، در برخی نقاط مانند خوزستان و کناره شمالی خلیج فارس و دریای عمان به میزان فراوانی آهک وجود دارد. ماسه آهکی را نیز می توان مانند سنگ آهک پخت و تبدیل به آهک زنده کرد، و با این روش آهک شویی، آهک آبدیده را از ناخالصی ها جدا نمود. این آهک شکفته را می توان در ساختن ملات ماسه - آهک و شفته آهکی مصرف کرد. آهک شکفته پخته شده از ماسه های آهکی دارای ویژگی های معمول آهک است.

نوع بسته بندی آهک هیدراته :

آهک هیدراته موجود در کیسه های 25 تا 30 کیلوگرم موجود می باشد.

ایمنی آهک هیدراته :

خطرات حاد :

حریق : غیر قابل احتراق

تماس پوستی : قرمزی ، زبری ( خشن بودن ) پوست ، درد ، خشکی پوست ، سوختگی های پوست و تاول

تماس چشمی : قرمزی ، درد ، سوختگی های عمیق و شدید

بلع و گوارش : احساس سوختگی ، دل درد ، گرفتگی شدید عضلات شکم ، استفراغ

پیشگیری :

تماس با چشم : عینک های ایمنی حفاظ صورت با حفاظت چشم همراه با حفاظت دستگاه تنفسی.

تماس با پوست : دستکش های حفاظتی ، لباس حفاظتی.

بلعیدن و خوردن : در حین انجام کار : خوردن ، آشامیدن و سیگار کشیدن ممنوع.

کمک های اولیه :

حفاظت پوست : لباس های آلوده شده را در بیاورید. پوست را با مقدار فراوان آب بشویید یا زیر دوش بگیرید. ارجاع برای مراقبت های پزشکی

حفاظت چشم : ابتدا با مقدار زیادی آب برای چند دقیقه بشویید. لنزهای تماسی را اگر بسادگی امکان پذیر است بیرون بیاورید. فرد را نزد پزشک ببرید.

بلع و گوارش : دهان را آب بزنید. فرد را وادار به استفراغ نکنید. هیچ چیزی برای نوشیدن به فرد ندهید. فرد را برای مراقبت های پزشکی بفرستید.

حریق : در صورت بروز آتش سوزی در محیط اطراف ، استفاده از تمام عوامل خاموش کنندگی مجاز می باشد.

انبارش :

ماده ریخته شده را به داخل محفظه ها برانید و سپس به مکان ایمن منتقل نمایید.

این مطلب راجع به آهک هیدراته ، آهکی، سنگ آهک، آهک صنعتی، کوره، فرمول شیمیایی، آهک، ساروج، کارخانه آهک، فروشی آهک، آهک خوراکی، قیمت آهک هیدراته

آهک سنتی کلوخ (کوره سنتی)

آخرین قیمت آهک

آهک هیدراته

آهک کلوخ

آهک صنعتی

آهک سنتی

فروش آهک

خرید آهک

آهک سنتی کلوخ (کوره سنتی) تنی 50 هزار تومان

آهک سنتی با خلوص 75 درصد

ویژگی های فیزیکی شیمیایی

آهک هیدراته یا کلسیم هیدروکسید ترکیب شیمیایی با فرمول Ca(OH)2 به شکل بلور یا پودر بی رنگ می­باشد.

وقتی تا دمای 512 درجه سلسیوس گرما داده شود، فشار جزئی آب در موازنه با کلسیم هیدروکسید به 101 کیلو پاسکال می­رسد (فشار معمول جو) که کلسیم هیدروکسید را به کلسیم اکسید و آب تبدیل می­کند:

Ca(OH)2 → CaO + H2O

سوسپانسیون کلسیم هیدروکسید در آب، شیر آهک نامیده می­شود و به محلول حاصل به اصطلاح آب آهک می­گویند. به علت خاصیت بازی با اسیدها واکنش می­دهد و همین طور با بسیاری از فلزات واکنش می­دهد. آب آهک در حضور کربن دی اکسید به حالت شیری تبدیل می­شود تا کلسیم کربنات ایجاد شود به این فرآیند کربوناسیون می­گویند:

Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3 + H2O

و طی آن کلسیم اکسید (آهک یاlime) هیدراته و آبدار ایجاد می­شود.

تولید

کلسیم هیدروکسید به صورت تجاری در اثر واکنش آهک با آب طی واکنش زیر ایجاد می­شود:

CaO + H2O → Ca(OH)2

اما در شرایط آزمایشگاهی از واکنش محلول های آبی کلسیم کلرید و سدیم هیدروکسید، آهک هیدراته حاصل می­شود. فرم معدنی این ماده یا پورت لندیت نادر است اما در برخی سنگ های آتشفشانی و دگرگونی یافت می­شود. تولید کلسیم هیدروکسید و هم چنین استفاده از آن ساده و ارزان قیمت است و به همین دلیل در مقیاس های وسیع تولید می­شود.

تاریخچه

آب آهک اولین بار در سال 1841 برای تصفیه آب رودخانه تیمز در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت و خاصیت باکتری کشی این ترکیب در این زمان تا حدود زیادی کشف شد.

کاربردها

یکی از مهم ترین کاربردهای این ماده در تصفیه آب و فاضلاب است چون کلسیم هیدروکسید به حذف ذرات ریز از آب کمک کرده در نتیجه آب شفاف حاصل می­شود. کلسیم هیدروکسید به علت قیمت پائین و سمیت کم گزینه مناسبی برای این امر می­باشد. هم چنین اضافه کردن کلسیم هیدروکسید به تنظیم اسیدیته نیز آب کمک می­کند. می­ دانیم آب به خودی خود اسیدی است و این موضوع می­تواند موجب زنگ زدن لوله های اّب شود اما حضور آهک هیدراته به افزایش اسیدیته آب نیز کمک شایانی­ می­کند.

کاربرد دیگر این ماده در صنعت کاغذ برای تولید سدیم هیدروکسید است. این تبدیل بخشی از فرآیند کرفت (Kraft) است.

سایر کاربرد های آهک هیدراته به صورت موردی بیان می­شود:

پر کردن کانال ریشه در مراحل اولیه ترمیم دندان

در ساخت و ساز جاده به منظور بهبود کیفیت خاک بستر

ماده اولیه سفید کاری، ملات و گچ

در سیستم های تصفیه گاز برای غواصی

در تولید فلزات آهک به جریان گاز (مثل فلوریدها و کلزیدها) تزریق می­شود تا اسیدها را قبل از ورود گاز به جریان هوای اتمسفر خنثی کند

ماده شیمیایی برای حذف مو در کرم ها و پمادها

در مخلوط بردو برای خنثی کردن محلول و تهیه قارچکشی با مدت زمان ماندگاری بالا

برای تهیه آهک گوگردی که از طریق آب پز کردن آهک با گوگرد به مدت یک ساعت حاصل می­شود

در صنعت نفت به عنوان ماده افزودنی به روغن ها

در صنعت شیمی برای تولید کلسیم استئارات (Calcium Stearate)

در صنعت پتروشیمی برای تولید روغن جامد

در ساخت لنت های ترمز

تولید آفت کش ها، ضد میکروب و ضدقارچ در سبزی های فرآوری شده

ساخت کائوچو

به عنوان مکمل کلسیم و بافر کربنات برای آبزی پروری در آکواریوم های آب شور

کاربردهای این ترکیب در صنایع غذایی بسیار گسترده است، از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

1) در صنعت قند و نیشکر برای خالص سازی آب از نیشکر و چغندر قند

2) تهیه چیپس ذرت

3) به عنوان مکمل کلسیم در آب میوه ها و شربت نوزادان

لازم به توضیح است هیدروکسید کلسیم در تولید محصولات چرمی نیز نقش دارد. چرم با وجود موهای روی آن قابل استفاده نیست و موی حیوانات قبل از اینکه پوست آنها در صنعت چرم مورد استفاده قرار گیرد باید جدا شود، در طی فرآیندی با استفاده از آهک آبدار این موها شل می­شوند تا حدی که با دست قابل جداسازی باشند.

ایمنی

قرار گرفتن در معرض این ماده بدون هیچ محافظتی ممکن است تحریک پوستی، سوختگی شیمیایی و یا آسیب به ریه را ایجاد کند.

فروش آهک هیدراته (آهک آبدار):

شرکت مبتکران شیمی فعال در زمینه فروش مواد شیمیایی آهک هیدراته (آهک آبدار) را با بهترین کیفیت و مناسب ترین قیمت به مشتریان ارائه می کند برای خرید آهک هیدراته (آهک آبدار) با parschemical.com تماس بگیرید .

آهک هیدراته
آهک هیدراته (شکفته , آب خورده ) کیسه ای , کیسه های ۱۵ کیلویی , ظرفیت حمل وانت ۱۵۰ کیسه, ایسوزو ۳۰۰ کیسه

قیمت هر کیسه ۳۵۰۰ تومان , کرایه حمل هر وانت ۵۰,۰۰۰ تومان و ایسوزو ۱۰۰,۰۰۰ تومان

در صورت اعلام انصراف از خرید(بعد از ارسال محصول)،کرایه رفت و برگشت بعلاوه

(هزینه تخلیه و بارگیری ۱۰۰۰۰تومان )از وجه واریزی شما کسر گردیده و ما بقی به حساب شما واریز میگردد.

جهت هر گونه مشاوره وراهنمایی با شماره ۰۹۳۵۱۴۳۹۹۹۳ تماس بگیرید.

سفارشهای خرید بعد از ساعت ۱۶ویا روزهای تعطیل، صبح روز بعد ارسال می گردند.

جنس آهک بازاری (اهک زنده) بستگی به جسم‌های بیگانه در آن دارد. اگر سنگ آهکی بیش از ۹۰٪ وزنش کربنات کلسیم داشته باشد، اهکی که از آن پخته شود آهک پرمایه و هر گاه کربنات کلسیم کمتر از ۷۵٪ وزنش باشد، اهکی که از آن پخته شود آهک کم مایه است.

هرگاه بر روی کلسیم اکسید (اهک زنده) آب ریخته شود، بر اثر واکنش با آب، گرما ایجاد می‌کند که موجب بخار شدن قسمتی از آب می‌شود. در این عمل، اهک بر اثر جذب آب، متورم شده، سپس به‌صورت گرد سفیدی در می‌آید که اصطلاحاً اهک مرده نامیده می‌شود (زیرا در تماس با آب، دیگر واکنشی از خود نشان نمی‌دهد)، این عمل را شکفته شدن اهک نیز می‌گویند. هر گاه مقداری آب به اهک مرده اضافه شود، به شیر اهک تبدیل می‌شود که اگر آن را صاف کنیم، محلول زلالی که در حقیقت محلول سیرشده کلسیم هیدروکسید در آب است، حاصل می‌شود که به آب آهک موسوم است. آب آهک کاربردهای بسیاری در صنایع شیمیایی دارد. مثلاً در تهیه سدیم هیدروکسید، آمونیاک، هیدروکسید فلزات، پرکلرین و به‌ویژه در استخراج منیزیم از آب دریا بکار می‌رود.

آشنایی با بنتونیت حفاری | Drilling Bentonite

مونت موریونیت یا بنتونیت ها را با توجه به کاربرد های فراوان آنها به طور خلاصه به شرح زیر دسته بندی می نمایند.

-بنتونیت کلسیم

-بنتونیت سدیم

-مونت موریونیت معروف به خاک اسیدی

کاربرد این بنتونیتها به طور خلاصه بدین شرح زیر می باشد .

بنتونیت کلسیم

در ماسه ریخته گری ،جاذب های روغن و گریس ،فیلتر کردن و تصفیه ،غذای دام و حیوانات اهلی .

بنتونیت سدیم

گلهای حفاری ،ماسه ریخته گرری ،گندل سازی ،غذای حیوانات ،نیازهای مهندسی سیویل.

مونت موریونیت معرو ف به خاک اسیدی

کف لانه های حیوانات خانگی ،جاذب گریس و روغن ،روان سازی ،ناقل رنگ و غیره بنتونیت کلسیم و خاکهای طبیعی فعال بیشتر بدلیل خواص جاذب بودن کاتالیزوری ،توان تعویض کاتیونی و بالاخره چسبانندگی آنها ارزشمند هستند.

1-2-گل حفاری

بنتونیت حفاری بدلیل تعلیق پذیری و استاندارد سیلان در غلظت های بالا و قدرت آب بندی در اثر تورم از حدود 70 سال پیش به عنوان گل حفاری مصرف می شود .این نوع بنتونیت بیشتر از نوع سدیک یا تورم پذیر است .بنتونیت کلسیم یا خاک اسیدی بندرت برای این کار مصرف می شود .

برای این کار بصورت گل ( مخلوط ساده بنتونیت باآب ) که به گل و انیلا (Vanilla ) معروف است در می آورند و در چاهها و گمانه های حفاری تزریق می کنند تا دیواره آنها را به صورت ژل پوشانده ،ترک و شکاف های دیواره گمانه ها پر کرده و موجب کاهش آب (افت آب ) تزریقی در گمانه گردد.لیزی و سیلان آن (در اثر جریان یاببی ) حرکت دستگاه حفاری را در گمانه ها آسانتر می نماید.

در گمانه هائی که کناره دریا و یا در میان سازند های آبدار ،حفر می شود ،تزریق بنتونیت به تنهایی یا با مواد دیگر مانع نفوذ بیش از حد آب بداخل این گمانه ها می شود برای آزمایش تعلیق و غلظت پذیری 5/22 گرم بنتونیت را با 350 سانتی مکعب آب مقطر مخلوط کرده و زمان تعلیق و غلظت آنرا تعیین می کنند و با غلظت سنج مخصوص در 300 تا 600 دورییلد(Yield ) آنرا اندازه گیری می نمایند که ییلد مورد نظر حداقل بایستی 90bbl در هر تن باشد این مخلوط را سپس از فیلتر پرس تحت فشار گذرانده و حجم آب بدست آمده را اندازه گیری می کنند روش دیگر آزمایش سرند تر است برای این کار 1گرم بنتونیت با نرمی 200 مش را با 350 سانتی متر مکعب آب مخلوط کرده و از سرند مخصوص می گذرانند .باقیمانده روی الک را خشک کرده و وزن می نمایند تا درصد بنتونیت رد شده از سرند تعیین شود این رقم نباید از 5/2 درصد بیشتر باشد در مورد آتاپولژیت این رقم 8 درصد است .

بیشترین کاربرد بنتونیت برای گل حفاری در ده سال 1971 تا 1981 در سال 1981 بوده است .چنانکه کشورهای غربی در این سال حدود 8/1 میلیون تن در چاههای نفت مصرف کرده ند که اغللب از نوع سدیک بوده است .در این میان امریکا بزرگترین مصرف کننده در این صنعت است و در سال 1981 به تنهایی حدود 940 هزار تن ،یعنی نصف مصرف دنیای غرب را به خود اختصاص داده است .در جائی که آب معدنی در ناحیه حفاری مانع کار شود از رس های نوع هورمیت یا به عبارتی آتاپولژیت و سپیولیت به جای بنتونیت استفاده می کند .

حداکثر رطوبت بنتونیتی که برای گل حفاری به کار می رود به طور استاندارد و برای زمان تحویل و حمل،10 درصد برای بنتونیت و 16 درصد برای آتاپولژیت است .

2-2-ماسه ریخته گری

ماسه بتنهایی قابلیت چسبندگی ندارد .اگر قالب های ریخته گری با ماسه خالص ساخته شوند قبل یا در موقع ریخته گری از هم پاشیده می شوند برای جلوگیری از این نقصیه از خاصیت چسبندگی بنتونیت استفاده می شود به ماسه های ریخته گری مقداری بنتونیت که ا ز 15 درصد تجاوز نمی کند ،می افزایند این ماسه های بنتونیت دارجهت فرم دادن فلزات و الیاژها به صورت ریخته گری بارها مورد استفاده قرار می گیرند فاصله زمانی استفادده مجدد ممکن است از یکساعت کمتر باشد و چون فلزات با درجه حرارت بالا ئی در قالب ریخته می شوند بنابراین ممکن است باعث از بین بردن خواص مطلوب بنتونیت ،به آن خاصیت چسبندگی می دهد و چون بیشتر قسمت روئی که مستقیما" در تماس با فلز است زیاد صدمه می بیند در بعضی ریخته گریها قالب دو قسمتی تهیه میشود و فقط بنتونیت قسمت روئی را ترمیم می نماید هر چه این قسمت نرمتر و صافتر باشد محصول ریخته گری صافتر بوده و احتیاج به سوهان کشی و پرداخت کمتری خواهد داشت بنابراین جا دارد که دقت بیشتر ی به عمل آورده و خاکهای به کار گرفته شودکه با ماسه سازگاری بهتری داشته باشد از این نظر مونت موریونیت مناسب تر است .به طور کلی بنتونیت های سدیم دار با ماسه سازگارترند.در مواردی که بنتونیت سدیم دار در دسترس نباشد از بنتونیت های کلسیم استفاده می شود و با افزودن کربنات سدیم (معروف به سودالش) به آنها خاصیت چسبندگی می بخشند.

بنتونیت حفاری مصرفی در این کاربرد بایستی دارای مشخصه های زیر باشد آب محتوی آن بین 6تا 12 درصد باشد PH آن برابر یا بزرگتر از 2/8 باشد و اکسید کلسیم آن از 7 درصد بیشتر نباشد .

اصولا" هر ریخته گری بر حسب نوع فلز ، حجم قالب و مقدار و مقدار تولید برای خود مشخصه هایی از نظر مقاومت در برابر حرارت و غیره برای بنتونیت قائل است .

3-2-گندله سازی

از خاصیت چسبانندگی بنتونیت برای گلوله کردن سنگ آهن کنسانتره استفاده می شود برای این منظور بنتونیت را به صورت مرطوب با کنسانتره سنگ آهن مخلوط کرده و از روی یک صفحه مدور گردان عبور می دهند .در اثر نیروی گریز از مرکز و غلطیدن مخلوط دانه های گردنخودی شکلی از آن حاصل می شود .این دانه های نخودی شکل که گندله نامیده می شوند در کوره پخته شده و مقاوم می شوند ،تا در موقع ذوب خرد نگردند بنتونیتی که بدین منظور به کار می رود از نوع چسبنده بوده و بایستی مقاومت کافی د رحال تر و خشک داشته باشند .برای آزمایش مقاومت د رحالت تر و خشک آنها را بر روی یک صفحه گردان پرتاب کرده و درصد خرد شدن و میزان مقامت آنها را تعیین می نمایند.

4-2-دانه های جاذب

مصرف عمدده خاک اسیدی مونت موریونیت به عنوان جاذب برای نفت و گریس بوده و در ساختن لانه حیوانات اهلی و خانگی نیز از این دانه ها استفاده می شود چون علاوه بر گرم و نرم بودن ، در کف لانه فضولات حیوانات را جذب می کند .

مشخصه هایی از نظر سختی و سفتی برای رس ها جاذب ارائه نشده اغلب از موارد ارزان قیمت استفاده می شود معمولا" بنتونیت مصرفی در این صنعت به صورت دانه ای (غیر پودر ) در بازار عرضه می شود .مصرف آمریکا در سال 1987 مقدار 846300 تن از این ماده بوده که 55 تا 70 درصد آن شاید برای مصرف در لانه حیوانات اهلی و خانگی بوده است .

آتاپولژیت رقیب اصلی خاک مونت موریونیت اسیدی در این کاربرد است .سپولیت نیز به عنوان جاذب مصرف می شود .مزایا ی رسها ی هورمیت (سپولیت ) این است که قدرت جذب زیادی دارنند ولی از آن جا که حاوی بلورهای کریستوبالیت (نوع مضر سیلیس ) هستند .می تواند باعث ناراحتی ریوی شود و بایستی در مصرف آن احتیاط کرد.

5-2-بیرنگ کننده (رنگ زدائی یا سفید کردن )

از بنتونیت بطور وسیع در رنگ زدائی روغنها استفاده می شود و منظور از این امر تصیفه سازی و حذف بعضی مواد از روغن است که البته وجود این مواد در محصول نهائی روغن مطلوب نیست .

رنگ زدائی در مورد همه انواع روغنهای حیوانی ، نباتی و معدنی انجام می شود .روغن هائی از قبیل تخم کتان ،سویا ،نارگیل و غیره نیز توسط بنتونیت حفاری رنگ زدائی و خالص می شوند تا درخت صابون ،رنگها و محصولات خوراکی بکار روند ضد عفونی کردن ،ئیدروژن زدائی ،خنثی سازی و رنگ زدائی روغن نیز توسط انجام می شود .

برای تصفیه روغن ،مقدار 5/0 تا 30 درصد وزنی آن از خاک استفاده می شود ولی به هنگام فیلتره کردن آن اگر این خاک به اندازه کافی فعال نشده باشد ممکن است مقداری از روغن را در خود نگهدارد خاکهائی که بدین منظور به کار می روند یا به صورت طبیعی فعال اند (خاک طبیعی فعال ) و یا پس از فعال سازی شیمیایی و یا فیزیکی بصورت فعال در می آیند .برای این منظور سه نوع خاک فعال کاربرد دارد: 1- خاکهای طبیعی فعال ، 2- خاکهای فعال شده بنتونیتی ، 3- بوکسیت فعال شده .

رسهای طبیعی فعال در طبیعت به همان صورت که در صنعت به کار می روند وجود دارند و احتیاج به فعال کردن اسیدی ندارند .پلاستیسیته این خاکها زیاد نییست ،آب فراوانی دارند و ساختمان آنها ورقی شکل است و با از دست دادن آب به زبان می چسبند که یکی از مشخصه های بارز آنها است .

بنتونیت ها ی فعال شده نیز از خاکهای بنتونیتی که توانائی فعال شدن با اسید معدنی را دارند به روش مخصوص تهیه می گردند و قدرت رنگبری آنها چندین برابر رس های طبیعی فعال است .این خاکها به خصوص برای ساختن کاغذهای کاربن بدون کربن به کار می روند .

بوکسیت های فعال شده نیز از حرارت دادن ماده معدنی بوکسیت بدست می آید و فقط برای تصفیه روغنهای نفتی و به صورت دانه ای به کار می روند .

برای رنگ زدائی روغن های حیوانی ،نباتی ،نفتی ،چربیها و مومها از دو روش رد کردن از صافی و تمامی استفده می شود .

در روش رد کردن از صافی روغن از وسط لایه رسی دانه ای شکل به اندازه های 10 تا 60 مش عبور داده می شود ولی در روش تماسی روغن مستقیما" با رس نرم 200 مش مخلوط شده و سپس از فیلتر عبور داده می شود روغنهای نفتی را با هر دو روش ولی روغنهای حیوانی و نباتی را تنها با روش تماسی عمل می کنند تصولا" برای این امر از بنتونیت کلسیم استفاده می شود ولی بنتونیت های سدیم و مونت موریونیت ها ی اسیدی نیز در این کار مصرف دارند از آتاپولژیت نیز برای عمل آوردن روغنهای معدنی استفاده می شود .

بیشتر گلیسرین هائی که از نباتات یا حیوانات به دست می آیند باید قبل از مصرف بیرنگ شوند برای این منظور از رسهای رنبر طی دو روش تصفیه فیزیکی با بخار و شیمیائی استفده می شود .در تصفیه فیزیکی ناخالصی های روغن را با تبخیر کردن آن قبل از سفید کردن جدا می کنند و سپس با اسید سولفوریک یا اسید سیتریک و 5/0 تا 2 درصد خاک بیرنگ کننده فعال آنرا بیرنگ می نمایند ین عمل بندرت 10 تا 15 دقیقفه و در 90 درجه سانتی گراد در خلاء انجام می شود .

از این روش بیشتر برای بیرنگ کردن روغن نخل استفاده می شود ولی گاه روغن ذرت ،سویا ، شلغم روغنی ،چربی تخم ها و چربیهای حیوانی را بدین روش بیرنگ می کنند .در روش شیمیایی نمکها و صمغ را بوسیله اسید جدا می کنند .و یا این که روغن را که توسط قلیا خنثی شده است جهت جدا کردن هر نوع اسید چرب آزاد با آب می شویند و سپس خاک فعال شده به آن اضافه کرده و به مدت 20 تا 30دقیقه در 90 درجه سانتی گراد و تحت خلاء (برای روغن نخل در 140 درجه سانتی گراد ) نگهمیدارند کیفیت خاک فعال شده مربوط به رنگی است که انتظار دارند روغن رنگ مزبور را به خود بگیرد و معمولا" مقدار این خاک 25/0 تا 2 درصد است .

به روغنهای بزرک و سویا که مصارف فنی دارند .مشابه روغنهای خوراکی خاک افزوده و 20 تا 30 دقیقه در 80 تا 110 درجه سانتی گراد حرارت می دهند .

برای تهیه صابون های سفید کننده معمولا" لازم است که روغنها و چربیهای مورد استفاده را قبل از تبدیل به صابون سفید کنند و بدین منظور روغن وچربیها را با 2 تا 4 درصد خاک سفید کننده به مدت 20 تا 30 دقیقه د ر90 تا 120 درجه سانتی گراد حرارت داده وسپس فیلتره م یکنند .

بیشترین مصرف این خاکبرای سفید کردن در روغنهای نباتی و پس از آن روغن نخل است که سالانه حدود 10 میلیون تن روغن نخل تولید می شود .تولید کنندگان عمده روغن نباتی کشورهای آرژانتین ،برزیل ،کانادا ،چین ،هند ، اندونزی ،ایتالیا ،مالزی ریالنیجریه ،فیلیپین ،امریکا و روسیه است .وزارت کشاورزی امریکا (USDA ) تولید دانه های روغنی دنیا را 202 میلیون تن در سالهای 1987و 1988 اعلام کردهاست .

در گذشته روغن های خام در کشورهای مصرف کننده ( کشورهای صنعتی ) رنگ زدائی و تصفیه می شدند و روغن خام از کشورهای تولید کننده به همان صورت خام خریداری شده و به صورت غله به کشورهای صنعتی حمل می شد ولی در حال حاضر کشورهای تولید کننده خود اقدام به تصفیه روغن می کنند تا ارزش افزوده را از آن خود بنمایند.

این موضوع بخصوص در مورد مالزیز که بزرگترین تولید کننده روغن نخل دنیا است صد درصد صدق می کند روغن نخل بزرگی از دانه های روغنی اقتصادی و مفید دنیا است .

یک هکتار نخل روغنی دارای ارزش سالیانه بین 4تا 5 تن روغن خوراکی از آن استفاده می شود ،گر چه مصارف شیمیایی آن نیز در حال افزایش است .تولید روغن نخل کشور های آسیایی(اندونزی ،مالزی ؛فیلیپین ، سنگاپور ،تایلند) حدود 6 میلیون تن روغن خام نخل بوده که 70 درصد تولید روغن دنیا را تشکیل می دهد .رئغن هسته خرما نیز در اسیا بیشتر از سایر نقاط دنیا است .در سال 1987 مقدار روغن شلغم 2/2 میلیون تن و روغن خرما 700 تن بوده است .

تحقیقات زیادی در حال انجام است تا روغن نخل را بتوانند به صورت یک غذای ویژه با ارزش درآورده و به کشورهای توسعه یافته صادر نمایند تا از افت قیمتت آن جلوگیری شود .

د رطول عمل فیلتره کردن 20 ت ا30 درصد روغن نخل از بین می رود هرچه روغنهای نباتی افزایش مصرف داشته باشند تقاضا بای خاک بیرنگ کننده نیز افزایش می یابد و هرچه کشورهای تولید کننده روغن خود اقدام به رنگ زدائی و تصفیه روغن بنمایند ،الگوی عرضه و تقاضای دنیا برای بنتونیت بیشتر بهم خواهد خورد چنانکه مصرف خاک بیرنگ کننده در کشورهای مهم صنعتی پایین آمده و در کشورهای تولیدکننده روغن بالا خواهد رفت .در روغنهای اصلی معدنی هم مونت موریونیت و هم آتاپولژیت برای فیلتره کردن روغن بکار می روند .انواع روغنهای اصلی معدنی که بدینوسیله تصفیه می شوند عبارتند از نفت ،روغن سوخت ،روغن های روان ساز (روغن موتورها )، واکس ها و گریس ها .

روغنهای معدنی روانساز) Lubricator ) را برای تصفیه باید تا 300 درجه در خلاء حرارت داد ،ناگفته نماند که جدا کردن کامل اجزا ء موجود ر روغن هائی که د رتوربین ها و عایق های الکتریکی بکار می رود توسط اسید سولفوریک قوی و س÷س تصفیه آن با خاک انجام می گیرد.

خاکهای فعال شده سفید کننده جهت احیاء روانساز ها اهمیت دارد ولی این امر بسادگی تصفیه سایر روغن ها در 80 تا 110 درجه سانتی گراد نیست در این مورد روغن ها را با اسید سولفوریک می آمیزند تا ناخالصی های آنها با اسید ترکیب شده و به صورت رسوب از روغن جدا گردد س÷س بنتونیت فعال شده را به روغن اضافه نموده و 200 تا 300 درجه حرارت داده و از داخل آن بخار رد می کنند و س÷س خاک مصرف شده را توسط فیلتر جدا می کنند مقدار خاک مورد نیاز برای این عمل 3تا5 درصد وزن روغن است .

بنتونیت حفاری :

بنتونیت (Bentonite) سنگی است که بخش اعظم آن را کانیهای رسی (ذرات بسیار ریز با ابعاد کمتر از2 میکرومتر)تشکیل می دهند. از نظر ویژگیهای زمین شناسی، بنتونیت، لایه های رسی غنی از مونتموریونیت ـ بدلیت، بوده که همراهان دیگری نیز دارد. باید توجه داشت که بنتونیت کانی نبوده بلکه مجموعه ای از کانیها در کنار یکدیگر سنگ بنتونیت را تشکیل میدهند. محیط تشکیل این سنگ، آبهای کم عمق، کم انرژی و آب هوای معتدل است.

مهمترین بخش بنتونیت را کانیهای گروهاسمکتیت تشکیل می دهند.
از خواص مهم کانیهای خانوادهاسمکتیت ، جانشینی یونی، خاصیت شکل پذیری ، انبساط و انقباض یونی آنها را می تواننام برد.
میزان خواص کانیهای خانواده اسمکتیت به ترکیب شیمیایی و ساختمانآنها بستگی دارد . در کانی مونتموریونیت سدیم دار ، میزان جذب یونی ، شکل پذیری ،انبساط و انقباض از نوع کلسیم دار آن بیشتر است . ابعاد شبکه مونتموریونیت سدیم وکلسیم از 6/9 آنگستروم در حالت معمولی به 20 آنگستروم در صورتی که رطوبت محیط صد درصد باشد ، افزایش خواهد یافت .
میزان جذب و تورم مونت موریونیت سدیم دارچندین برابر حجم آن است ، به طوری که حالت ژله ای ، پلاستیکی و چسبندگی به خود میگیردو تا 18 برابر حجم خودش متورم می شود.

کانی های مهم بنتونیت :
بنتونیت یک کانی رسی است کهاساساً از کانیهای گروه اسمکتیت تشکیل شده است. اسمکتیت شامل سریهای دی اکتاهدرال وتری اکتاهدرال است. 
کانیهای سری دی اکتاهدرال عبارتند از: مونتموریونیت،بیدلیت و نانترونیت. 
انواع تری اکتاهدرال شامل کانیهای هکتوریت و ساپونیتاست.

مونت موریونیت یا بنتونیت ها را با توجه به کاربرد های فراوان آنها به طور خلاصه به شرح زیر دسته بندی می نمایند.

• بنتونیت های سدیم دار
• بنتونیت های جانشینی توسطسدیم
• بنتونیت های کلسیم دار
• بنتونیت های ارگانوفیل
• بنتونیتهای فعال شده توسط اسید

استخراج و فرآوری :

روشهای استخراج:
معمولا به صورت روباز با بولدوزر و اسکراپر برداشتشده، توسط لودر بار زده میشود و بندرت به صورت زیرزمینیاستخراج میشود.
روشهای فرآوری:
بعد از استخراج، ابتدا بنتونیت را مخلوطمیکنند تا آب و مواد فرار آن از 50-30% به 8-7% کاهش یابد. بعد آن را با آسیابمیلهای یا چکشی خرد کرده، گاهی آن را در خشککن چرخان نیز میریزند.
در بیشترموارد، بنتونیت با دانهبندی 90% ذرات 75 میکرومتر، داد وستد میشود، ولی انجامعملیات بیشتر بر روی آن نیز امکانپذیر است. بهبودسازی بنتونیت با اسیدهای غیرآلی،سبب حل مواد ناخالص شده و حاصل آن از هم بازشدن ورقهها، افزایش قطر منافذ باز وافزایش سطح مونتموریلونیت است، درجه این تغییرات به مونتموریلونیت، نوع اسید و دماو مدت زمان تماس بستگی دارد. رسهای مورد استفاده برای خوراک جانوران با خنثی سازیمحلهای تبادل یونی در ورقههای رس فراهم میشود که معمولاً خنثیسازی با سدیم انجاممیشود.

میزان بنتونیت مصرفی در امریکا شامل 26درصد ریخته گری ، 23 درصد گندوله آهن، 21 درصد جمع آوری فضولات گاو، 20 درصد حفاری،8درصد محیط زیست و 2 درصد مواد غذایی ، داروسازی و . . . است.
خاصیت رنگبریو میزان جذب آب بنتونیت به نوع کانی یا کانی های گروه اسمکتیت بستگی دارد . میزانتورم و خاصیت رنگ بری بیشتر بنتونیت ها در حالت طبیعی در پایه مطلوب نیست ، بنابراینلازم است که تغییراتی ایجاد شود تا خواص آن افزایش یابد .
بنتونیت از ورقههایآلومینا و سیلیکات با پیوند سست تشکیل شده که میتواند در محیط آبی به ذرات با ابعاد003/0میکرومتر ضخامت و 1/0 میکرومتر طول جدا شود. خاصیت جدا شدن آسان و بارالکتریکی منفی سبب انتشار وسیع آن در آب میشود.
بنتونیت حاوی کاتیونهای قابلمبادلة Ca2+, Na+ یا Mg2+ بوده و از هر کانی دیگر به جز زئولیت ظرفیت تبادل یونیبیشتری دارد. این خاصیت بر ویژگیهای تجاری آن تأثیر گذاشته و تقسیمبندی آن بر همیناساس صورت میگیرد. سدیم بنتونیت با قابلیت تورم بسیار بالا و کلسیم بنتونیت باظرفیت تورم پایین، یک فرق اساسی دیگر بین این دو نوع کانی است که نوع سدیم دار، تادمای 400 درجه سانتیگراد پایدار است. نوع کلسیم با کربنات سدیم واکنش داده شده تاخاصیت تورم آن افزایش پیدا کند.
• بنتونیت های فعال طبیعی و بنتونیت های فعالشده توسط اسید:
این نوع بنتونیت ها در صنایع غذایی ، صنایع شیمیایی ، تهیهگوگرد ، صنعت نفت ، کاغذ سازی ، صنعت قند وشکر و نوشابه ، کنترل آتش سوزی ،تمیزکننده وجود دارند .
• بنتونیت های فعال طبیعی و بنتونیت های جانشینی سدیم :
این نوع بنتونیت ها در صنایع شیمیایی ، کاغذ سازی ، صنعت قند وشکر و نوشابه، تمیزکننده ، موادمعدنی ، سرامیک ، کشاورزی ، حفاری و ریخته گری وجود دارند .

کاربردهای بنتونیت:

گندله سازی:

از خاصیت چسبانندگی بنتونیت برای گلوله کردن سنگ آهن کنسانتره استفاده می شود برای این منظور بنتونیت را به صورت مرطوب با کنسانتره سنگ آهن مخلوط کرده و از روی یک صفحه مدور گردان عبور می دهند .در اثر نیروی گریز از مرکز و غلطیدن مخلوط دانه های گردنخودی شکلی از آن حاصل می شود .این دانه های نخودی شکل که گندله نامیده می شوند در کوره پخته شده و مقاوم می شوند ،تا در موقع ذوب خرد نگردند. بنتونیتی که بدین منظور به کار می رود از نوع چسبنده بوده و بایستی مقاومت کافی درحالت تر و خشک داشته باشند .برای آزمایش مقاومت درحالت تر و خشک آنها را بر روی یک صفحه گردان پرتاب کرده و درصد خرد شدن و میزان مقاومت آنها را تعیین می نمایند.

حفاری چاه:
بنتونیت بدلیل تعلیق پذیری و استاندارد سیلان در غلظت های بالا و قدرت آب بندی در اثر تورم از حدود 70 سال پیش به عنوان گل حفاری مصرف می شود .این نوع بنتونیت بیشتر از نوع سدیک یا تورم پذیر است .بنتونیت کلسیم یا خاک اسیدی بندرت برای این کار مصرف می شود .

برای این کار بنتونیت را بصورت گل(مخلوط ساده بنتونیت باآب) که به گل و انیلا (Vanilla ) معروف است در می آورند و در چاهها و گمانه های حفاری تزریق می کنند تا دیواره آنها را به صورت ژل پوشانده ،ترک و شکاف های دیواره گمانه ها پر کرده و موجب کاهش آب (افت آب) تزریقی در گمانه گردد.لیزی و سیلان آن (در اثر جریان یابی) حرکت دستگاه حفاری را در گمانه ها آسانتر می نماید.

در گمانه هائی که کناره دریا و یا در میان سازند های آبدار ،حفر می شود ،تزریق بنتونیت به تنهایی یا با مواد دیگر مانع نفوذ بیش از حد آب بداخل این گمانه ها می شود. برای آزمایش تعلیق و غلظت پذیری 5/22 گرم بنتونیت را با 350 سانتی مکعب آب مقطر مخلوط کرده و زمان تعلیق و غلظت آنرا تعیین می کنند و با غلظت سنج مخصوص در 300 تا 600 دور ییلد(Yield ) آنرا اندازه گیری می نمایند که ییلد مورد نظر حداقل بایستی 90bbl در هر تن باشد این مخلوط را سپس از فیلتر پرس تحت فشار گذرانده و حجم آب بدست آمده را اندازه گیری می کنند روش دیگر آزمایش سرند تر است، برای این کار 1گرم بنتونیت با نرمی 200 مش را با 350 سانتی متر مکعب آب مخلوط کرده و از سرند مخصوص می گذرانند، باقیمانده روی الک را خشک کرده و وزن می نمایند تا درصد بنتونیت رد شده از سرند تعیین شود این رقم نباید از 5/2 درصد بیشتر باشد در مورد آتاپولژیت این رقم 8 درصد است .

کاربرد بنتونیت حفاری چیست

بیشترین کاربرد بنتونیت برای گل حفاری در ده سال 1971 تا 1981 در سال 1981 بوده است .چنانکه کشورهای غربی در این سال حدود 8/1 میلیون تن در چاههای نفت مصرف کرده ند که اغللب از نوع سدیک بوده است .در این میان امریکا بزرگترین مصرف کننده در این صنعت است و در سال 1981 به تنهایی حدود 940 هزار تن ،یعنی نصف مصرف دنیای غرب را به خود اختصاص داده است .در جائی که آب معدنی در ناحیه حفاری مانع کار شود از رس های نوع هورمیت یا به عبارتی آتاپولژیت و سپیولیت به جای بنتونیت استفاده می کند .

در حفاری نفت و گاز از بنتونیت های سدیمدار استفاده می شود . با آزاد شدن بنتونیت در آب، پوستههای نسبتاً بزرگ سدیمبنتونیت به ذرات کلوئیدی تبدیل شده و انرژی الکتریکی ذخیره شده در شبکه بلوری راآزاد میکنند و در حدود 15 تا 30 برابر حجم اولیه متورم میشوند. از این خاصیت درحفاری برای پراکنده سازی مواد سنگینکننده و قطع حفاری استفاده میشود، بدین صورتبنتونیت پوششی را روی دیواره چاه ایجاد کرده و از مهاجرت نفت و گاز ممانعت میکند ودیواره را پایدار و مته را نیز چرب میکند. همچنین بنتونیت، مواد آلی و غیر آلی رااز مخلوط آب جذب کرده و به ویسکوزیته آن در برداشت و بالا آوردن نخالههای حفاری کمک میکند. هکتوریت نیز خواص مشابهی دارد.
بنتونیت2-5 % وزنی گلهای حفاری آبی راتشکیل میدهد, هرچند در انواع دیگر گل حفاری مانند انواع روغنی یا مصنوعی نیز روزبروز کاربرد بیشتری پیدا میکند، در بعضی موارد آن 2-1 % را به خود اختصاص داده و یاکاملاً با پلیمرها جایگزین میشود.

ارتینگ و چاه های ارت:

امروزه بنتونیت حفاری با هزینه ای به مراتب پایین تر جایگزین مناسب و بهینه ای برای مخلوط سنتی ذغال ونمک درسیستم ارتینگ می باشد.

تصفیه و رنگبری :
در صنعت تهیهروغن دانه های گیاهی و پتروشیمی از بنتونیت کلسیم دار به دلیل قابلیت مناسب جانشینیکاتیونی و خاصیت رنگبری استفاده می شود .

دانه های جاذب:

مصرف عمده خاک اسیدی مونت موریونیت به عنوان جاذب برای نفت و گریس بوده و در ساختن لانه حیوانات اهلی و خانگی نیز از این دانه ها استفاده می شود چون علاوه بر گرم و نرم بودن ، در کف لانه فضولات حیوانات را جذب می کند .

مشخصه هایی از نظر سختی و سفتی برای رس های جاذب ارائه نشده اغلب از موارد ارزان قیمت استفاده می شود معمولا" بنتونیت مصرفی در این صنعت به صورت دانه ای (غیر پودر ) در بازار عرضه می شود .

آتاپولژیت رقیب اصلی خاک مونت موریونیت اسیدی در این کاربرد است .سپولیت نیز به عنوان جاذب مصرف می شود .مزایا ی رسها ی هورمیت (سپولیت ) این است که قدرت جذب زیادی دارند ولی از آن جا که حاوی بلورهای کریستوبالیت (نوع مضر سیلیس ) هستند .می تواند باعث ناراحتی ریوی شود و بایستی در مصرف آن احتیاط کرد.

مواد شوینده:

در تهیه مواد شوینده از بنتونیت سدیم و یا کلسیم دار به دو دلیل استفاده می شود. 1 : جلوگیری از راسب شدن مواد 2 - خاصیت نرمی آن. مواد شوینده در خشکشویی ها و مایعات دستشویی و صابون های مایع همه دارای بنتونیت هستند و بنتونیت در آنها بعنوان ماده چرک زدا و همچنین نرم کننده پارچه ها بکار می رود.

داروسازی و پزشکی، آرایشی، لوازم و مواد دارویی:

بنتونیت در صنایع داروسازی به نام صابون کانی یا صابون رسی معروف است. این ماده به صورت طبیعی، به حالت سیلیکات آبدار آلومینیومAl2O3.4SiO2.H2O است که عمدتاً از مونت موریلونیت تشکیل شده است و ممکن است عناصر کلسیم، منیزیم و آهن نیز در ترکیب آن وجود داشته باشد. . پودر دارویی بنتونیت بسیاردانه ریز ، بی بو و به رنگ سفید مایل به خاکستری با حالتی زرد یا صورتی است .
بنتونیت در آب غیر محلول است و با جذب مقدار کمی از آب متورم می شود و سوسپانسیون 2 % آن در آب ، pH قلیایی ( 5/9 تا5/10 ) تولید می کند. بنتونیت با جذب آب به صورت ژل در می آید که غلظت آن به مقدار بنتونیت وارد شده در آب بستگی دارد.

از خاصیت جذبی این ماده به عنوان تثبیت کننده و تصفیه کننده استفاده می شود. نام دارویی این ماده لوسیون کالامین(CalaminLotoin) یا بنتونیت ماگما می باشد. بنتونیت به عنوان یک ماده حجم دهنده و روکش در مواد دارویی بکار می رود و بنا به خاصیت آب گیری / آب دهی حالت خمیری به خود می گیرد، این ویژگی آن را ماده ای پر کار در کرم های محافظ صنعتی – محلولهای شستشو ، کمپرس های مرطوب و در موارد حساسیتی به عنوان ماده ی ضد خارش بکار می رود . در امور پزشکی بنتونیت به عنوان یک پادزهر در مسمومیت های فلزات سنگین مورد مصرف قرار می گیرد. در محصولات دارویی کاربردی در امور بهداشتی مانند دارو های آفتاب سوختگی، پودر بچه و پودر سفید کننده صورت بنتونیت کاربرد فراوان دارد .

نیازهای مهندسی عمران:

بنتونیت به صورت گل در نیازهای مهندسی عمران در پی ریزیها،به صورت دیواره های ساختمان ،شمع کوبی ،دوغاب کردن و روان سازی مصالح بنائی بکار می رود، همچنین در کارهای مختلف تونل سازی نیز کار برد دارد.

گلهای محتوی 4تا 8 درصد بنتونیت برای دوغاب کردن بکار می روند و این گل مانع حرکت آب در داخل خاک شده و همچنین از حرکت آب در داخل شکافها و درزهای سنگ و ساختمان های با بنای سنگی جلوگیری می کند .مثلا" میتوان در صورت تزریق گل از جریان آب در شن های ساحلی جلوگیری کرد، همچنین مانع نفوذ آب استخر به آن طرف دیواره ها می گردد و در صورتی که بداخل ماسه ها تزریق شود احتیاج به دیواره سازی نداشته و سدی در مقابل آب می گردد به عنوان روان ساز در حفر گمانه ها و در مصالح ساختمانی جهت بتن و شفته ریزی کمک می نماید.

اگر گل بنتونیتی و دوغاب های بنتونیتی به تنهایی به کار روند ممکن است ژل های تشکیل شده در اثر لرزش شکسته شده و بهم بریزند برای جلوگیری از این کار باید بنتونیت را با سیمان یا سیلیکاتهای اصلی مخلوط کرد.

یکی از مصارف عمده بنتونیت در مهندسی عمران تهیه بتونهای پلاستیک است .اختلاط آن با سیمان یا بتون دوامی بیشتر از سنگ نسوز سخت بدان بخشیده و از ترکیدن آن جلوگیری می کند بتون پلاستیکی رابرای ساختن دیوارهای غیر قابل نفوذ در استخر های بزرگ آب و همچنین در اطراف کارگاههای شیمیائی به کار می برند .

محیط زیست :
پساب های صنعتی و کشاورزی مهمترین عامل آلوده کننده آب های سطحیو زیرزمینی هستند . به منظور کنترل این پساب ها ، محیط های نگهداری و انتقال را بااستفاده از بنتونیت های سدیم دار باید ایزوله نمود .
ویژگی جذب کنندگی و پس دهندگی آب در بنتونیت برای خالص سازی فاضلاب ها بسیار مفید است. دستورات اولیه محیطی اینگونه بیان می کنند که به خاکهای دارای قابلیت نفوذ پذیری کم اساسا" باید بنتونیت اضافه شود تا بعنوان یک ماده روان ساز در ساختار و اصلاح زمینهای کویری، آنها را از آسیب آبهای آلوده کننده ( شوره ) محافظت کنند.

گندوله آهن جهت شمش آهن:

بنتونیت به عنوان یک عامل ضروری در تولید پلت های سنگ آهن کاربرد دارد. از طریق این فرایند سنگ های معدن به پلتهای کروی تبدیل می شوند که برای تولید مواد تغذیه کوره های انفجار جهت تولید آهن مناسب جهت قالب ریخته گری یا تولید در چرخه احیا مستقیم آهن(DRI) کاربرد دارد. از دهه 1950 به منظور پلیتی کردن، بنتونیت برابر کانه منیتیت و هماتیت ریزدانه اضافه میگردد. حدود 8-6 کیلوگرم سدیم بنتونیت به 1 تن کانه آهن خشک اضافه میگردد.

ماسه های گداز فلز:

از بنتونیت های سدیم دار به دلیل خاصیت پلاستیکی و چسبندگی آن در تهیه قالب های ریخته گری استفاده می شود. در تهیه قالب های ریخته گری، بنتونیت به دلیل چسبندگی، دانه های ماسه را به هم متصل می نماید و خاصیت پلاستیکی آن موجب می شود تا زیر فشار آن را متراکم نموده و شکل مناسب قالب را تهیه نمود. بنتونیت بعنوان یک ماده نگهدارنده در تهیه آهن ، استیل و آلیاژ های چدن بکار می رود.

6-4% بنتونیت برای به هم چسباندن دانه های ماسه سبز قالبریزی و چرخه ریخته گری فلزات مورد استفاده قرار میگیرد. در فرمولبندی قالبریزی پیشرفته خاک زغال، سلولز یا دیگر منابع کربن به آن اضافه میگردد. این مواد برای جلوگیری از تخریب بعد از برداشت قالب الگو ضروری است. سدیم بنتونیت و کلسیم بنتونیت هردو میتوانند استفاده شوند ولی نوع سدیم در دمای بالا پایدارتر است.

بکارگیری بنتونیت به عنوان جاذب رطوبت:

به علت خاصیت جذب رطوبت در غذای حیوانات، حشره کشها، دفع زباله و پایدارسازی خاک بکار میرود.

جذب یونها:

خاصیت جذب یونها و مولکولها توسط بنتونیت بسیار بالا است. نوع کلسیمدار سریعتر آب جذب میکند ولی نوع سدیم دار ظرفیت بیشتری دارد. نوع کلسیم دار با اسید آلی واکنش داده شده تا ناخالصی هایی مانند کلسیت را حل کند. یون های دوظرفیتی مانند کلسیم را با هیدروژن جایگزین کند و فلزاتی مانند آهن II و III، آلومینیم و منیزیم را شسته باعث افزایش سطح مخصوص و تخلخل و تغییر شبکه بلورین شود. از آن برای تصفیه، رنگزدایی، آبگیری و گندزدایی روغنهای حیوانی و گیاهی و یا خنثی سازی بکار میرود. بنتونیت ناخالصیها و باکتریهای لخته شده را جذب و با حذف نمکهای منیزیم و کلسیم سبب نرمشدن آب میشود.

مصارف کشاورزی:

رس های مونتموریونیتی در برخی از صنایع کشاورزی کاربرد دارند که عبارتند از: سموم کشاورزی به عنوان ناقل ،کودهای کشاورزی جهت حاصلخیزی خاک و گلوله سازی غذای حیوانات مصرف آن در این موارد از کشوری به کشور دیگر و از سالی به سالی دیگر با توجه به تغییرات آب و هوائی و جانشینی ساده در تغییر است .

گلوله سازی غذای حیوانات:

بنتونیت ها سدیم و کلسیم هر دو برای گلوله کردن وتشکل غذاها ی خشک حیوانی بخصوص در آمریکا به کار می روند.سپیولیت ،کائولن ،آتاپولژیت و مواد آلی چسباننده چون لیگنوسولفات (Lignosolphate) نیز بدین منظور به کار می روند.وقتی بنتونیت به اندازه 5/2 درصد کل وزن ماده به غذای حیوانات اضافه شود شیر گاو ها را افزایش داده و در غذای پرندگان خانگی و بوقلمون نیز کیفیت و کمیت تخم مرغ را بالا می برد.

در سال 1988 محققین دانشگاه نیو انگلند استرالیا متوجه شدند که اضافه کردن 18 گرم بنتونیت به شرب گوسفندها پشم آنهارا به اندازه 2 گرم در روز افزایش می دهد و لذا اعلام داشتند که بنتونیت از نظر افزایش تولید پشم پتانسیل خوبی داشته و اضافه کردن آن به آب آبیاری جهت ترمیم چراگاهها و ترمیم تغذیه نیز موثر بوده و از مرگ و میر بره ها جلوگیری می نماید .

مواد سمی:

سموم بصورت گرد ویا محلول روغنی تهیه می شوند مونت موریونیت ها یکی از چندین نوع پودری می باشند که در فرمول سموم گردی یا دانه ای شکل قابل حل در آب وجود دارند خاصیت مونت موریونیت در این سموم به عنوان ناقل جهت علف کشی و دفع آفات نباتی می باشد و مصرف آن به همین جهت در آمریکا در سال 1985 حداکثر 149000 تن بوده است ، آتاپولژیت نیز بدین منظور به کار رفته است و حدود 3 درصد مصرف کلمونت موریونیت آمریکا را تشکیل می دهد ،بنتونیت سدیم و کلسیم بدلیل گرانتر بودن کمتر از خاک مونت موریونیت اسیدی و آتا پولژیت مصرف می شوند .

در ژاپن بنتونیت برای تهیه حشره کش ها مصرف می شود و در سال 1983 مقدار آن 46900 تن ( یعنی حدود 13 درصد کل مصرف بنتونیت زاپن ) گزارش شده است .

آمار مصرفی در اروپا در این باره داده نشده و باحتمال زیاد بدلیل وجود بارندگی شدید در فصول سمپاسی به نظر می رسد که کشورهای اروپائی از سموم گردی استفاده نکرده بلکه از سموم روغنی استفاده می نمایند .اندازه ذرات بنتونیت ناقل 5/0 تا 4 میکرون می باشد و مقدار آن نیز در حشره کشهای گردی ممکن است 1 درصد باشد ولی معمول آن 5تا 10 درصد می باشد. انتخاب نوع ناقل مربوط به عوامل فنی از قبیل اندازه ذرات،قابلیت تر شدن باآب و قیمت آن می باشد با توجه به کنترلهای محیط زیستی شدید میزان استفاده از سم های گردی شکل پایین آمده است .

از مونت موریونیت ،آتاپولژیت و سپیولیت در بریتانیا برای تهیه دانه های حشره کش (نه به صورت گرد) استفاده می گردد.

بعضی کشورها به جای مصرف بنتونیت از دیاتومیت و باطله های ذغالسنگ استفاده می نمایند. دیاتومیت ماده خوبی است ولی گرانتر از رسها است .

کودها:

در کودها نیز مونت موریونیت به عنوان ناقل کاربرد دارد گر چه مقدار مصرف آن در این صنعت زیاد نیست ولی بهر حال مصرف دارد در آمریکا حدود 2 درصد کل مصرف بنتونیت را تشکیل می دهد .خاک مونت موریونیت اسیدی بیشتر از همه انواع مصرف می گردد.

آتاپولژیت نیز کم و بیش درآمریکا بدین منظور مصرف می شود و در سالهای 1980 مقدار مصرف آن حدود 43000 تا 56000 تن در سال بوده است .

پرکننده:

بعضی از انواع کلسیم بنتونیت سفید رنگ بوده و در پایدارسازی امولسیونها و به عنوان ماده ژله ساز، چسبنده و نرمکننده استفاده میشود.

بنتونیت بهبود دهنده:

سدیم بنتونیت برای تغییر خواص ترکیبات آلی مایع مانند ویسکوزیته، سوسپانسیون و ... به آنها افزوده میشود. کاغذ چاپ بدون کربن، گل حفاری، گریس، رنگ، جوهر چاپ، تصفیه نفت، روغن، حلال و کاتالیزورهای Si/Al را میتوان از مخلوط کردن رسهایی مانند بنتونیت با اسید و کلسیمدار کردن آن بدست آورد که از آن برای حذف عناصر قلیایی، قلیایی خاکی، آهن ، Al و Mg استفاده میشود.

هکتوریت: 
اندازة ذرات کوچکتر، سطح ویژهبزرگتر و ظرفیت بالای تبادل کاتیونی، خواص ویسکوزیته و آماس آن را از مونتموریونیتبیشتر میکند (گل حفاری). هکتوریت یا مخلوط آن با مونتموریونیت برای تعلیق (داروهایضد اسید معده، پاککنندههای ساینده، گندزداهای مایع)، ژلهسازی (مواد آرایش صورت،خمیر ریش، پماد جوش) و ... استفاده میشود.

کاتالیزور:

بنتونیت نیز چون مواد آلی مختلف دارای خاصیت کاتالیزوری است ولی این خاصیت در همه انواع آن به یک اندازه نیست این خاصیت رل مهمی را همراه با خواص دیگر در استفاده صنعتی از این خاکها بازی می کند که از آن جمله تهیه گازوئیل و بعضی از روغن های بیرنگ می باشد تولید موفقیت آمیز کاتالیزور های خاکی برای تجزیه و رقیق کردن نفت (Cracking ) و تهیه گازوئیل اهمیت ویژه ای دارد .انواع خاکهائی که بدین منظور استفاده می شوند عبارتند از : مونت موریونیت ،هالویزیت و کائولینیت ،آهن موجود در مونت موریونیت باید خیلی کم باشد.

سایر مصارف:

علاوه بر کاربرد های اعلام شده بنتونیت کاربردهای دیگری نیز در بعضی صنایع دارد که آماری از آنها در دست نیست این کاربردها به شرح زیر است :

- سرامیک های بدنه سفید دارای مقادیر قابل توجهی مونت موریونیت و مقداری خاک رس های نوع دیگر می باشند .

- تصفیه آب ،این مصرف محدود است و بیشتر اختصاص به جمع کردن خمیرهای کاغذ از آبهای کثیف و آلوده دارد.

- بنتونیت بخصوصی از نوع سدیم در جوشکاری جهت کمک به خارج کردن قسمت ذوب شده به کار می رود.

- ژلهای بنتونیتی برای تغلیظ صابونهایی چون صابون لیتیوم و کلسیم و سدیم بکار میرود. مقدار 5تا 10 درصد بنتونیت به روغن های معدنی که برای تهیه گریس به کار می رود در حرارتهای بین 150تا200 درجه می افزایند تا غلظت آنها را بالا ببرد.

-در دارو سازی و خمیرهای زیبائی نیز انواعی از بنتونیت مصرف می شود ،مثل کرم ها ،پودرهای پا و بدن ،کرم های صورت و گلهای درمانی ،برای این کاربرد ها بنتونیت سدیم بر بنتونیت کلسیم برتری دارد.

-در کاغذسازی جهت غیر شفاف کردن کاغذهای نازک و کاغذهای کپی دار بدون کاربن نیز بنتونیت بکار می رود .

- به عنوان ناقل درتهیه انواعی از مرکب مورد استفاده قرار می گیرد.

- برای تهیه مدادهای گرافیتی به عنوان چسباننده کاربرد دارد.

-در معادن ذغالسنگ برای جلوگیری از خود سوزی ذغالسنگ بر روی سنگ ذغال و همچنین دیواره حائل کارگاههای استخراج شده دوغاب بنتونیت پاشیده می شود تا از نفوذ هوا و در نتیجه خود سوزی آن جلوگیری به عمل آید ضمنا" به قسمت آتش گرفته نیز دوغاب و پودر بنتونیت برای مسدود کردن هوای ورودی بهآن قسمت پاشیده می شود.

- جهت تعویق انداختن آتش سوزی بخصوص در آتش سوزی جنگل ها بصورت پودر مرطوب پاشیده می شود .

-بنتونیت نوع سدیم متورم شونده در بسیاری از پاک کننده های منسوجات بکار برده می شود .

- ترکیباتی که توسط هواپیما به عنوان سمپاشی یا غیره پاشیده می شود دارای بنتونیت می باشند.

- به عنوان پرکننده یا چسباننده در ترکیب عایق های الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرد.

- از بنتونیت کلسیم یا انواع متورم شونده آن در ساختن حباب چراغ ها استفاده می شود.

استانداردها:

انستیونفت آمریکا و (OCMA) در اروپا فهرست خواص لازم برای گل حفاری را بیان کرده کهمهمترین آنها عبارتند از:

در هر بشکه گل حفاری با ویسکوزیته تقریبی 15 سانتیپواز،از یک تن رس استفاده میشود. در آزمایش دانهبندی، کمتر از 5/2% باید روی مش 200 باقیبماند.

بنتونیت مورد استفاده در ریختهگری:
92%مونتموریلونیت، 3% کوارتز، 5% فلدسپار، 12-6% رطوبت، PH 3/8 ، کمتر از 70/0 % CaO، حدروانی 800-600،مفاومت تراکمی خشک 656Kpa، تغییرات اندازه دانه 95-69% ، 75mm با 95-90% استاندارد معمول جامعه ریختهگران فولاد آمریکا.
برایپلیتی کردن کانه آهن: 
استانداردی وجود ندارد، ولی حالت مناسب 90-70 % ، 44میکرومتر با 10% رطوبت.
دانه های جاذب رطوبت:
نیازمند مخلوط یکنواخت ازکانیهای سیلیکاتی که تمیز، یکنواخت، بدون کلوخه و مواد خارجی باشند، درصدمونتموریلونیت 90-80% با اندازه مش 50-20.

بازیافت: 
احیاء ماسه هایقالبریزی در ریختهگری بدلیل افزایش تصاعدی قیمت خرید و دفع آنها، روز به روز در حالگسترش است. با این حال بنتونیت تازه نیز به آن اضافه میشود، چراکه نوع بازیافتیبدلیل اینکه تا دمای 600 درجه سانتیگراد گرم شده است، آب ترکیبی خود را از دست دادهو پیوستگی آن ازبین رفته است. در فرآیند Clarification بعد از فیلتر کردن، بنتونیتبازیافت شده، تکلیس شده و مورد استفاده مجدد قرار میگیرد. امکان بازیافت ازگل حفاریتا حدی وجود دارد، با این وجود هزینه جداسازی مواد تشکیل دهنده گل به اندازه هزینههرکدام میشود.

جایگزینها:
جاذب: آتاپولگیت/سپیولیت، دیاتومیت، ژیپس،پلیپروپیلن، خاک اره، زئولیت.
حمل کننده: آتاپولگیت، بنتونیت، دیاتومیت،کائولن، پیت، پومیس، پیروفیلیت، سپیولیت، تالک، ورمیکولیت، زئولیت.
گل حفاری: پلیمرهای مختلف مانند پلیاکریلایدهای تا حدی آبدار شده، آتاپولگیت، سپیولیت.
پلیتی کردن کانه آهن: پلیمرها.
تصفیه کردن روغنها: بوکسیت فعال شده، سیلیکاتمنیزیم.
مادة ژلاتینی و ضخیمساز: آتاپولگیت/ سپیولیت، پلیمرهای مختلف،ضخیمکنندههای سلولزی.

بازارهای عمده جهانی:
تولیدکنندگان اصلیبنتونیت، آمریکا، شوروی سابق و تا حدی یونان هستند. آمریکا صادرکننده اصلی بهکانادا، مکزیک و آمریکای جنوبی، ژاپن و اروپا است. همچنین یونان و ترکیه مقادیرقابل توجهی بنتونیت را روانه بازار میکنند.

تأثیرات زیستمحیطی:
آژانس بین المللی سلامت جهانی سیلیس متبلور را به عنوان ماده سرطانزامعرفی کرده است. برای مثال مواد شیمیایی و معدنی که 1/0% یا بیشتر سیلیس متبلورداشته باشند، براساس استاندارد موسسه سلامت و بهداشت جمعیت برای مقابله با خطراتناشی از ارتباط با محیط آلوده(Occupational Safety & Health Administration s`Hazard Communication Standard) در آمریکا تحت نظارت قانون قرار گرفتهاند، بهطوریکه به صورت قانون کار، آموزش کارگران و برچسب زدن بر چنین محصولاتی مطابقروشهای اعلام شده برای مواد سرطانزا (Material Safety Data Sheet, MSDS) میبایستانجام گیرد.
بنابراین تا زمانی که طی فرآوری، درصد سیلیس متبلور در بنتونیتکمتر از 1% شود، بنتونیت تحت قانون فوق قرار میگیرد.
بنتونیت حفاری

Bentonite - Drilling Grade

توضیحات

پودر بنتونیت حفاری که بعنوان روان کننده مته حفاری کاربرد دارد باعث بالابردن راندمان وعمر مته نیز میگردد که یکی دیگر از محصولات تولیدی شرکت نگین پودر میباشد که تحت استاندارد OCMA با مشخصات ذیل تولید میگردد:

Viscometer dial reading at 600r/min : Min. 30
Yield point/plastic viscosity Ratio : Max. 6
Filtrate volume : Max. 16.0 cm3
Residue of diameter greater than 75um : Max. 2.5%
Moisture: Max. 13.0% 
Packing: 1000 Kgs. Jumbo bag (drilling standard)

بنتونیت حفاری و نقش آن در سیال حفاری:

بنتونیت (Bentonite) سنگی است که بخش اعظم آن را کانیهای رسی تشکیل می دهند. از نظر ویژگیهای زمین شناسی، بنتونیت، لایه های رسی غنی از مونتموریونیت است که همراهان دیگری نیز دارد. باید توجه داشت که بنتونیت کانی نبوده بلکه مجموعه ای از کانیها در کنار یکدیگر سنگ بنتونیت را تشکیل میدهند. محیط تشکیل این سنگ، آبهای کم عمق، کم انرژی و آب هوای معتدل است.
بدون شک نقش بنتونیت در صنعت حفاری، خاصه در ترکیب سیال حفاری غیر قابل انکار است. ویژگی های منحصر بفرد این سنگ باعث شده است که گل شناسان از بنتونیت بعنوان یک ماده افزودنی چند منظوره در ساختمان سیال حفاری خود استفاده نمایند. از مهمترین کاربردهای بنتونیت میتوان به سرد و لغزان کردن مته و ساق حفاری، تمیز کردن ته چاه و مته، انتقال خرده ها به سطح زمین، کنترل هرزروی و غیره اشاره کرد که تمامی این اعمال توسط خواصی همچون لغزانندگی، گرانروی، وزن، مقاومت ﮊلی و توانایی در دیواره سازی ( Filtrate control ) ایجاد شده که این سنگ در سیال حفاری بوجود می آورد. بر اساس نوع کاتیون (Cation) موجود در کانی های رسی، بنتونیت های سدیم دار و بنتونیت های کلسیم دار از مهمترین انواع بنتونیت می باشند. بنتونیت های سدیم دار (بنتونیت تیپ وایومینگ) بدلیل ظرفیت بالای جذب آب، تورم پذیری زیاد و خاصیت ژلی بالا، مناسب ترین نوع بنتونیت در گل های پایه آبی بشمار می روند.

بنتونیت و کاربرد آن در کشاورزی:

بنتونیت باعث صرفه‌جوئی در مصرف آب شده و در مناطق خشک و کم‌آب میزان آبیاری را کاهش می‌دهد (به دلیل ظرفیت جذب و نگهداری بالای آب توسط آن).
بنتونیت به دلیل قابلیت تبادل کاتیونی فوق‌العاده (CEC) باعث صرفه‌جوئی در مصرف کودهای شیمیایی شده و بازدهی کود را بالا می‌برد.
بنتونیت از آلودگی آبهای زیرزمینی و سطحی که در اثر استفاده از کودهای شیمیایی به وجود می‌آید، کاسته و به بهداشت محیط کمک می‌کند.
بنتونیت موجب افزایش تولید در واحد سطح گردیده و در نتیجه سود بیشتری را متوجه کشاورزان می‌نماید.
بنتونیت نه تنها خود در از بین بردن پاره‌ای از آفتهای نباتی موثر است بلکه به عنوان کریر (CARRIER) سموم بکار می‌رود.
بنتونیت با محبوس کردن مواد ازته و آزاد‌سازی تدریجی آن به هنگام نیاز، از سوزش ریشه گیاه جلوگیری می‌کند.
از بنتونیت در انبار کردن غلات برای جذب رطوبت و از بین بردن آفات انباری در سیلوها به ویژه در مناطق مرطوب، به منظور جلوگیری از کپک زدن استفاده می‌شود.
بنتونیت با جذب عناصر فلزی سنگین و مواد رادیواکتیو از ورود این مواد به گیاه و در نتیجه وارد شدن به چرخه غذایی انسان جلوگیری می‌نماید.
بنتونیت بهره‌وری کودهای حیوانی را افزایش داده و از بوی نامطلوب آن می‌‌کاهد.

بنتونیت و کاربرد آن در ارتینگ:

استفاده از بنتونیت در چاه های ارت از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است زیرا علاوه بر قیمت پایین تر وکیفیت مناسب تر نسبت به ذغال ونمک ، دراین طرح حجم وعمق شبکه ارت کاهش می یابد .
بالا بودن خاصیت تبادل یونی بنتونیت .
بنتونیت قابلیت استفاده درانواع روش های اجرایی سیستم زمین را داراست .
استفاده از بنتونیت درزمین های سنگی وسنگ لاخی توصیه جدی می شود.
بالا بودن طول عمر مفید میله ارت وصفحه به علت ممانعت از اکسید شدن وپدیده خوردگی .
حمل ونقل آسانتر وتمیزتر نسبت به ذغال ونمک.

بنتونیت حفاری

بنتونیت حفاری | Drilling Bentonite

نام صنعتی : بنتونیت حفاری | Drilling Bentonite

فرمول شیمیایی : (Na , CaO) (Al, Mg) (Si4O10)3 (OH)6 nH2O)

میزان جذب : 600 به بالا

ایلد : 6.25%

نام های دیگر : گل سرشوی، رس صابونی و یا تیلوریت

بسته بندی : بیگ بگ 1.5 تنی

بنتونیت چیست؟
بنتونیت حفاری ماده ای است معدنی از دسته رس ها یا شبه رس ها و از کانی های متورم شونده تشکیل شده است .
در گذشته بنتونیت ، خاکی بود که به آن گل سرشوی می گفتند و خواصی مشابه صابون داشت که برای شستشو استفاده می شد. امروز به این خاک بنتونیت می گویند که اگر یک مشت از آن را داخل یک لیترآب بریزید حجیم می شود و بعد از خشک شدن از بتون هم محکمتر است.

** بنتونیت های متورم Swelling bentonite یا بنتونیت های سدیم دار.
می توانند چندین برابر حجم معمولی خود آب جذب کند و منبسط شود ، به طوری که حالت ژله ای ، پلاستیکی و چسبندگی به خود بگیرد . این نوع بنتونیت معمولاً در حفاری و دوغاب ( گل آب ) دیواره ها استفاده می شود.

از جمله خصوصیات که باعث کاربرد گسترده آن شده است می توان به چسبندگی، جذب آب، تورم پذیری، پلاستیستیه، نرم بودن و …آن است.

این محصول جاذب آلومینیوم است و عناصری مانند پتاسیم ، سدیم ، کلسیم و آلومینیوم را در خود دارد.

** بنتونیت های غیرمتورم Non-swelling bentonite یا بنتونیت های کلسیم دار.

طبق آنالیز استاندارد OCMA

مصارف و کاربردبنتونیت حفاری :
بنتونیت به دلیل داشتن خواص نرم بودن، تورم پذیری، قابلیت نسبتا خوب در مخلوط شدن با آب، خمیری شدن، پلاستیک بودن، چسبندگی، جاذب بودن و غیره مصارف زیادی دارد از جمله :

طیور
کاشی
آبزیان
سرامیک

خوراک دام

بستر گاوداری
بستر مرغداری
گوگرد بنتونیت دار

چاه های ارت و ارتینگ
مهندسی عمر

گندوله سازی

فولاد سازی
لعاب سازی
ریخته گری

سد سازی

حفاری
تونل

بنتونیت در مش و دانه بندی مختلف

انواع خاک بنتونیت
انواع مختلف این ماده بر اساس ماده ناخالص غالب در آن شکل گرفته و خصوصیات آن نیز بر همین اساس نغییر می نماید. عناصری همچون پتاسیم, سدیم, کلسیم و آلومینیوم در ساختار آن وجود داشته و همچنین دو گونه چهار وجهی و هشت وجهی نیز به صورت کلی ساختار آن را تشکیل می دهد. نوع چهاروجهی آن از یک اتم سیلیس به همراه چهار اتم اکسیژن ساخته شده و صفحه ای فلوسیلیکاتی ایجاد می نماید. ساختار هشت وجهی نیز از شش واحد هیدروکسیل احاطه کننده کاتیون ها شکل گرفته است. دو گونه مهم این ترکیب عبارتند از:

بنتونیت سدیمی یا سدیم دار : این ماده وقتی با آب تماس داشته باشد متورم شده و قادر است چندین بار آب جذب کرده و خشک شود. به دلیل خواص عالی کلوئیدی از آن در حفاری چاه های نفت استفاده می شود. همچنین خاصیت تورم پذیری, آن را به عنوان یک سیلانت برای ایجاد سدی نفوذ ناپذیر در مصارف مختلف مطرح نموده است.

بنتونیت کلسیمی یا کلسیم دار : این ماده خاصیت جذب یون ها را در مواد محلول به خوبی چربی ها دارد. از آن برای لکه گیری پارچه و نیز تولید مواد شوینده استفاده می شود.

بسته بندی بنتونیت
بنتونیت در بسته بندی جامبو بگ و کیسه

بنتونیت با قدرت جذب آب ۲۵۰ – ۴۰۰ – ۶۰۰ – ۸۰۰

به صورت کلوخه ، دانه بندی و پودری با جذب آب های مختلف

با قیمت مناسب ، رقابتی و ارزان تر از …..

برچسب: آنالیز خاک بنتونیت, اعلام قیمت خاک بنتونیت, بتن, بسته بندی خاک بنتونیت, بسته بندی شده, بنتونیت های سدیم دار, بنتونیت های کلسیم دار, بنتونیت, بنتونیت آبزیان, بنتونیت پودری, بنتونیت جذبی, بنتونیت چاه ازت, بنتونیت حفاری , بنتونیت خوراک, بنتونیت خوراک دام,بنتونیت ریختگری, بنتونیت ساختمانی, بنتونیت سیال حفاری, بنتونیت صادراتی, بنتونیت طیور, بنتونیت کاشی, بنتونیت کلوخه, بنتونیت کود کشاورزی, بنتونیت گرانوله, بنتونیت گل حفاری, بنتونیت گندوله سازی, بنتونیت لعاب, بنتونیت میکرونیزه, تیلوریت, جذاب رطوبت،پودری, حفاری بنتونیت, خاک بنتونیت, خاک بنتونیت به شرط آنالیز, خاک رس, خریدار بنتونیت, دانه بندی بنتونیت, درباره ی خاک بنتونیت, درخواست خرید خاک بنتونیت, رس صابونی, رنگ خاک بنتونیت, ریخته گری, سد سازی, سرامیک, سیال حفاری, فروش استثنایی خاک بنتونیت, فروش ویژه خاک بنتونیت, فروشنده بنتونیت, فولاد سازی, قیمت خاک بنتونیت, قیمت مناسب خاک بنتونیت, کاربردهای خاک بنتونیت, کارخانجات خاک بنتونیت, کارخانه ی خاک بنتونیت, کیفیت, گل حفاری, گل سرشوی, ماده معدنی بنتونیت, محصولات خاک بنتونیت, مصارف خاک بنتونیت, مصرف های خاک بنتونیت, معدن بنتونیت, مواد پر کننده, نقطه جوش خاک بنتونیت, نقطه ذوب خاک بنتونیت, همه چیز درباره ی خاک بنتونیت

مشخصات بر اساس استاندارد API & OCMA
یکی از مهمترین مصارف بنتونیت در ایران و خارج از کشور در صنعت حفاری است.به طوری که بیشترین صادرات بنتونیت به این نوع خاص از بنتونیت تعلق میگیرد.استاندارد بنتونیت حفاری تولید شده در ایران به ۲ نوع تقسیم میگردد.بنتونیت مخصوص حفاری با استاندارد اکما و دیگیری با استاندارد API.

نوع بنتونیت استفاده شده در حفاری نفت و گاز از نوع بنتونیت های سدیم دار بوده و با آزاد شدن بنتونیت در آب، پوسته‌های نسبتاً بزرگ سدیم بنتونیت به ذرات کلوئیدی تبدیل شده و انرژی الکتریکی ذخیره شده در شبکه بلوری را آزاد می‌کنند و در حدود ۱۵ تا ۳۰ برابر حجم اولیه متورم می‌شوند. از این خاصیت در حفاری برای پراکنده سازی مواد سنگین‌کننده و قطع حفاری استفاده می‌شود، بدین صورت بنتونیت پوششی را روی دیواره چاه ایجاد کرده و از مهاجرت نفت و گاز ممانعت می‌کند و دیواره را پایدار و مته را نیز چرب می‌کند. همچنین بنتونیت، مواد آلی و غیر آلی را از مخلوط آب جذب کرده و ویسکوزیته آن در برداشت و بالا آوردن نخاله‌های حفاری کمک می کند.
بنتونیت۲-۵ % وزنی گل‌های حفاری آبی را تشکیل می‌دهد, هر چند در انواع دیگر گل حفاری مانند انواع روغنی یا مصنوعی نیز روز بروز کاربرد بیشتری پیدا می‌کند، در بعضی موارد آن ۲-۱ % را به خود اختصاص داده و یا کاملاً با پلیمرها جایگزین می‌شود.
این شیوه استفاده از حدود ۷۰ سال پیش در این صنایع استفاده شده ، خاصیت تعلیق پذیری و استاندارد آن در علضت های بالا و همچنین درز گیری در اثر تورم مهمترین دلایل برای استفاده از بنتونیت در این صنایع است.

بنتونیت در صنعت حفاری، خاصه در ترکیب سیال حفاری غیر قابل انکار است. ویژگی های منحصر بفرد این سنگ باعث شده است که گل شناسان از بنتونیت بعنوان یک ماده افزودنی چند منظوره در ساختمان سیال حفاری خود استفاده نمایند. از مهمترین کاربردهای بنتونیت میتوان به سرد و لغزان کردن مته و ساق حفاری، تمیز کردن ته چاه و مته، انتقال خرده ها به سطح زمین، کنترل هرزروی و غیره اشاره کرد که تمامی این اعمال توسط خواصی همچون لغزانندگی، گرانروی، وزن، مقاومت ﮊلی و توانایی در دیواره سازی ( Filtrate control ) ایجاد شده که این سنگ در سیال حفاری بوجود می آورد. بر اساس نوع کاتیون (Cation) موجود در کانی های رسی، بنتونیت های سدیم دار و بنتونیت های کلسیم دار از مهمترین انواع بنتونیت می باشند. بنتونیت های سدیم دار (بنتونیت تیپ وایومینگ) بدلیل ظرفیت بالای جذب آب، تورم پذیری زیاد و خاصیت ژلی بالا، مناسب ترین نوع بنتونیت در گل های پایه آبی بشمار می روند.

یکی از مهمترین مصارف بنتونیت در ایران و خارج از کشور در صنعت حفاری است.به طوری که بیشترین صادرات بنتونیت به این نوع خاص از بنتونیت تعلق میگیرد.استاندارد بنتونیت حفاری تولید شده در ایران به ۲ نوع تقسیم میگردد.بنتونیت مخصوص حفاری با استاندارد اکما و دیگیری با استاندارد API

نوع بنتونیت استفاده شده در حفاری نفت و گاز از نوع بنتونیت های سدیم دار بوده و با آزاد شدن بنتونیت در آب، پوسته‌های نسبتاً بزرگ سدیم بنتونیت به ذرات کلوئیدی تبدیل شده و انرژی الکتریکی ذخیره شده در شبکه بلوری را آزاد می‌کنند و در حدود ۱۵ تا ۳۰ برابر حجم اولیه متورم می‌شوند. از این خاصیت در حفاری برای پراکنده سازی مواد سنگین‌کننده و قطع حفاری استفاده می‌شود، بدین صورت بنتونیت پوششی را روی دیواره چاه ایجاد کرده و از مهاجرت نفت و گاز ممانعت می‌کند و دیواره را پایدار و مته را نیز چرب می‌کند. همچنین بنتونیت، مواد آلی و غیر آلی را از مخلوط آب جذب کرده و ویسکوزیته آن در برداشت و بالا آوردن نخاله‌های حفاری کمک می کند.

بنتونیت۲-۵ % وزنی گل‌های حفاری آبی را تشکیل می‌دهد, هر چند در انواع دیگر گل حفاری مانند انواع روغنی یا مصنوعی نیز روز بروز کاربرد بیشتری پیدا می‌کند، در بعضی موارد آن ۲-۱ % را به خود اختصاص داده و یا کاملاً با پلیمرها جایگزین می‌شود.

این شیوه استفاده از حدود ۷۰ سال پیش در این صنایع استفاده شده ، خاصیت تعلیق پذیری و استاندارد آن در علضت های بالا و همچنین درز گیری در اثر تورم مهمترین دلایل برای استفاده از بنتونیت در این صنایع است.

بنتونیت بدلیل تعلیق پذیری و استاندارد سیلان در غلظت های بالا و قدرت آب بندی در اثر تورم از حدود 70 سال پیش به عنوان گل حفاری مصرف می شود .این نوع بنتونیت بیشتر از نوع سدیک یا تورم پذیر است .بنتونیت کلسیم یا خاک اسیدی بندرت برای این کار مصرف می شود . برای این کار بنتونیت را بصورت گل(مخلوط ساده بنتونیت با آب) که به گل و انیلا (Vanilla ) معروف است در می آورند و در چاه ها و گمانه های حفاری تزریق می کنند تا دیواره آنها را به صورت ژل پوشانده ،ترک و شکاف های دیواره گمانه ها پر کرده و موجب کاهش آب (افت آب) تزریقی در گمانه گردد. لیزی و سیلان آن (در اثر جریان یابی) حرکت دستگاه حفاری را در گمانه ها آسانتر می نماید. در حفاری نفت و گاز از بنتونیت های سدیم دار استفاده می شود . با آزاد شدن بنتونیت در آب، پوسته های نسبتاً بزرگ سدیم بنتونیت به ذرات کلوئیدی تبدیل شده و انرژی الکتریکی ذخیره شده در شبکه بلوری را آزاد میکنند و در حدود 15 تا 30 برابر حجم اولیه متورم میشوند. از این خاصیت درحفاری برای پراکنده سازی مواد سنگین کننده و قطع حفاری استفاده میشود، بدین صورت بنتونیت پوششی را روی دیواره چاه ایجاد کرده و از مهاجرت نفت و گاز ممانعت میکند ودیواره را پایدار و مته را نیز چرب میکند. همچنین بنتونیت، مواد آلی و غیر آلی را از مخلوط آب جذب کرده و به ویسکوزیته آن در برداشت و بالا آوردن نخاله های حفاری کمک میکند. .

بنتونیت و نقش آن در سیال حفاری
بنتونیت (Bentonite) سنگی است که بخش اعظم آن را کانی های رسی (ذرات بسیار ریز با ابعاد کمتر از2 میکرومتر) تشکیل می دهند. از نظر ویژگی های زمین شناسی، بنتونیت، لایه های رسی غنی از مونتموریونیت ـ بدلیت، بوده که همراهان دیگری نیز دارد. باید توجه داشت که بنتونیت کانی نبوده بلکه مجموعه ای از کانیها در کنار یکدیگر سنگ بنتونیت را تشکیل می دهند. محیط تشکیل این سنگ، آب های کم عمق، کم انرژی و آب هوای معتدل است.
بدون شک نقش بنتونیت در صنعت حفاری، خاصه در ترکیب سیال حفاری غیر قابل انکار است. ویژگی های منحصر به فرد این سنگ باعث شده است که گل شناسان از بنتونیت بعنوان یک ماده افزودنی چند منظوره در ساختمان سیال حفاری خود استفاده نمایند. از مهمترین کاربردهای بنتونیت میتوان به سرد و لغزان کردن مته و ساق حفاری، تمیز کردن ته چاه و مته، انتقال خرده ها به سطح زمین، کنترل هرزروی و غیره اشاره کرد که تمامی این اعمال توسط خواصی همچون لغزانندگی، گرانروی، وزن، مقاومت ﮊلی و توانایی در دیواره سازی (Filtrate control) ایجاد شده که این سنگ در سیال حفاری بوجود می آورد. بر اساس نوع کاتیون (Cation) موجود در کانی های رسی، بنتونیت های سدیم دار و بنتونیت های کلسیم دار از مهمترین انواع بنتونیت می باشند. بنتونیت های سدیم دار (بنتونیت تیپ وایومینگ) به دلیل ظرفیت بالای جذب آب، تورم پذیری زیاد و خاصیت ژلی بالا، مناسب ترین نوع بنتونیت در گل های پایه آبی به شمار می روند.
درایران لایه های بنتونیتی بیشتر در سازند های توفی مثل سازند کرج (با سن ائوسن) و معادل این سازند در ایران مرکزی یافت می شوند.

یکی از مهمترین مصارف بنتونیت در ایران و خارج از کشور در صنعت حفاری است.به طوری که بیشترین صادرات بنتونیت به این نوع خاص از بنتونیت تعلق میگیرد.استاندارد بنتونیت حفاری تولید شده در ایران به ۲ نوع تقسیم میگردد.بنتونیت مخصوص حفاری با استاندارد اکما و دیگیری با استاندارد API.
نوع بنتونیت استفاده شده در حفاری نفت و گاز از نوع بنتونیت های سدیم دار بوده و با آزاد شدن بنتونیت در آب، پوسته‌های نسبتاً بزرگ سدیم بنتونیت به ذرات کلوئیدی تبدیل شده و انرژی الکتریکی ذخیره شده در شبکه بلوری را آزاد می‌کنند و در حدود ۱۵ تا ۳۰ برابر حجم اولیه متورم می‌شوند. از این خاصیت در حفاری برای پراکنده سازی مواد سنگین‌کننده و قطع حفاری استفاده می‌شود، بدین صورت بنتونیت پوششی را روی دیواره چاه ایجاد کرده و از مهاجرت نفت و گاز ممانعت می‌کند و دیواره را پایدار و مته را نیز چرب می‌کند. همچنین بنتونیت، مواد آلی و غیر آلی را از مخلوط آب جذب کرده و ویسکوزیته آن در برداشت و بالا آوردن نخاله‌های حفاری کمک می کند.
بنتونیت۲-۵ % وزنی گل‌های حفاری آبی را تشکیل می‌دهد, هر چند در انواع دیگر گل حفاری مانند انواع روغنی یا مصنوعی نیز روز بروز کاربرد بیشتری پیدا می‌کند، در بعضی موارد آن ۲-۱ % را به خود اختصاص داده و یا کاملاً با پلیمرها جایگزین می‌شود.
این شیوه استفاده از حدود ۷۰ سال پیش در این صنایع استفاده شده ، خاصیت تعلیق پذیری و استاندارد آن در علضت های بالا و همچنین درز گیری در اثر تورم مهمترین دلایل برای استفاده از بنتونیت در این صنایع است.
باید بخاطر داشت بنتونیت های کلسیدی در این نوع صنعت به ندرت استفاده میگردند.
یکی از مهمترین مصارف بنتونیت در ایران و خارج از کشور در صنعت حفاری است.به طوری که بیشترین صادرات بنتونیت به این نوع خاص از بنتونیت تعلق می گیرد.استاندارد بنتونیت حفاری تولید شده در ایران به ۲ نوع تقسیم میگردد.بنتونیت مخصوص حفاری با استاندارد اکما و دیگری با استاندارد API.

تولید پودر بنتونیت حفاری جهت مصارف داخلی و صادرات به کشورهای ترکمنستان , امارات متحده عربی آسیای جنوب شرقی , روسیه , روسیه سفید , قزاقستان منطقه بایکان آباد

بنتونیت تولیدی دارای ییلد بالای ۱۶ و اندیس تورم ژله بالای ۲۵ تا ۳۰ بوده و کلیه پارامترهای مورد نیاز استاندارد Ocma را دارا بوده.

.این محصول با دارا بودن جذب آب بالا در صنعت گندوله سازی آهن مورد استفاده قرار میگیرد

.کلیه پارامترهای ییلد , اندیس تورم, اندیس ژله و درصد مونت مطابق با استانداردهای مورد نیاز صنعت حفاری میباشد و تاکنون به کشورهای آسیای میانه عمارات ,و عراق صادر گردیده

نوع سفید برفی این نوع بنتونیت در صنایع دترجنت ,شوینده ها کاربرد وسیعی داشته و در گذشته با نام گل سرشور برای شستشوی سر و البسه مورد استفاده قرار میگرفته ..

بسته بندی بنتونیت :

کیسه های پلی اتیلن ۳۵ الی ۴۰ کیلویی

بیگ بگ یا جامبو بگ با وزن یک تن

بسته بندی پلی اتیلن بر روی پالت و در صورت نیاز تسمه کشی و شرینگ شده

بسته بندی صادراتی با کشتی که در داخل بیگ بگ یک لایه پلاستیک استفاده میگردد و یا بیگ بگ از نوع لمینت شده میباشد

پوذر بنتونیت چیست | گل حفاری

بنتونیت بدلیل خواص نرم بودن تورم پذیری ،کلوئیدی و خوب مخلوط شدن با آب ،خمیری شدن ،پلاستیک بودن ،چسبندگی و چسبانندگی ،جاذب بودن و غیره دارای مصارف پر شماری است از جمله گل حفاری ،عامل چسباننده در ماسه های ریخته گری،جلوگیری از نفوذ آباز سدهاو کانالها و استخرهای اب ،عامل شفاف کننده مایعات بخصوص آبمیوه های،زلال کردن آب و صاف کردن مایعات از جمله پارافین ،گندله کردن مواد معدنی از جمله سنگ آهن ،گلوله کرد

بنتونیت بدلیل خواص نرم بودن تورم پذیری ،کلوئیدی و خوب مخلوط شدن با آب ،خمیری شدن ،پلاستیک بودن ،چسبندگی و چسبانندگی ،جاذب بودن و غیره دارای مصارف پر شماری است از جمله گل حفاری ،عامل چسباننده در ماسه های ریخته گری،جلوگیری از نفوذ آباز سدهاو کانالها و استخرهای اب ،عامل شفاف کننده مایعات بخصوص آبمیوه های،زلال کردن آب و صاف کردن مایعات از جمله پارافین ،گندله کردن مواد معدنی از جمله سنگ آهن ،گلوله کردن غذای دام و حیوانات اهلی ،ناقل در رنگها و سایر مواد اسپری شدنی چون سموم گیاهی و حیوانی ،پرکننده در خیلی از صنایع از جمله کاغذ و رنگ و غیره صنایع پاک کننده از جمله صابون سازی ،تهیه بعضی از انواع سرامیک جهت تکمیل فرمول بدنه یا لعاب ،تهیه سموم کشاورزی و دفع افات نباتی ،صنایع دارو سازی ،به عنوان فیلتر ، به عنوان کاتالیزور،رنگبری روغنهای صنعتی ،نفتی و خوراکی ؛جدا کردن صمغ از بنزین ولجن های اسیدی از روغنها ،آتش نشانی ،صنعت کرم ابریشم در معادن ذغالسنگ جهت فرونشاندن آتش و یا برای پوشش دیواره های محل استخراج شده جهت ممانعت از ورود هوا و ممانعت از خود سازی ذغال و غیره .